Mazur (nazwisko)
Mazur (forma żeńska Mazur, Mazurowa, Mazurówna, liczba mnoga Mazurowie) – polskie nazwisko. 13 pod względem popularności nazwisko w Polsce. Według bazy PESEL 27.01.2022 r. nazwisko to nosiło 34 193 Polek i 34 144 Polaków[1].
Nazwisko pochodzi od nazwy osobowej Mazur, czyli od mieszkańca Mazowsza.
Znaczna liczebność osób noszących to nazwisko może wiązać się z faktem, że z przeludnionego Mazowsza pochodzili liczni koloniści zasiedlający stopniowo różne tereny dawnej Rzeczypospolitej[2]. W przysłowiach ludowych oznaczał człowieka upartego[3] i walecznego[4]
Istnieje teza, że słowo może mieć pochodzenie staroruskie – Madzior → Maziur → Mazur (węgierskie Magyar → Węgier) i pierwotnie oznaczało węgierskich najeźdźców. Z czasem nazwa została przeniesiona na przybywających z Mazowsza uciążliwych osadników[5].
Marcin Kromer oraz Alessandro Guagnini uważali, że nazwa Mazowsze pochodzi od imienia Miecława Maslausza albo Mazosza, cześnika Mieszko II Lambert, który zbiegł na Węgry.
Ponad 70% osób noszących nazwisko Mazur mieszka na południu kraju (głównie między Katowicami a Lublinem).
Nazwisko Mazur w województwach
- podkarpackim – 9 530, nr 1
- lubelskim – 8 019, nr 2
- opolskim – 2 512, nr 3
- świętokrzyskim – 2 512, nr 4
Znane osoby o tym nazwisku
- Edward Mazur – polski przedsiębiorca działający w USA
- Hanna Zofia Fellmann-Mazur – polska biolog
- Ireneusz Mazur – siatkarz
- Jan Mazur – biskup siedlecki
- Jan Mazur – paulin, profesor nauki społecznej Kościoła katolickiego
- Jan Mazur – dziennikarz
- Jerzy Mazur – biskup ełcki
- Jerzy Mazur – kierowca rajdowy
- Kazimierz Mazur – polski aktor
- Krystyna Mazur – polska polityk
- Krystyna Mazurówna – polska tancerka
- Krzysztof Mazur – polski politolog i filozof, działacz polityczny
- Maciej Mazur dziennikarz, reporter TVN
- Magdalena Mazur – polska modelka i aktorka
- Marian Mazur – polski naukowiec
- Marian Mazur – polski prawnik
- Monika Mazur – polska aktorka
- Paweł Mazur – polski malarz, poeta, rysownik
- Przemysław Mazur – pilot rajdowy
- Sławomir Mazur – polski entomolog
- Stanisław Mazur – polski matematyk
- Tadeusz Czesław Mazur – polski biolog i parazytolog
- Włodzimierz Mazur – piłkarz, reprezentant Polski
Pseudonim Mazur
- Włodzimierz Bochenek ps. Mazur (1894–1926) – polski wojskowy
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Najpopularniejsze nazwiska w Polsce wraz z liczbą wytąpień i podziałem na płeć, dane.gov.pl [dostęp 2022-07-09].
- ↑ „Mazowsze zasługuje na uwagę ze względu uzdolnień kolonizacyjnych ludności, które to plemię zapędzały na Ruś Czerwoną, w ziemię bialską, więc w sadyby dawnych Jaćwingów, na Podole. Wszędzie jednakże swoje plemienne cechy, a chociażby nazwę Mazurzy. Do dziś dnia (Tatomir Geografija Galicji 1876, s. 59) między Rabą a lewym brzegiem Sanu ludność miejscowa nosi nazwę Mazurów, z których część pod nazwą Grębowiaków (Lisowiaków al. Borowców) siedzi między Wisłą, dolnym Sanem po Mielec, i Leżajsk. Mamy zaś ślady, że w 1373 w Sanockiem nad Sanem, z daru księcia Władysława Opolczyka, a wówczas pana Rusi (lwowskiej) otrzymał wieś Jabłonicę Przybysław syn Fala z ziemi łęczyckiej (AGZ t. VII, s. 15–16)...”, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom VI. III. Etnografia i stosunki społeczne. s. 191.
- ↑ „Uparty jak Mazur”; „Mazur, gdy go oddadzą do dworu: pierwszego roku kpią z niego, drugiego – on drwi z drugich, trzeciego iz samego pana”, [w:] Zbigniew Benedyktowicz. Portrety „obcego”: od stereotypu do symbolu. 186.
- ↑ „Polak do rady, Litwin do zwady, Mazur do boju, Niemiec do stroju, Włoch do lutni, Rusin do bałamutni” z 1640.” Ruch Literacki 1988. t. 29, s. 92.
- ↑ „Na Rusi Czerwonej, staroruskie (XIV-XV wiek) to Madzior, Maziur, Mazur – „Węgier” – uciążliwi dla rodzimej ludności czerwonoruskiej najeźdźcy węgierscy których zastąpili dokuczliwi przybysze z Mazowsze. Mazur „mieszkaniec Mazowsza”, jest późnym (1596) rutenizmem, w świetle materiałów onomastycznych – częste w województwie ruskim nazwy osobowe; Mazur, Mazurek, też Maziur, Madziur, Madzior”. [w:] Andrzej Bańkowski. Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1-3, 2000, s. 156.