Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii

Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii im. gen. Józefa Bema - szkoła podchorążych rezerwy artylerii Wojska Polskiego II RP.

Historia szkoły

Szkoła została utworzona na mocy rozkazu wydanego w lipcu 1937 r. przez ministra spraw wojskowych gen. Tadeusza Kasprzyckiego. Powstała w oparciu o kadrę Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii im. Marcina Kątskiego. Do Zambrowa z Włodzimierza Wołyńskiego przybyło 32 oficerów i 55 podoficerów zawodowych (pierwsi w sierpniu 1937).

23 listopada 1937 szkoła otrzymała nazwę: MSPRA im. Józefa Bema.

Szkoła był jednostką mobilizującą. Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” komendant szkoły był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji:

• 18 dywizjonu artylerii ciężkiej (w oparciu o pokojowy 18 dac),
• plutonu taborowego nr 18,
• I dywizjonu 61 pułku artylerii lekkiej,
• dowództwa 61 pal,
• samodzielnego patrolu meteo nr 61^[1].

18 dywizjon artylerii ciężkiej był mobilizowany w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim, a dowództwo 61 pal z patrolem meteorologicznym w I rzucie mobilizacji powszechnej. Dowództwo I/61 pal z kolumną amunicyjną (bez dwóch plutonów) mobilizowało się w I rzucie mobilizacji powszechnej natomiast 1. i 2. bateria armat z dwoma plutonami kolumny amunicyjnej w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim^[2].

Po ogłoszeniu mobilizacji w sierpniu 1939 kadra MSPRA została skierowana do Włodzimierza Wołyńskiego. Wraz z kadrą WSPRA dostała się ręce wojsk sowieckich. 16 oficerów z MSPRA zostało zmordowanych w Katyniu i Charkowie.

Organizacja i obsada personalna szkoły

Pokojowa obsada personalna szkoły w marcu 1939^[3][a]:

• komendant – ppłk art. Jan Chylewski †1940 Charków^[5]
• zastępca komendanta – mjr art. Wincenty Pałczyński †1940 Katyń^[6]
• adiutant – kpt. adm. (art.) mgr Edward Michał Zbiegień
• instruktor łączności i zwiadu – por. art. Kazimierz Stanisław Malinowski
• lekarz – por. lek. Wacław Miks †1940 Charków^[7]
• lekarz weterynarii – kpt. lek. wet. dr Jarosław Maksymowicz †1940 Katyń^[8]
• zastępca komendanta ds. gospodarczych – mjr art. Jan Franciszek Sobolewski
• oficer mobilizacyjny – kpt. art. Edward Witliński †1940 Katyń^[9]
• oficer administracyjno-materiałowy – kpt. art. Mieczysław Maria Felicjan Wronka †1940 Katyń^[10]
• oficer żywnościowy – kpt. adm. (art.) Grygosiński Wacław
• oficer gospodarczy – kpt. int. Lipiński Leonard Antoni
• dowódca 1 baterii szkolnej – kpt. art. Stefan Plosso vel Płosa^[b]
• instruktor baterii – kpt. art. Stanisław Fihel
• instruktor baterii – kpt. art. Wacław Kużas †1940 Charków^[14]
• instruktor baterii – por. art. Zygmunt Borysewicz †1940 Charków^[15]
• instruktor baterii – vacat
• dowódca 2 baterii szkolnej – kpt. art. Edward Józef Dudek
• instruktor baterii – kpt. art. Marceli Marian Staszek †1940 Charków^[16]
• instruktor baterii – por. art. Jerzy Jankowski †1940 Katyń^[17]
• instruktor baterii – por. art. Władysław Krupowieź
• instruktor baterii – vacat
• dowódca 3 baterii szkolnej – kpt. art. Tymoteusz Bolesta †1940 Katyń^[18]
• instruktor baterii – kpt. art. Władysław Leonidas Zalewski
• instruktor baterii – por. art. Stefan Bogusławski
• instruktor baterii – por. art. Franciszek Cemirski
• instruktor baterii – por. art. Jan Medyński †1940 Katyń^[19]
• dowódca 4 baterii szkolnej – kpt. art. Stanisław Hołub
• instruktor baterii – kpt. art. Tadeusz Leon Świderski †1940 Katyń^[20]
• instruktor baterii – por. art. Mieczysław Roman Bochenek
• instruktor baterii – por. art. Wincenty Wołk †1940 Katyń^[21]
• instruktor baterii – vacat
• dowódca baterii ćwiczebnej – kpt. art. Leon Meleszkiewicz †1940 Katyń^[22]
• instruktor jazdy konnej – kpt. art. Władysław Zakrzewski
• instruktor jazdy konnej – por. art. Wacław Stanisław Czermiński
• instruktor jazdy konnej – por. art. Jan Kazimierz Wieczorek †1940 Katyń^[23]
• instruktor jazdy konnej – por. art. Antoni Zdzisław Wiśniewski †1940 Katyń^[24]

Podchorążowie

• Stanisław Borodzicz
• Stanisław Karol Dangel

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
• Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
• RomanR. Łoś RomanR., Artyleria polska 1914-1939, Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1991, ISBN 83-11-07772-X, OCLC 830057069 .
• Jan Łukasiak, Mazowiecka Szkoła Podchorążych Rezerwy Artylerii im. gen. Józefa Bema, Ajaks, Pruszków 1999. ISBN 83-87103-78-0
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.