Medal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina

Medal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina
Lietuvos didžiojo kunigaikščio Gedimino ordino medalis

Awers medalu (od 2002)
Baretka medalu
Ustanowiono	1930
Wielkość	3,6 cm

Medal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (lit. Lietuvos didžiojo kunigaikščio Gedimino ordino medalis) – jedno z litewskich odznaczeń państwowych ustanowione w 1930^[1].

Historia

Medal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina został ustanowiony w 1930^[1] i na Litwie był przyznawany tylko do 1932^[2]. Medal zaprojektował artysta Jonas Burba^[2]. W latach międzywojennych odznaczenie było produkowane przez szwajcarską firmę Huguenin^[2]. Obecnie jest wytwarzane w Wilnie przez mennicę państwową^[3]. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1991 odznaczenie zostało odnowione i jest nadawane przez prezydenta kraju. Do 2002 medal dzielił się na trzy klasy, obecnie zniesione wraz z gruntowną zmianą wizerunku samego medalu^[4].

Zasady nadawania

Medal, który do 2002 dzielił się na trzy klasy różniące się kruszcem (złoty I klasa, srebrny II klasa i brązowy III klasa), jest obecnie nadawany jako wyróżnienie dla obywateli za ich szczególny wkład w służbę dla państwa i zwykle jest wręczany w święto niepodległości Litwy w dniu 16 lutego^[3]. W latach międzywojennych odznaczono:

• złotym medalem I klasy: 48 osób (za służbę 25-letnią),
• srebrnym medalem II klasy 309 osób (za służbę 15-letnią),
• brązowym medalem III klasy ok. 3000 osób (za służbę 5-letnią)^[2].

Po odzyskaniu niepodległości w 1991 medalem nagrodzono 409 osób, zarówno Litwinów jak i obcokrajowców^[3].

Opis odznaki

Odznaką Medalu Orderu Wielkiego Księcia Giedymina jest okrągły medal. Na awersie znajdowała się podobizna wielkiego księcia Giedymina, dookoła której umieszczony był litewski napis stylizowanymi gotyckimi literami: DIDYSIS LIETUVOS KUNIGAIKŠTIS/GEDIMINAS (Wielki książę litewski Giedymin)^[2]. Na rewersie znajdował się stylizowany żelazny wilk ze snu Giedymina, obok którego umieszczona była tarcza herbowa przedstawiająca Słupy Giedymina, a w tle dąb^[2]. W 2002 dokonano reformy odznaczenia zmieniając wygląd medalu. Odtąd na awersie znajduje się wyobrażenie odznaki Orderu Wielkiego Księcia Giedymina, a na rewersie napis: LIETUVOS DIDYSIS KUNIGAIKŠTIS/GEDIMINAS 1316-1341 (Wielki książę Litwy Giedymin 1316-1341)^[2]. Medal, tak jak uprzednio, zawieszany jest na klamrze umocowanej na wstążce z pomarańczowej mory z dwoma brązowymi paskami wzdłuż obu brzegów wstążki i oraz żółtą bordiurą. Szerokość wstążki 32 mm^[2]. Baretkę medalu sporządza się z ww. wstążki, na której umieszcza się srebrzone okucie kształcie trójliścia, w celu odróżnienia od baretki Krzyża Kawalerskiego Orderu Wielkiego Księcia Giedymina.

Przypisy

Bibliografia

• Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918-1940, Wilno 1993, ISBN 5-417-00373-5
• Medal of the Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas (dostęp 10.XII.2010)

Linki zewnętrzne

• Medal of the Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas
• Mennica Litewska w Wilnie - odznaczenia