Maurycy Axer

Maurycy Axer

Axer podczas procesu Gorgonowej (1933)
Data i miejsce urodzenia	4 czerwca 1886 Przemyśl
Data i miejsce śmierci	1942 prawdopodobnie obóz zagłady w Bełżcu
Zawód, zajęcie	adwokat

Maurycy Axer, do 1921 Moritz Joachim Axer (ur. 4 czerwca 1886 w Przemyślu, zm. 1942 prawdopodobnie w obozie zagłady w Bełżcu) – polski adwokat i działacz społeczny pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Syn adiunkta urzędu podatkowego Abrahama Leona Axera i Fanny Grün. W 1904 uzyskał świadectwo dojrzałości, na następnie studiował prawo we Wszechnicy Lwowskiej i na Uniwersytecie Lwowskim^[1]. W latach 1914–1916 służył w armii austriackiej w 4 baterii 10 pułku haubic polowych. 20 lutego 1916 w Wiedniu poślubił Ernestynę Fryderykę Schuster, w sierpniu tego samego roku został przydzielony do żandarmerii polowej i skierowany na front albański, gdzie przebywał dziewięć miesięcy. 1 września 1917 urodził się jego pierworodny syn Erwin, przyszły wybitny reżyser. Po powrocie z Albanii został skierowany do 6 baterii miotaczy min 25 pułku kanonów, następnie do grupy uzupełnień artylerii polowej, a następnie do 2 baterii 124 pułku artylerii polowej. Do rezerwy przeszedł w stopniu porucznika. Od listopada 1919 mieszkał z rodziną we Lwowie, gdzie prowadził własną kancelarię adwokacką. Jako adwokat specjalizował się w sprawach karnych, był uczestnikiem m.in. procesów „świętojurskiego” (1922), Naftalego Botwina (1925) i Rity Gorgonowej (1932)^[2]. Uznawany był za najznakomitszego mówcę lwowskiej palestry, co przyniosło mu określenie „lwowskiego Cicero”^[2]. Członek komisji Inicjatywnej Wydziału Izby Adwokackiej oraz komitetu założycielskiego i redakcji lwowskiego czasopisma „Głos Prawa”^[3]. Po zajęciu miasta we wrześniu 1939 przez Armię Czerwoną pracował jako administrator w Państwowym Polskim Teatrze Dramatycznym, a po wkroczeniu Niemców w czerwcu 1941 krótko był pracownikiem wydziału mieszkaniowego Judenratu, a następnie warsztatów samochodowych. Aresztowany 1 września 1942, po kilkunastodniowym przetrzymywaniu w więzieniu na ul. Łąckiego został wywieziony do obozu zagłady w Bełżcu. Pochowany symbolicznie na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera A-2-37).

Grób symboliczny na Powązkach Wojskowych

Przypisy

Bibliografia

• Zenon Andrzejewski: Axer Maurycy. W: Przemyski Słownik Biograficzny. T. 3. Przemyśl: Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Archiwum Państwowe w Przemyślu, 2016, s. 24-27.

Linki zewnętrzne

• Biogram
• Biogram na stronie palestra.pl
• Maurycy Axer. Tragiczny los najsłynniejszego adwokata międzywojennego. dzieje.pl (alternatywna wersja śmierci M. Axera wg red. Jacka Szwica)