Maurzyce

Maurzyce
	wieś
	© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0; Most spawany w Maurzycach
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	łowicki
Gmina	Zduny
Liczba ludności (2011)	223
Strefa numeracyjna	46
Kod pocztowy	99-440
Tablice rejestracyjne	ELC
SIMC	0739863
	Położenie na mapie gminy Zduny Maurzyce
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Maurzyce
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Maurzyce
	Położenie na mapie powiatu łowickiego Maurzyce
	52°08′05″N 19°51′12″E/52,134722 19,853333

Artykuł	52°8′5″N 19°51′12″E
- błąd	38 m
WD	52°8'4.9"N, 19°51'11.9"E, 52°7'59.99"N, 19°51'0.00"E
- błąd	14 m
Odległość	0 m

Maurzyce – wieś w Polsce, położona w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Zduny^[3]^[4].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Wieś arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego w końcu XVI wieku^[5]. Była wsią klucza zduńskiego arcybiskupów gnieźnieńskich^[6].

Integralne części wsi

Integralne części wsi Maurzyce^[3]^[4]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0739870	Jatki	część wsi
0739886	Podrzeczna	część wsi
0739892	Ruszków	część wsi
0739900	Stara Wieś	część wsi
0739917	Zagaj	część wsi
0739923	Zaszosa	część wsi

Historia

Miejscowość istnieje co najmniej od XIV wieku. Pierwsze wzmianki o wsi znaleziono w średniowiecznych dokumentach Kazimierza Wielkiego, potwierdzających posiadłości arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Najstarsze zapisy po łacinie podają począwszy od 1357 do lat dwudziestych XVI wieku nazwy Marzicze lub Marzice. W Liber beneficiorum prymasa Jana Łaskiego miejscowość wymieniona jest jako Marzicze, Marczyce oraz Marzice. W 1576 zanotowano ją w wersji Maurzice^[7].

Są dwie koncepcje na temat pochodzenia nazwy miejscowości. Historycy J. Warężak i S.M. Zajączkowski uznają Maurzyce za nazwę patronimiczną, pochodzącą od jakiegoś Maura (Maurza). W Polsce wczesnego średniowiecza imię to było bardzo rzadkie. Znamy z tego okresu (XI/XII w.) Maura – biskupa krakowskiego. Inna teoria głosi, że nazwa wsi pochodzi od rośliny marzyca (Schoenus L.) występującej na torfowiskach.

Wieś należała początkowo do kleru była jedną z wsi tzw. klucza łowickiego arcybiskupów gnieźnieńskich. Leżała w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wymieniona została w historycznych dokumentach podatkowych z 1576 roku. Płaciła wówczas biskupstwu dziesięcinę od 12,5 łana. We wsi mieszkało 6 zagrodników, 1 komornik oraz 24 osadników. Była w niej również karczma^[7].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim. Jako wieś leżącą w gminie Bąków parafii Zduny dwukrotnie opisał ją XIX wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W początku XIX wieku była wsią rządową. W 1827 roku we wsi znajdowało się 37 domów z 239 mieszkańcami. W 1885 było 48 domów, w których mieszkało 51 osadników oraz 315 mieszkańców wyznania katolickiego. Miejscowość należała w całości do włościan i liczyła w sumie 1518 morg obszaru w tym 92 morg nieużytków^[7].

W 1918 roku po odzyskaniu niepodległości przez Polskę wieś wraz z całym regionem weszła w skład II Rzeczypospolitej. W 1929 roku firma K. Rudzki i S-ka zbudowała w miejscowości pierwszy na świecie całkowicie spawany most drogowy według projektu inżyniera Stefana Bryły, który obecnie jest obiektem zabytkowym^[8].

II wojna światowa

11 września 1939 żołnierze Wehrmachtu zamordowali we wsi 6 osób. Ofiary zostały zidentyfikowane^[9].

W 1944 roku został zamordowany przez Niemców nauczyciel (w latach 1927–1932) miejscowej szkoły, działacz KPP i PPR – Stanisław Brudka (po wojnie ku jego pamięci odsłonięto tablicę w budynku szkoły)^[10].

Okres powojenny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa skierniewickiego.

Obecnie miejscowość należy do parafii św. Jakuba Apostoła w Zdunach oraz diecezji łowickiej.

Zabytki

W Maurzycach znajdują się dwa zabytki^[11]:

skansen wsi łowickiej z 1985, gdzie rokrocznie odbywają się Biesiady Łowickie (nr rej.: 997 A z 23.02.1996),
most spawany na rzece Słudwi z 1929, pierwszy na świecie drogowy most spawany^[12], zbudowany wg projektu inż. Stefana Bryły (nr rej.: 1031 z 22.11.1968).

Przypisy

↑ Maurzyce. W: Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-02].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 769 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
↑ ^a ^b GUS. Rejestr TERYT.
↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 67.
↑ Jerzy Topolski, Rozwój latyfundium arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII w., Poznań 1955, s. 40.
↑ ^a ^b ^c Maurzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 180 .
↑ Piotr Wojdyga. Mosty firmy „K. Rudzki i S-ka”. „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”. 17 (2009), s. 70, 2009. ISSN 1232-633X.
↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 375.
↑ Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 681.
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 32 [dostęp 2012-07-23] .
↑ TomaszT. Mazur TomaszT., Historyczne cudo techniki w Maurzycach, Nasze Miasto, 13 lipca 2009 [dostęp 2022-05-05] (pol.).

Linki zewnętrzne

Skansen w Maurzycach, strona oficjalna
Maurzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 180 .
Maurzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 310 .

[spis2011-1] Maurzyce. W: Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-02].

[poczta-2] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 769 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[R2013-3] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).

[teryt-4] GUS. Rejestr TERYT.

[5] Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 67.

[6] Jerzy Topolski, Rozwój latyfundium arcybiskupstwa gnieźnieńskiego od XVI do XVIII w., Poznań 1955, s. 40.

[SgKP-7] Maurzyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 180 .

[wojd-8] Piotr Wojdyga. Mosty firmy „K. Rudzki i S-ka”. „Rocznik Mińsko-Mazowiecki”. 17 (2009), s. 70, 2009. ISSN 1232-633X.

[9] Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 375.

[10] Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945”, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 681.

[11] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo łódzkie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2021, s. 32 [dostęp 2012-07-23] .

[12] TomaszT. Mazur TomaszT., Historyczne cudo techniki w Maurzycach, Nasze Miasto, 13 lipca 2009 [dostęp 2022-05-05] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Siedziba gminy	Zduny
Wsie	Bąków Dolny Bąków Górny Bogoria Dolna Bogoria Górna Bogoria Pofolwarczna Dąbrowa Jackowice Łaźniki Maurzyce Nowe Zduny Nowy Złaków Pólka Retki Rząśno Strugienice Szymanowice Urzecze Wierznowice Wiskienica Dolna Wiskienica Górna Zalesie Zduny Złaków Borowy Złaków Kościelny
Integralne części wsi	Bąków Poduchowny Bielawy Bogoria-Parcela Druga Kolonia Górki Strugieńskie Jackowice nad Szosą Jatki Kijonie Kolonia Mastkowska Kolonia Południowa Kolonia Północna Kolonia Retkowska Kolonia w Łąkach Koniec Krótka Lipińska Łapówka Młyn Strugienicki Nowa Wieś Parcela Pierwsza Kolonia Podrzeczna Poprzeczka Retki pod Przemysłowem Ruszków Rząśno Drugie Rząśno Pierwsze Rząśno Trzecie Stara Wieś (Maurzyce) Stara Wieś (Łaźniki) Stara Wieś (Złaków Kościelny) Środek Walentówka Węgielnica Winkiel Wiskienica-Parcela Za Koleją Zagaj Zakolej Zaszosa Zduńska Dąbrowa Zduny Kościelne Zduny-Wieś

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne