Mehmed II Girej

Mehmed II Girej zwany Semiz (Opasły, Tłusty) (1532-1584) – władca Chanatu Krymskiego od 1577 roku. Był sojusznikiem Stefana Batorego i przeciwnikiem Carstwa Rosyjskiego. Wystąpił przeciwko Turkom, został przez nich obalony, zamordowany przez opozycję w 1584.

Choć chanem został z woli ojca bez akceptacji sułtana, już w 1578 r. poprowadził olbrzymią, sięgającą podobno aż 50 tys. żołnierzy, armię krymską przeciwko szachowi perskiemu walczącemu wtedy z Ottomanami. Wyprawa zakończyła się sukcesem i Tatarzy powrócili na Krym z wielkimi łupami, ale również z olbrzymimi stratami wśród wojowników.

Niemal równocześnie nowy władca Rzeczypospolitej Stefan Batory odnowił akt przymierza z Turcją.

W czasie drugiej wojny o Inflanty 1580–1582 Tatarzy krymscy swoimi najazdami wspomagał Rzeczpospolitą, spowodował również bunt Wielkiej Ordy Nogajskiej i dawnych chanatów nad Wołgą (Kazański i Astrachański) przeciwko Carstwu Rosyjskiemu, poskromiony dopiero w 1585 r.

Wprowadził urząd nurredina jako trzeci w hierarchii Chanatu Krymskiego (pierwszym był sam chan, a drugim kałga).

Zbytnia samodzielność Mehmeda II (obleganie tureckiej Kaffy na Półwyspie Krymskim) spowodowała karną ekspedycję turecką (1584), obalenie go z tronu i wprowadzeniem na niego Islama II Gireja.

Bibliografia

• Leszek Podhorodecki, Chanat krymski i jego stosunki z Polską w XV-XVIII wieku, Warszawa 1987
• Dariusz Skorupa, Stosunki polsko-tatarskie 1595-1623, wyd. PAN, Warszawa 2004, s. 31, 47-49 ISBN 83-89729-05-9.