Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku

Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich
we Włocławku
Ilustracja
Mauzoleum w 2012
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
MiejscowośćWłocławek
Typ pomnikaMauzoleum
Data budowy1915
Data odsłonięcia1915
Położenie na mapie Włocławka
Mapa konturowa Włocławka, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Mauzoleum Żołnierzy Niemieckichwe Włocławku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia52°38′25,5″N 19°04′21,5″E/52,640417 19,072639

Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku – znajdujące się obecnie na cmentarzu komunalnym we Włocławku, częściowo zniszczone mauzoleum poświęcone żołnierzom niemieckim poległym w czasie I wojny światowej.

Tło historyczne

21 września 1914 do Włocławka wkroczyły wojska niemieckie, jednak 7 listopada został on odbity przez Rosjan. W dniach 11-13 listopada doszło do bitwy pod Włocławkiem, w wyniku której 12 listopada Włocławek został ostatecznie opanowany przez wojska niemieckie i pozostał w ich rękach aż do końca I wojny światowej.

Budowa mauzoleum

Pierwszy pomnik upamiętniający żołnierzy niemieckich poległych w czasie walk o Włocławek wzniesiono na terenie nieistniejącego dziś już cmentarza wojennego na Zazamczu. Miał on kształt kamiennego obelisku. W 1915 na terenie cmentarza ewangelickiego (obecnie część cmentarza komunalnego) wzniesiono mauzoleum, którego uroczyste odsłonięcie miało miejsce na początku 1915.

Wygląd

Podstawę mauzoleum stanowią trzy kamienne płyty, stopniowo coraz mniejsze. Czwarta, najmniejsza, ale i najwyższa, to postument, na którego ścianach znajdowały się cztery tablice. Pierwsza z nich, znajdująca się na południowej ścianie postumentu, zawierała napis „Unsern Helden 1914-1915” („Naszym Bohaterom 1914-1915”) oraz znajdujący się nad nim stylizowany krzyż. Trzy pozostałe zawierały imiona i nazwiska żołnierzy niemieckich poległych w walkach o Włocławek. Na postumencie znajdowała się wykonana z piaskowca figura woja trzymającego tarczę i miecz, zwróconego twarzą w kierunku południowym. Figura otoczona była czterema kolumnami, które wspierały strop mauzoleum. Wewnętrzna część stropu pomalowana była na niebiesko z gwiazdami, zaś po południowej stronie znajdował się napis „Gott mit Uns” („Bóg z Nami”). Na stropie znajdowały się trzy zmniejszające się stopnie, na szczycie których umieszczony był metalowy orzeł z rozpostartymi skrzydłami. Mauzoleum otoczone było metalowym ogrodzeniem[1].

Historia

W latach 1915-1918 odbywały się tu uroczystości ku czci poległych żołnierzy. W latach 1918-1939 mauzoleum opiekowali się miejscowi ewangelicy pochodzenia niemieckiego. W czasie II wojny światowej przeszło ono pod opiekę władz okupacyjnych. 11 lutego 1945 po pogrzebie żołnierzy Armii Czerwonej poległych we Włocławku doszło do dewastacji ewangelickiej części cmentarza komunalnego we Włocławku[2]. Jej ofiarą padło także mauzoleum. Zniszczeniu uległa figura woja, tablice oraz metalowy orzeł. W takim stanie mauzoleum znajduje się do dziś.

Galeria

Przypisy

  1. Krzysztof Kaliszewski, Tomasz Rojewski, Andrzej Winiarski: Ukłony z Włocławka. Włocławek: 2005, s. 82. ISBN 83-89836-30-0.
  2. Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 12. ISBN 83-88115-42-1.

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Włocławek-Mausoleum of German soliders (4).jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym we Włocławku.
Mauzoleum wloclawek.JPG
Autor: Grisznak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mauzoleum żołnierzy niemieckich
Włocławek-Ceiling on mausoleum of German soliders (2).jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sufit z luterańskim motywem sfery w Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym we Włocławku.
Włocławek-Plaque on Mausoleum of German soliders.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zatarta przez czas tablica na Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku. Zawiera prawie całkiem nieczytelną inskrypcję i część nazwisk pochowanych żołnierzy wraz z przydziałem wojskowym.
Włocławek-Iron Cross on Mausoleum.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Detal z tablicy pamiątkowej na Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym we Włocławku - Krzyż Żelazny.
Włocławek-Unreadable plaque on mausoleum.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jedna z tablic na Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym we Włocławku. Jest właściwie całkiem nieczytelna.
Włocławek-Name on plaque on Mausoleum of German soliders.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jedno z imion na tablicy na Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym we Włocławku.
Włocławek-Plaque "Unsere Helden" on Mausoleum.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plaque with inscription "Unsere Helden" ("Our Heroes") on Mausoleum of German soliders on common cemetery in Włocławek.
Włocławek location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Włocławek, Poland
Ta mapa of Włocławek została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Włocławek-Top of the Mausoleum of German Soliders.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szczyt Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym we Włocławku. W tym miejscu była usytuowana rzeźba niemieckiego orła.
Włocławek-Place, where were burned german soliders.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Miejsce, gdzie pochowano niemieckich żołnierzy poległych w Bitwie pod Włocławkiem w dniach 11-13 listopada 1914 roku. W tle Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich na cmentarzu komunalnym.
Włocławek-Allocation of soliders on plaque on mausoelum.jpg
Autor: Mariochom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Detal zatartej przez czas tablicy na Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku. Zawiera prawie całkiem nieczytelną listę części nazwisk pochowanych żołnierzy wraz z przydziałem wojskowym.