Matylda Herbst

Matylda Zofia Herbst
Ilustracja
Imię i nazwisko urodzenia

Matylda Zofia Scheibler

Data i miejsce urodzenia

27 marca 1856
Łódź

Data i miejsce śmierci

8 czerwca 1939
Sopot

Miejsce spoczynku

Kaplica Herbstów, Cmentarz ewangelicki w Sopocie

Zawód, zajęcie

filantrop

Miejsce zamieszkania

Willa Herbstów w Sopocie, Willa Edwarda Herbsta w Łodzi

Rodzice

Karol Scheibler
Anna Scheibler

Małżeństwo

Edward Herbst

Dzieci

Karol Edward
Leo Felix
Edward Walter
Anna Maria Caritas

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Matylda Zofia Herbst z domu Scheibler (ur. 27 marca 1856 w Łodzi, zm. 8 czerwca 1939 w Sopocie)[1] – filantropka, odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi za działalność filantropijną[2].

Działalność filantropijna

Matylda Herbst słynęła ze swojej działalności filantropijnej. Swój majątek przeznaczała głównie na cele związane z pediatrią oraz na budowę kościołów.

Wraz m.in. z mężem, Edwardem Herbstem, i innymi łódzkimi rodami fabrykanckimi współfinansowała budowę łódzkiej archikatedry[3]. Ufundowała z mężem szpital im. Anny Marii (szpital im. Janusza Korczaka w Łodzi)[4], pierwszy szpital pediatryczny w Polsce, który dla upamiętnienia przedwcześnie zmarłej córki Anny Marii nosił jej imię. W późniejszym okresie Herbstowie przekazali szpital Łódzkiemu Chrześcijańskiemu Towarzystwu Dobroczynności, hojnie finansowo wspierając jego działania[5]. Po wybudowaniu szpitala sfinansowali również budowę oddziału ortopedycznego, a w 1911 Matylda Herbst indywidualnie ufundowała szklany pawilon dla dzieci chorych na gruźlicę, piwnice oraz bibliotekę[6]. Ufundowała również sanatorium „Letnią Kolonię Sokolniki Anny Marii” w Sokolnikach, przekazując na jego cele swoją posiadłość. Obiekt był przeznaczony dla ok. 50 dzieci, a grunty sanatorium obejmowały 22 morgi lasu[5].

Należała do Komitetu Dam ŁChTD wraz z Idą Petters – żoną Jakuba Pettersa i Gabrielą Grohman – żoną Alfreda Grohmana[6], w ramach którego kobiety gromadziły fundusze, naczynia i bieliznę oraz organizowały imprezy dobroczynne[6]. Była fundatorką tzw. daru radowego dla Towarzystwa Zwalczania Raka w Łodzi[1][6].

Wspierała kościoły: sfinansowała freski kościele Podwyższenia Świętego Krzyża w Łodzi[7], dzwony do kościoła Zbawiciela i kościoła Gwiazdy Morza w Sopocie, a także oraz organy do Kościoła Pokoju[8], dzwony i witraże w Kościele św. Jerzego[9].

Oprócz własnych inicjatyw filantropijnych, udzielała się w inicjatywach organizowanych przez swoją matkę – Annę Scheibler[10].

Pozostała działalność

Wraz z mężem była właścicielką tzw. willi Edwarda Herbsta na Księżym Młynie, będącą prezentem ślubnym od jej ojca – Karola Scheiblera[4]. Herbstowie z czasem zamieszkali w Sopocie, w zakupionej w 1891 od Johanessa Icka Willi Herbstów[11].

Matylda Herbst była akcjonariuszką Towarzystwa Akcyjnego Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich[12]. Była honorową prezes szpitala Anny Marii i członkiem honorowym Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności[6]. Ufundowała zmarłemu mężowi kaplicę grobową według projektu Heinricha Dunkella na cmentarzu ewangelickim w Sopocie[11]. Pasjonowała się ogrodnictwem[8].

Życie prywatne

Była córką Karola Scheiblera oraz Anny Scheibler z d. Werner. Jej mężem był Edward Herbst – łódzki fabrykant. Mieli 4 dzieci:

  • Karola Edwarda (1875–1945),
  • Leo Feliksa (1880–1942),
  • Edwarda Waltera (1885–1929),
  • Annę Marię Caritas (1889–1899)[13].

Została pochowana na cmentarzu ewangelickim w Sopocie w kaplicy obok męża[11].

Przypisy

  1. ↑ a b Tomasz Dobrowolski, Wchodzić bez pukania, wyd. Edycja limitowana, przedpremierowa, Sopot: Estilla, 2012, ISBN 978-83-63709-30-3, OCLC 857908339 [dostęp 2021-09-30].
  2. ↑ Zaduszki w Sopocie, czyli dzień pamięci o jego wielkich mieszkańcach, www.sopot.pl [dostęp 2021-09-30].
  3. ↑ Dariusz. Kacprzak, Kolekcje ziemi obiecanej. Zbiory artystyczne łódzkiej burżuazji wielkoprzemysłowej w latach 1880–1939, ISBN 83-64889-08-7, OCLC 1164109874 [dostęp 2021-09-30].
  4. ↑ a b Monika. Nowakowska, Pałac Herbsta po modernizacji. Tu mieszkali łódzcy filantropi, 2013, OCLC 899824663 [dostęp 2021-09-30].
  5. ↑ a b Grygiel T., Szpital Anny Marii widziany oczyma historyka miasta i architektury, [w:] Gołębiowska M. (red.), Szpital Anny Marii w Łodzi. Zasługi dla pediatrii, Łódź 2005, s. 59–67.
  6. ↑ a b c d e Joanna Sosnowska, Działalność socjalna i opiekuńczo-wychowawcza Łódzkiego Chrześcijańskiego Towarzystwa Dobroczynności (1885-1940), wyd. Wyd. 1, Łódź: Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, 2011, ISBN 978-83-7525-522-5, OCLC 759918463 [dostęp 2021-09-30].
  7. ↑ Podw. Św. Krzyża w Łodzi » Historia budowy, Podw. Św. Krzyża w Łodzi [dostęp 2021-09-30] (pol.).
  8. ↑ a b Sopocianki. Wybierz postacie do muralu Marty Frej, sopot.pl [dostęp 2021-09-30].
  9. ↑ Sopot śladami Edwarda Herbsta, Muzeum Sopotu.
  10. ↑ Redakcja, Rodzina Herbstów: filantropia była jednym z celów ich życia, Dziennik Łódzki, 23 marca 2014 [dostęp 2021-09-30] (pol.).
  11. ↑ a b c Herbstowie. Dzieje zapomnianej sopockiej rodziny, trojmiasto.pl, 30 marca 2017 [dostęp 2021-10-01] (pol.).
  12. ↑ Towarzystwo Akcyjne Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich, 200lathutywostrowcu.pl [dostęp 2021-09-30].
  13. ↑ Dorota Berbelska, Magdalena Michalska-Szałacka, Herbstowie. Historia fabrykantów, Muzeum Pałac Herbsta. Oddział Muzeum Sztuki w Łodzi, 2019, ISBN 978-83-63820-95-4, OCLC 1150488300 [dostęp 2021-09-30].

Media użyte na tej stronie

Matylda Herbst.jpg
Autor: NN, Licencja: CC0
Matylda Herbst (1856-1939) - filantropka związana z Łodzią i Sopotem