Mehmet Talaat

Mehmet Talaat
Ilustracja
Mehmet Talaat Pasza jako minister spraw wewnętrznych
Data i miejsce urodzenia

1874
Kyrdżali, Imperium Osmańskie

Data i miejsce śmierci

15 marca 1921
Berlin, Niemcy

Minister spraw wewnętrznych Imperium Osmańskiego
Okres

od lipca 1913
do 4 lutego 1917

Przynależność polityczna

Komitet Jedności i Postępu

Wielki wezyr
Okres

od 4 lutego 1917
do 8 października 1918

Przynależność polityczna

Komitet Jedności i Postępu

Poprzednik

Said Halim Pasza

Następca

Ahmed İzzet Pasza

Mehmet Talaat (częściej Talaat Pasza) (tr. Mehmed Talât Paşa) (ur. 1874 w Kyrdżali, zm. 15 marca 1921 w Berlinie) – turecki polityk związany z ruchem młodoturków, jeden z przywódców Komitetu Jedności i Postępu, dwukrotny minister spraw wewnętrznych i wielki wezyr Imperium Osmańskiego. Jeden z głównych inspiratorów i organizatorów ludobójstwa Ormian, Greków pontyjskich i Asyryjczyków.

Życiorys

Urodzony w Kyrdżali (tr. Kırcaali) w wilajecie Edirne, leżącym w europejskiej części Imperium Osmańskiego. Był synem urzędnika Porty. Ukończył szkołę wyższą w Edirne. Rozpoczął pracę w firmie telegraficznej, jednak szybko został aresztowany za udział w tajnych sprzysiężeniach. Uwolniony po 2 latach został mianowany kierownikiem poczty i telegrafów w Salonikach. Zwolniony w 1908 z powodów politycznych za członkostwo w młodotureckiej organizacji Komitet Jedności i Postępu. Po rewolucji młodotureckiej w tym samym roku, został deputowanym Edirne w parlamencie osmańskim, a rok później ministrem spraw wewnętrznych, ministrem poczty i wreszcie sekretarzem generalnym swej partii w 1912. Po śmierci wielkiego wezyra Mahmuda Szevketa w lipcu 1913, Talaat Pasza po raz drugi został ministrem spraw wewnętrznych.

Przed I wojną światową początkowo opowiadał się po stronie Ententy, jednak dał się przekonać Enwerowi Paszy i ostatecznie Imperium Osmańskie opowiedziało się po stronie państw centralnych. Wraz z Enwerem Paszą i Dżemalem Paszą tworzył młodoturecki triumwirat rządzący krajem w czasie wojny. Był wówczas głównym odpowiedzialnym za dokonanie masowych przesiedleń ludności ormiańskiej, co doprowadziło w latach 1915-1916 do ludobójstwa Ormian.

4 lutego 1917 został wielkim wezyrem, a urząd ten sprawował do 8 października 1918. W styczniu 1918 reprezentował Imperium Osmańskie podczas rokowań pokojowych w Brześciu zakończonych zawarciem traktatu pokojowego między państwami centralnymi a Ukraińską Republiką Ludową (9 lutego 1918) i traktatu z Rosją sowiecką (3 marca 1918). W obliczu klęski państw centralnych podał się do dymisji 14 października 1918 i wraz z pozostałymi przywódcami Komitetu Jedności i Postępu w nocy z 1 na 2 listopada uciekł do Niemiec.

W kwietniu 1919 nowy rząd zorganizował proces przeciw przywódcom młodotureckim, oskarżanym m.in. za eksterminację Ormian. Wyroki śmierci wymierzono (w tym Mehmetowi Talaatowi) tylko zaocznie. 15 marca 1921 Talaat został zastrzelony na ulicy w Berlinie przez Saghomona Tehliriana, ormiańskiego zamachowca, co było częścią tzw. operacji Nemezis. Jego zabójca został uniewinniony przez niemiecki sąd w czerwcu 1921. W 1943 grób Talaata przeniesiono z Berlina do Stambułu do dzielnicy Şişli.

Zobacz też

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Mehmet Talat Pasha.jpg
Portrait of Talaat Pasha, Minister of Interior of the Ottoman Empire between 1913 and 1917, and primary executor of the Armenian Genocide.