Mecenas (prawnik)

Mecenas – we współczesnej polszczyźnie: zwyczajowy zwrot grzecznościowy wobec osoby wykonującej zawód prawniczy lub posiadającej umocowanie do występowania przed sądem w imieniu innej osoby.

Tytuł ten stosowany jest tylko w Polsce. W XVI stuleciu ówczesnych adwokatów nazywano procuratores mercenarii, czyli „płatni zastępcy procesowi” i w ten sposób odróżniano ich od „niezawodowych” zastępców procesowych określanych procuratores. Od zwrotu procuratores mercenarii miał powstać termin „mecenas”, poprzez stopniową eliminację pierwszego członu i głoski „r” w drugim wyrazie. Występował on już w XVIII stuleciu, a upowszechnił się w wieku XIX[1].

Tytuł mecenasa posiada charakter czysto grzecznościowy i nie jest chroniony prawnie[2]. Najczęściej stosowany jest w odniesieniu do najpopularniejszych zawodów prawniczych: adwokata, radcy prawnego, a także do aplikantów, odpowiednio: adwokackiego i radcowskiego[3]. Współcześnie używa się go także w odniesieniu do przedstawicieli nowszych zawodów prawniczych, w szczególności do: doradców podatkowych (zawód utworzony w 1996 roku[4]), rzeczników patentowych (zawód utworzony w 2001 roku[5]) oraz radców Prokuratorii Generalnej RP (zawód utworzony w 2005 roku[6]). Ponadto jest on stosowany w toku prac legislacyjnych w odniesieniu do legislatorów[7][8][9]. Tytułem tym można również określać absolwentów studiów prawniczych, nawet bez odbytej aplikacji, choć to praktykuje się rzadziej[10].

Jeszcze w 2014 roku Biuro Prasowe Naczelnej Rady Adwokackiej apelowało, by tytuł mecenasa zarezerwować jedynie dla adwokatów oraz radców prawnych[11], ale pozostało to bez wpływu na praktykę mediów i środowisk prawniczych[12][13][14].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ K. Orzechowski, „Mecenas” – dzieje pojęcia i kilka refleksji o adwokaturze Szlacheckiej Rzeczypospolitej, Palestra 1996, nr 3–4.
  2. ↑ „Mecenas”, czyli kto? | Prawo Dla Każdego. prawodlakazdego.pl. [dostęp 2018-02-04].
  3. ↑ 5 prawnych mitów o zawodach prawniczych, w które na pewno wierzysz. paragraf22.eu. [dostęp 2018-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-05)].
  4. ↑ Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz.U. z 2021 r. poz. 2117).
  5. ↑ Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 944).
  6. ↑ Początkowo: ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. z 2016 r. poz. 1313 z późn. zm.), obecnie: ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2180).
  7. ↑ Sejm RP: Zapis przebiegu posiedzenia komisji 02-04-2019. www.sejm.gov.pl. [dostęp 2020-09-04].
  8. ↑ Sejm RP: Zapis przebiegu posiedzenia komisji 12-02-2020. www.sejm.gov.pl. [dostęp 2020-09-04].
  9. ↑ Senat RP: Posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu (nr 55) w dniu 15-05-2017. [dostęp 2020-09-04].
  10. ↑ Mecenas - kto to jest? To prawnik, adwokat, radca prawny?. web.archive.org, 2021-11-20. [dostęp 2021-11-20].
  11. ↑ Tytuł „mecenas” zarezerwowany jest dla adwokatów i radców prawnych. adwokatura.pl, 27 października 2014. [dostęp 2017-08-07].
  12. ↑ Doradcy podatkowi przed sądami administracyjnymi. Polska Agencja Prasowa (PAP). [dostęp 2020-09-04].
  13. ↑ Prawnik, radca prawny, adwokat, a może mecenas? – czym się różnią, czy w ogóle?. lex4you.wordpress.com. [dostęp 2017-07-31].
  14. ↑ Wywiad z mec. Wojciechem Pietrasiewiczem, doradcą podatkowym, o biznesie kancelarii podatkowej. W drodze do kancelarii, 2018-06-26. [dostęp 2020-09-04].