Maurice Ravel

Maurice Ravel
	; Maurice Ravel
Data i miejsce urodzenia	7 marca 1875 ; Ciboure
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 1937 ; Paryż
Instrumenty	fortepian
Zawód	kompozytor
	Odznaczenia

Joseph-Maurice Ravel (wym. [ʒ ɔ z ɛ f m ɔ ʁ i s ʁ a v ɛ l]) (ur. 7 marca 1875 w Ciboure, zm. 28 grudnia 1937 w Paryżu) – francuski kompozytor i pianista, jeden z przedstawicieli impresjonizmu. Choć większość jego dzieł stanowią pieśni i utwory fortepianowe, to najbardziej znane są jego utwory orkiestrowe, a przede wszystkim Boléro.

Jego styl muzyczny charakteryzował się subtelną rytmiką, bogatą harmonią i wyrafinowaną orkiestracją. Utwory Ravela wymagają od instrumentalistów brawury wykonawczej.

Życiorys

Pochodził z kulturowo mieszanej rodziny. Jego ojciec miał szwajcarskie pochodzenie, a matka była Baskijką. Uczyniło to go wrażliwym na kultury narodowe i regionalne. W twórczości Ravela można znaleźć inspiracje muzyką hiszpańską w Rapsodii hiszpańskiej czy operze Godzina hiszpańska, oraz orientalną w Szeherezadzie. W jego muzyce zdarzają się wyraźne nawiązania do Potężnej Gromadki: Taniec wojenny zamykający I suitę Dafnis i Chloe przypomina Taniec kurcząt w skorupkach z Obrazków z wystawy, wcześniej w balecie pojawia się reminiscencja Tańców połowieckich z Kniazia Igora Borodina. Ravela, podobnie jak Debussy’ego, zafascynowała oryginalność muzyki rosyjskiej, która w początkach XX wieku była popularna wśród paryskiej publiczności.

Odbył studia w Konserwatorium Paryskim w latach 1889–1895 i ponownie w 1897–1905. Pięciokrotnie w czasie pobytu w konserwatorium próbował zdobyć prestiżową nagrodę Prix de Rome, jednak bez rezultatu. Po przegranej w 1905 roku wycofał się z konserwatorium.

W początkowym okresie twórczości pozostawał pod wpływem romantyków, w szczególności Emmanuela Chabriera oraz modernisty Erika Satie, których poznał osobiście. W późniejszych latach był pionierem impresjonizmu, a jednocześnie rywalem Claude’a Debussy’ego w pierwszeństwie do miana prekursora tego stylu w muzyce. W powojennym (po I wojnie światowej) okresie twórczości zbliża się do neoklasycyzmu.

Odznaczenia

Order Leopolda (Belgia) – 1926^[1]
Order Karola I (Rumunia) – 1932^[1]
Komandor z Gwiazdą Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania) – 1932^[1]

W 1920 roku został przedstawiony do odznaczenia Legią Honorową, jednak odmówił jej przyjęcia^[2].

Twórczość

Ravel komponował przy fortepianie, następnie rozpisywał gotowy utwór na orkiestrę. Wiele swoich miniatur fortepianowych po latach opracował na orkiestrę. Instrumentował również utwory innych kompozytorów, takie jak: cykl miniatur fortepianowych Obrazki z wystawy Modesta Musorgskiego. Jest twórcą instrumentacji kadysza na skrzypce i fortepian.

Utwory
Lata pracy	Tytuł	Uwagi/Forma muzyczna
	Pièce en forme de Habanera	Transkrypcja
1888	Variations on a theme by Grieg	wariacje
1888	Variations on a theme by Schumann	wariacje
1892 – 1893	Sérénade grotesque	Miniatura fortepianowa
1893	Ballade de la reine morte d’aimer	Utwór na głos i fortepian
1895	Un grand sommeil noir	Utwór na głos i fortepian
1895	Menuet antique	Menuet
1895 – 1896	Sites auriculaires	Duet fortepianowy
1896	D’Anne jouant de l’espinette	Utwór na głos i fortepian
1896	Sainte	Utwór na głos i fortepian
1896	La parade	Miniatura fortepianowa
1897	Sonata No. 1	Duet na skrzypce i fortepian
1898	Chanson du rouet	Utwór na głos i fortepian
1898	Si morne!	Utwór na głos i fortepian
1898	Shéhérazade	Utwór na orkiestrę
1898	Valse D-dur	Walc
1899	D’Anne qui me jecta de la neige	Utwór na głos i fortepian
1899	Epigrammes de Clément Marot	Utwór na głos i fortepian
1899	Pavane pour une Infante défunte	Miniatura fortepianowa
1900	Les bayadères	Kantata
1900	Fugue F-dur	Fuga
1900	Fugue D-dur	Fuga
1901	Myrrha	Kantata
1901	Tout est lumière	Kantata
1901	Jeux d’eau	Miniatura fortepianowa
1902	Alcyone	Kantata
1902	La nuit	Kantata
1902	Fuga Es-dur	Fuga
1902 – 1903	Kwartet smyczkowy F-dur	Kwartet smyczkowy
1903	Manteau de fleurs	Utwór na głos i fortepian
1903	Alyssa	Kantata
1903	Matinée de Provence	Kantata
1903	Fuga e-moll	Fuga
1903	Asie	Utwór na głos i orkiestrę
1903	La flûte enchantée	Utwór na głos i orkiestrę
1903	L’indifférent	Utwór na głos i orkiestrę
1903	Shéhérazade	Utwór na głos i orkiestrę
1903 – 1904	Sonatine	Utwór orkiestralny
1904	Chanson des cueilleuses de lentiques	Utwór na głos i fortepian
1904	Quel galant m’est comparable	Utwór na głos i fortepian
1904	Menuet in cis-moll	Menuet
1904 – 1905	Miroirs	Miniatura fortepianowa
1904 – 1905	Cinq mélodies populaires grecques	Utwór na głos i fortepian
1905	Noël des jouets	Utwór na głos i fortepian
1905	L’aurore	Kantata
1905	Fugua C-dur	Fuga
1905	Introduction et Allegro	Utwór na harfę z akompaniamentem kwartetu smyczkowego, fletu i klarnetu
1905 – 1906	Chanson de la mariée	Utwór na głos i fortepian
1905 – 1906	Là-bas, vers l'église	Utwór na głos i fortepian
1905 – 1906	Tout gai!	Utwór na głos i fortepian
1906	Le cygne	Utwór na głos i fortepian
1906	Les Grands Vents venus d’Outre-mer	Utwór na głos i fortepian
1906	Le grillon	Utwór na głos i fortepian
1906	Histoires naturelles	Utwór na głos i fortepian
1906	Le martin-pêcheur	Utwór na głos i fortepian
1906	Le paon	Utwór na głos i fortepian
1906	La pintade	Utwór na głos i fortepian
1907	Sur l’herbe	Utwór na głos i fortepian
1907	Vocalise-Étude en forme de Habanera	Utwór na głos i fortepian
1907	Rhapsodie espagnole (Rapsodia hiszpańska)	Utwór na orkiestrę
1907	Godzina hiszpańska (L’ heure espagnole)	Opera
1908	Gaspard de la nuit	Miniatura fortepianowa
1908 – 1910	Ma Mère l’Oye	Duet fortepianowy
1909	Chanson écossaise	Utwór na głos i fortepian
1909	Tripatos	Utwór na głos i fortepian
1909	Menuet sur le nom d’Haydn	Menuet
1909 – 1910	Daphnis et Chloé	Balet
1910	Chanson espagnole	Utwór na głos i fortepian
1910	Chanson française	Utwór na głos i fortepian
1910	Chanson hébraïque	Utwór na głos i fortepian
1910	Chanson italienne	Utwór na głos i fortepian
1910	Chants populaires	Utwór na głos i orkiestrę
1911	Valses nobles et sentimentales	Miniatura fortepianowa
1911	Daphnis et Chloé	Suita orkiestrowa
1911 – 1912	Ma mère l’oye	Balet
1912 – 1913	À la manière de...	Miniatura fortepianowa
1913	Prélude	Preludium
1913	Placet futile	Utwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913	Soupir	Utwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913	Surgi de la croupe et du bond	Utwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913	Trois poèmes de Stéphane Mallarmé	Utwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1913	Daphnis et Chloé	Suita orkiestrowa
1913	Danse gracieuse de Daphnis	Suita fortepianowa
1914	Deux mélodies hébraïques	Utwór na głos i fortepian
1914	L’Enigme éternelle	Utwór na głos i fortepian
1914	Kaddich	Utwór na głos i fortepian
1914	Trio fortepianowe d- moll Op. 70/1	Trio fortepianowe
1914 – 1915	Nicolette	Utwór na głos i fortepian
1914 – 1915	Trois beaux oiseaux du paradis	Utwór na głos i fortepian
1914 -1915	Trois chansons	Utwór na głos i fortepian
1914 -1915	Ronde	Utwór chóralny
1917	Le tombeau de Couperin	Miniatura fortepianowa
1918	Frontispiece	Duet fortepianowy
1918	Alborada del Gracioso	Utwór na orkiestrę
1919	Le tombeau de Couperin	Utwór na orkiestrę
1919 – 1920	La valse, poème choréographique	Utwór na orkiestrę
1920 – 1921	Sonata na skrzypce i wiolonczelę	Duet smyczkowy
1920 – 1923	L’enfant et les sortilèges	Opera
1922	Berceuse sur le nom de Gabriel Fauré	Duet na skrzypce i fortepian
1922 – 1923	Tzigane, rhapsodie de concert	Utwór na skrzypce i orkiestrę
1923 – 1924	Ronsard à son âme	Utwór na głos i fortepian
1923 – 1924	Sonata na skrzypce i wiolonczelę No. 2	Duet na skrzypce i fortepian
1925 – 1926	il est doux	Utwór na głos i fortepian
1925 – 1926	Nahandove	Utwór na głos i fortepian
1925 – 1926	Aoua	Utwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1925 -1926	Chansons madécasses	Utwór na głosy i mały zespół instrumentalny
1927	Fanfare	Balet
1927	Rêves	Utwór na głos i fortepian
1928	Boléro	Utwór na orkiestrę
1929 – 1933	Koncert fortepianowy D-dur na lewą rękę	Koncert fortepianowy
1929 – 1933	Koncert fortepianowy G-dur	Koncert fortepianowy
1932 – 1933	Don Quichotte à Dulcinée	Utwór na głosy i orkiestrę
1932 -1933	Chanson à boire	Pieśń
1932 -1933	Chanson épique	Pieśń
1932 -1933	Chanson romanesque	Pieśń
1933	Une barque sur l’océan	Utwór na orkiestrę

Zobacz też

kolorystyka

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Christian Goubault: Maurice Ravel. Le jardin féerique. Paryż: Minerve, 2004, s. 40. (fr.).
↑ Stephen Zank: Maurice Ravel: A Guide to Research. New York: Routledge, 2005, s. 11–12. ISBN 0-8153-1618-6.

Bibliografia

Vladimir Jankélévitch: Ravel. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977.
Bogusław Schaeffer: Maurice Ravel, [w:] Kompozytorzy XX wieku, TOM I Od Mahlera do Szostakowicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1990. ISBN 83-08-01832-7.

Linki zewnętrzne

Maurice Ravel – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
Maurice Ravel – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
Maurice Ravel Frontispice. maurice-ravel.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-11-17)]. (ang.).
Maurice Ravel – nuty w bibliotece Polona

[cg-1] Christian Goubault: Maurice Ravel. Le jardin féerique. Paryż: Minerve, 2004, s. 40. (fr.).

[2] Stephen Zank: Maurice Ravel: A Guide to Research. New York: Routledge, 2005, s. 11–12. ISBN 0-8153-1618-6.

[1]

[2]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne