Mecz piłkarski Brazylia – Polska (1938)

Reprezentacje Polski (po lewej) i Brazylii przed meczem

Akcja pod bramką Madejskiego

Pierwszy w historii strzelec 4 bramek na mundialu – Ernest Wilimowski

Mecz Brazylia – Polska na MŚ 1938 był debiutem reprezentacji Polski na Mistrzostwach Świata.

Przeciwnikiem Polaków była reprezentacja Brazylii. Selekcjoner Józef Kałuża i trener Marian Spoida zdecydowali, że na mistrzostwa pojadą ci sami zawodnicy, którzy pokonali w eliminacjach reprezentację Jugosławii. Jedyną zmianą był wyjazd na mundial Fryderyka Scherfke z Warty Poznań, który zastąpił kontuzjowanego Jerzego Wostala z AKS-u Chorzów.

Reprezentacja Polski

Piętnastu zawodników, którzy pojechali do Francji, reprezentowało 9 różnych klubów:

• 4 – Ruch Chorzów (bramkarz Walter Brom, obrońca Edmund Giemsa, napastnicy Ernest Wilimowski i Gerard Wodarz),
• 2 – Naprzód Lipiny (pomocnik Wilhelm Piec i jego brat Ryszard grający na pozycji napastnika),
• 2 – Polonię Warszawa (obrońca Władysław Szczepaniak i pomocnik Erwin Nyc),
• 1 – AKS Chorzów (napastnik Leonard Piątek),
• 1 – Cracovię (pomocnik Wilhelm Góra),
• 1 – Dąb Katowice (pomocnik Ewald Dytko),
• 1 – ŁKS Łódź (obrońca Antoni Gałecki),
• 1 – Warszawiankę (napastnik Stanisław Baran),
• 1 – Wartę Poznań (napastnik Fryderyk Scherfke).

Dodatkowo Edward Madejski w trakcie mistrzostw nie był przynależny do żadnego klubu.

Walter Brom i Stanisław Baran byli powołani na mistrzostwa, pomimo tego, że nigdy wcześniej nie przywdziewali „biało-czerwonej” koszulki. Stanisław Baran zagrał swój pierwszy mecz tuż przed wybuchem wojny, natomiast Walter Brom dopiero po zakończeniu wojny, w 1947 roku.

Wśród zawodników, którzy ze względów finansowych pozostali w kraju, dwóch było zawodnikami Warty (Kazimierz Lis i Edmund Twórz), dwóch Wisły Kraków (Antoni Łyko i Bolesław Habowski), po jednym Cracovii (Józef Korbas), Pogoni Lwów (Jan Wasiewicz) i Śląska Świętochłowice (Ewald Cebula).

Przebieg spotkania

Pierwsza połowa

5 czerwca o godzinie 17:30 szwedzki sędzia Ivan Eklind gwizdnął po raz pierwszy. Na Stade de la Meinau zasiadało około 13,5 tys. widzów, w tym około 1000 Polaków, głównie emigrantów. Niewiele wiadomo o pierwszej bramce strzelonej przez Leônidasa, ponieważ nie była on opisana w polskiej prasie, a także piłkarze nie mogli sobie przypomnieć, jak padła bramka. Wiadomo tylko, że stało się to w 18. minucie. Po pięciu minutach Ernest Wilimowski przedryblował obrońców brazylijskich, wpadł w pole karne, a tam został nieprzepisowo powstrzymany przez Algisto Lorenzato, znanego pod pseudonimem Batatais. Do jedenastki podszedł Fryderyk Scherfke i pokonał bramkarza z Brazylii. Była to historyczna pierwsza bramka Polaków na mistrzostwach świata. Do przerwy padły jeszcze 2 bramki (strzelone przez Romeu i Perácio).

Druga połowa

Po pierwszej połowie Polacy byli cofnięci do defensywy, jednak niedługo po rozpoczęciu drugiej połowy zaczął padać deszcz. W 53. i 59. minucie Ernest Wilimowski pokonał Batataisa, doprowadzając do wyniku remisowego 3:3. W 71. minucie Edwarda Madejskiego pokonał Perácio. Kiedy już się wydawało, że drużyna z Ameryki Południowej zakończy ten mecz zwycięstwem, bramkę na minutę przed końcem spotkania strzelił Wilimowski, co doprowadziło do dogrywki.

Dogrywka

Od samego początku dogrywki Brazylijczycy ruszyli na bramkę Edwarda Madejskiego. Dwie bramki w pierwszej części dogrywki zdobył Leônidas. Polskiego bramkarza pokonał kolejno w 93. i 104. minucie. W 118. minucie bramkę kontaktową strzelił ponownie Ernest Wilimowski. Biało-Czerwoni mieli jeszcze dwie szanse na bramkę. Najpierw niecelnie z rzutu wolnego uderzył Gerard Wodarz, a chwilę później Erwin Nyc trafił w poprzeczkę. Ostatecznie Polacy przegrali mecz 5:6.

Szczegóły meczu

5 czerwca 1938 17.30	Brazylia Leônidas  18', 93', 104' Romeu Pellicciari  25' José Perácio  44', 71'	6:5 d. (3:1, 4:4) Raport	Polska  23' (k) Fryderyk Scherfke  53', 59', 89', 118' Ernest Wilimowski	Stade de la Meinau, Strasburg Widzów: 13 452 Sędzia: Ivan Eklind ( Szwecja)

Brazylia: BR Algisto Lorenzato OB Domingos da Guia OB Artur Machado PO Afonsinho PO Martim Mércio da Silveira (k) PO Zezé Procópio NA Hércules de Miranda NA José Perácio NA Leônidas NA Romeu Pellicciari NA José dos Santos Lopes Rezerwowi: BR Walter de Souza Goulart OB Euclydes Barbosa PO Argemiro PO José Augusto Brandão PO Britto NA Luís Mesquita de Oliveira NA Álvaro Lopes Cançado NA Niginho NA Patesko NA Roberto Emílio da Cunha NA Elba de Pádua Lima Trener: Adhemar Pimenta

Polska: BR Edward Madejski OB Władysław Szczepaniak (k) OB Antoni Gałecki PO Wilhelm Góra PO Erwin Nyc PO Ewald Dytko NA Ryszard Piec NA Leonard Piątek NA Fryderyk Scherfke NA Ernest Wilimowski NA Gerard Wodarz Rezerwowi: BR Walter Brom OB Edmund Giemsa PO Wilhelm Piec NA Stanisław Baran Selekcjoner: Józef Kałuża Trener: Marian Spoida

Nigdy w historii polskiego futbolu nie zdarzyła się sytuacja, by po czterech bramkach jednego zawodnika w meczu (Ernest Wilimowski) reprezentacja nie wygrała spotkania. Walter Brom był natomiast najmłodszym bramkarzem w historii powołanym na mundial (17 lat i 4 miesiące).

Linki zewnętrzne

• Oficjalny film francuski o MŚ 1938

Bibliografia

• Fascynujące widowisko w Strasburgu. Drużyna polska stawia czoło wirtuozom z Brazylii. „Przegląd Sportowy”. 45, s. 2, 6 czerwca 1938. Dom Prasy. 
• Relacja ze spotkania