Megaladapis

Megaladapis
Major, 1893
Okres istnienia: plejstocen-holocen
2,588–0,0005 mln lat temu
Ilustracja
Megaladapis edwardsi
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadassaki
Infragromadałożyskowce
Rządnaczelne
Podrządlemurowe
RodzinaMegaladapidae[1]
RodzajMegaladapis
Gatunki
  • M. (Peloriadapis) edwardsi
  • M. (Megaladapis) madagascariensis
  • M. (Megaladapis) grandidieri

Megaladapisrodzaj wymarłego[2][3] ssaka naczelnego z rodziny Megaladapidae, obejmujący 3 wymarłe gatunki zamieszkujące niegdyś Madagaskar. Największe mierzyły od 1,2 do 1,5 m długości.

Budowa

Czaszka Megaladaspis madagascariensis
Szkielet Megaladapis grandidieri

Megaladapis znacznie różnił się od wszystkich dzisiejszych małpiatek. Miał przysadziste ciało. Budową przypominał dzisiejszego koalę. Długie ramiona, stopy, palce rąk i nóg wyspecjalizowały się w kierunku chwytania drzew. Jego tylne kończyny układały się łukowato, co pomagało w pionowym wspinaniu się na pnie drzew. Ręce i stopy były zakrzywione. Kostki i nadgarstki nie posiadały spotykanej u większości lemurów stabilności potrzebnej w przemieszczaniu się po ziemi[4].

Odlew czaszki pozwolił ocenić objętość mózgu na około 250 cm3. To około 3-4 razy więcej, niż u domowego kota[5].

Megaladapis ewoluował, ponieważ topografia Madagaskaru podlegała nieustannym zmianom. Wraz z innymi lemurami Megaladapis wyspecjalizował się, zajmując swą własną niszę ekologiczną. Ogólnie u wspinaczy żyjących na drzewach można spodziewać się zwiększania rozmiarów kończyn przednich proporcjonalnie do zwiększania rozmiarów ciała[6].

W kulturze

Uważa się często, że malgaskie legendy o wymarłym zwierzęciu tretretretre lub tratratratra odnoszą się w rzeczywistości do Megaladapis. Jednakże ich szczegóły, zwłaszcza przypominająca ludzką twarz zwierzęcia, dużo lepiej pasują do Palaeopropithecus[7].

Wymarcie

Szczątki Megaladapis znaleziono w okolicy bagna Ambolisatra na południowym zachodzie wyspy. Były jednym z licznych przedstawicieli megafauny, która wyginęła na Madagaskarze w tym samym czasie. Były to wolne stworzenia, zachowujące aktywność w ciągu dnia. Czyniło to je podatnymi na drapieżnictwo, pożary lasów, destrukcję siedlisk i być może wprowadzone do środowiska patogeny[8].

Przypisy

  1. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 140. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
  2. Mittermeier, Russell A., et al.: Lemurs of Madagascar. Wyd. 2.. Conservation International, 2006, s. 46–49. ISBN 1-881173-88-7. (ang.)
  3. Ronald M. Nowak: Walker's Primates of the World. Johns Hopkins University Press, 1999, s. 83. ISBN 0-8018-6251-5. (ang.)
  4. The Primate Semicircular Canal System and Locomotion. W: Fred Spor, Theodore Garland, Jr., Gail Krovitz, Timothy M. Ryan, Mary T. Silcox: Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, Vol. 104, No. 26. 2007, s. 10811. (ang.)
  5. On Megaladapis madagascariensis, an Extinct Gigantic Lemuroid from Madagascar; with Remarks on the Associated Fauna, and On Its Geological Age. W: C.I. Forsyth Major: Philosophical Transactions of the Royal Society of London Vol. 185. 1894, s. 15-38. (ang.)
  6. Adaptive diversity in subfossil Malagasy prosimians. W: William L. Jungers: Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie. 1980, s. 177-186. (ang.)
  7. Chapter 6: Lemurs: Old and New. W: E. L. Simons: Natural Change and Human Impact in Madagascar. University of Chicago Press, 2003, s. 142–166. ISBN 0-226-30306-3. (ang.)
  8. Many Suspects to Blame in Madagascar Extinctions. W: Elizabeth Culotta: Science, New Series, Vol. 268, No. 5217. 1995, s. 1568-1569. (ang.)

Media użyte na tej stronie

Megaladaspis madagascariensis.jpg
Autor: User:Haplochromis, Licencja: CC BY-SA 3.0
Abguss des Schädels von Megaladaspis madagascariensis (Riesenlemur)
Megaladapis.jpg
Autor: FunkMonk (Michael B. H.), Licencja: CC BY-SA 3.0
Megaladapis edwardsi
Life restoration based on photos of skeletal remains and supported with correspondence with Dr. Laurie Godfrey
Megaladapis grandidieri.jpg
Autor: belgianchocolate, Licencja: CC BY 2.0
A Koala lemur (Megaladapis grandidieri) skeleton at Tsimbazaza Zoo, Madagascar.