Maurzyce

Artykuł

52°8′5″N 19°51′12″E

- błąd

38 m

WD

52°8'4.9"N, 19°51'11.9"E, 52°7'59.99"N, 19°51'0.00"E

- błąd

14 m

Odległość

0 m

Maurzyce
wieś
Ilustracja
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0

Most spawany w Maurzycach
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

łowicki

Gmina

Zduny

Liczba ludności (2011)

223[1]

Strefa numeracyjna

46

Kod pocztowy

99-440[2]

Tablice rejestracyjne

ELC

SIMC

0739863

Położenie na mapie gminy Zduny
Mapa konturowa gminy Zduny, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Maurzyce”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Maurzyce”
Położenie na mapie powiatu łowickiego
Mapa konturowa powiatu łowickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Maurzyce”
Ziemia52°08′05″N 19°51′12″E/52,134722 19,853333

Maurzycewieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Zduny[3][4].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku[5]. Była wsią klucza zduńskiego arcybiskupów gnieźnieńskich[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Maurzyce[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0739870Jatkiczęść wsi
0739886Podrzecznaczęść wsi
0739892Ruszkówczęść wsi
0739900Stara Wieśczęść wsi
0739917Zagajczęść wsi
0739923Zaszosaczęść wsi

Historia

Miejscowość istnieje co najmniej od XIV wieku. Pierwsze wzmianki o wsi znaleziono w średniowiecznych dokumentach Kazimierza Wielkiego, potwierdzających posiadłości arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Najstarsze zapisy po łacinie podają począwszy od 1357 do lat dwudziestych XVI wieku nazwy Marzicze lub Marzice. W Liber beneficiorum prymasa Jana Łaskiego miejscowość wymieniona jest jako Marzicze, Marczyce oraz Marzice. W 1576 zanotowano ją w wersji Maurzice[7].

Są dwie koncepcje na temat pochodzenia nazwy miejscowości. Historycy J. Warężak i S.M. Zajączkowski uznają Maurzyce za nazwę patronimiczną, pochodzącą od jakiegoś Maura (Maurza). W Polsce wczesnego średniowiecza imię to było bardzo rzadkie. Znamy z tego okresu (XI/XII w.) Maura – biskupa krakowskiego. Inna teoria głosi, że nazwa wsi pochodzi od rośliny marzyca (Schoenus L.) występującej na torfowiskach.

Wieś należała początkowo do kleru była jedną z wsi tzw. klucza łowickiego arcybiskupów gnieźnieńskich. Leżała w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wymieniona została w historycznych dokumentach podatkowych z 1576 roku. Płaciła wówczas biskupstwu dziesięcinę od 12,5 łana. We wsi mieszkało 6 zagrodników, 1 komornik oraz 24 osadników. Była w niej również karczma[7].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim. Jako wieś leżącą w gminie Bąków parafii Zduny dwukrotnie opisał ją XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W początku XIX wieku była wsią rządową. W 1827 roku we wsi znajdowało się 37 domów z 239 mieszkańcami. W 1885 było 48 domów, w których mieszkało 51 osadników oraz 315 mieszkańców wyznania katolickiego. Miejscowość należała w całości do włościan i liczyła w sumie 1518 morg obszaru w tym 92 morg nieużytków[7].

W 1918 roku po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wieś wraz z całym regionem weszła w skład II Rzeczypospolitej. W 1929 roku firma K. Rudzki i S-ka zbudowała w miejscowości pierwszy na świecie całkowicie spawany most drogowy według projektu inżyniera Stefana Bryły, który obecnie jest obiektem zabytkowym[8].

II wojna światowa

11 września 1939 żołnierze Wehrmachtu zamordowali we wsi 6 osób. Ofiary zostały zidentyfikowane[9].

W 1944 roku został zamordowany przez Niemców nauczyciel (w latach 1927–1932) miejscowej szkoły, działacz KPP i PPR – Stanisław Brudka (po wojnie ku jego pamięci odsłonięto tablicę w budynku szkoły)[10].

Okres powojenny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Obecnie miejscowość należy do parafii św. Jakuba Apostoła w Zdunach oraz diecezji łowickiej.

Zabytki

W Maurzycach znajdują się dwa zabytki[11]:

Przypisy

  1. Maurzyce. W: Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-02].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 769 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. a b GUS. Rejestr TERYT.
  5. Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 67.
  6. Jerzy Topolski, Rozwój latyfundium arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII w., Poznań 1955, s. 40.
  7. a b c Maurzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 180.
  8. Piotr Wojdyga. Mosty firmy „K. Rudzki i S-ka”. „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”. 17 (2009), s. 70, 2009. ISSN 1232-633X. 
  9. Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 375.
  10. Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 681.
  11. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 32 [dostęp 2012-07-23].
  12. Tomasz Mazur, Historyczne cudo techniki w Maurzycach, Nasze Miasto, 13 lipca 2009 [dostęp 2022-05-05] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Łódź Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Łódź Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.45 N
  • S: 50.78 N
  • W: 17.95 E
  • E: 20.75 E
Maurzyce most 2009.jpg
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0
Maurzyce. Zabytek Grupy O. Pierwszy most spawany na świecie, wykonany wg projektu profesora Politechniki Warszawskiej Stefana Bryły. Rok budowy 1929.