Mehriban Əliyeva

Mehriban Əliyeva

Mehriban Əliyeva (2022)
Data i miejsce urodzenia

26 sierpnia 1964
Baku

1. Wiceprezydent Azerbejdżanu
Okres

od 21 lutego 2017

Przynależność polityczna

Partia Nowego Azerbejdżanu

Poprzednik

urząd utworzony

podpis
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Zasługi RP Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Mehriban Arif qızı Əliyeva, z domu Paşayeva (ur. 26 sierpnia 1964 w Baku) – azerska lekarka, żona prezydenta Azerbejdżanu İlhama Əliyeva, od 2003 pierwsza dama Azerbejdżanu, od 2005 deputowana do parlamentu; udziela się w sferze kulturalnej, społecznej, zdrowotnej i sportowej.

Życiorys

Mehriban Əliyeva z mężem przyjmowani przez polską parę prezydencką, Lecha i Marię Kaczyńskich (26 lutego 2008)
Mehriban i İlham Əliyev goszczący prezydenta Federacji Rosyjskiej, Dmitrija Miedwiediewa (3 lipca 2008)
Mehriban Əliyeva (2012)

Urodziła się w Baku[1] w rodzinie uczonych. Pochodzi z rodu Paszajewów[2]; ojciec Arif Paşayev jest fizykiem i matematykiem, matka Aida İmanquliyeva była filolog arabską[3].

Ukończyła szkołę średnią nr 23 w Baku ze złotym medalem[4]. Następnie była studentką Fakultetu Leczenia Zapobiegawczego na Azerbejdżańskim Państwowym Uniwersytecie Medycznym Baku. Studia medyczne ukończyła na Akademii Medycznej im. I.M. Sieczenowa w Moskwie w 1988, otrzymując dyplom honorowy[3][4]. Z zawodu jest lekarzem-okulistą[5][6]. W latach 1988–1992 pracowała w Moskiewskim Naukowym Instytucie Chorób Oczu, prowadzonym przez Michaiła Krasnowa[3][4], następnie zaprzestała pracy w zawodzie[5].

W 1995 ustanowiła Fundację Przyjaciół Azerbejdżańskiej Kultury, której szefuje[3][4]. W 1996 założyła magazyn kulturalny i historyczny „Azərbaycan – İrs” (Dziedzictwo Azerbejdżanu), publikowany w języku azerskim, angielskim i rosyjskim; została jego redaktorem naczelnym[3][4].

W 2002 została wybraną prezesem Azerbejdżańskiej Federacji Gimnastyki[4][7]. Dzięki jej staraniom trzy lata później w Baku odbyły się Mistrzostwa Świata w Gimnastyce Artystycznej 2005[4], a w kolejnych latach w kraju zorganizowano Mistrzostwa Europy w gimnastyce artystycznej (2007 i 2009).

W październiku 2003 została pierwszą damą Azerbejdżanu, po tym jak jej mąż İlham Əliyev wygrał wybory prezydenckie.

Od maja 2004 jest szefową Fundacji Heydəra Əliyeva, ojca İlhama Əliyeva, poprzedniego prezydenta Azerbejdżanu[4][8]. Z uwagi na jej dokonania w zakresie ochrony i rozwoju dziedzictwa literatury oraz muzyki ludowej w ojczyźnie w 2004 została honorowym ambasadorem dobrej woli UNESCO[4][9][10]. W grudniu 2004 wybrano ją członkiem Komitetu Wykonawczego Azerbajdżańskiego Narodowego Komitetu Olimpijskiego[3][4].

Od 2004 należy do Partii Nowego Azerbejdżanu. W wyborach parlamentarnych 2005 została wybrana deputowaną Zgromadzenia Narodowego[3] (otrzymała 92,12% głosów[4]).

W 2005 uzyskała tytuł naukowy kandydata nauk filozoficznych[4].

W listopadzie 2006 wybrana ambasadorem dobrej woli Islamskiej Organizacji ds. Edukacji, Nauki i Kultury (ISESCO)[3][4].

W wyborach parlamentarnych 2010 wybrana ponownie deputowaną Zgromadzenia Narodowego[11].

W czerwcu 2013 Partia Świat Demokratycznego Azerbejdżanu rozważała wysunięcie jej kandydatury w wyborach prezydenckich[12], jednak ostatecznie nie została zgłoszona[13], a wybory prezydenckie w październiku 2013 wygrał jej mąż. W czerwcu 2013 została wybrana wiceprzewodniczącą Partii Nowego Azerbejdżanu (mąż İlham Əliyev jest jej przewodniczącym)[14].

W 2012 otrzymała tytuł profesora honorowego Rosyjskiej Federacji I.M. Sieczenowa Pierwszego Moskiewskiego Państwowego Uniwersytetu Medycznego[4][15].

W czerwcu 2013 została przewodniczącą komitetu organizacyjnego Igrzysk Europejskich 2015[16][17].

W lutym 2017 roku została powołana przez swojego męża na stanowisko wiceprezydenta Azerbejdżanu[18].

Jej siostrą jest Nərgiz Paşayeva. 22 grudnia 1983 poślubiła İlhama Əliyeva, od 2003 sprawującego nieprzerwanie urząd prezydenta Azerbejdżanu (jego matka Zərifə Əliyeva była okulistką i pracownikiem naukowym w tej dziedzinie[19], miała wpływ na wybór specjalizacji przez Mehriban). Mają troje dzieci: dwie córki (Leyla ur. 1985 i Arzu ur. 1989) i syna (Heydər ur. 1997) oraz troje wnuków[1]. Porozumiewa się w językach rosyjskim, angielskim, tureckim i arabskim[3].

Odznaczenia i wyróżnienia

Odznaczenia
Wyróżnienia
  • Kobieta Roku w Azerbejdżanie: 2005[3]
  • Człowiek Roku (przyznany przez Fundację Bohategra Narodowego Çingiza Mustafayeva): 2005[4]
  • İhsan Doğramacı Family Health Foundation Prize: 2007[23]
  • Nagroda WHO: 2007[3][4]
  • Międzynarodowa Nagroda Złotego Serca: 2007[3][4]
  • Nagroda Heydəra Əliyeva: 2009[4]
  • Złoty Medal Mozarta UNESCO: 2010[4]
  • Złoty Medal Crans Montana Forum: 2011[4]
  • Międzypaństwowa Nagroda Siedmioramienna Gwiazda: 2012[4][15]
  • Prix de la Fondation: 2012[4]
  • Nagroda Ülviyyət: 2013[24]

Przypisy

  1. a b President of foundation. heydar-aliyev-foundation.org. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  2. Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew – dziedzic dynastii. wp.pl, 2013-10-08. [dostęp 2013-11-28]. (pol.).
  3. a b c d e f g h i j k l Azerbaijan's first lady Mehriban Aliyeva celebrating her birthday today. today.az, 2008-08-26. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  4. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x MEHRIBAN ALIYEVA. mehriban-aliyeva.org. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-30)]. (ang.).
  5. a b INTERVIEW TO THE NEWSPAPER „IZVESTIYA”. mehriban-aliyeva.org, 2005-05-26. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  6. Mehriban Aliyeva. azerbaijans.com. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  7. AZERBAIJAN GYMNASTICS FEDERATION. mehriban-aliyeva.org. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  8. heydar-aliyev-foundation.org. Fondun strukturu. [dostęp 2013-11-28]. (azer.).
  9. CHAIRPERSON OF THE FOUNATION OF FAС MEHRIBAN ALIYEVA – GOODWILL AMBASSADOR OF UNESCO. mehriban-aliyeva.org, 2004-08-30. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  10. CEREMONY OF AWARDING THE HONORARY TITLE OF GOODWILL AMBASSADOR OF UNESCO TO SPOUSE OF AZERBAIJAN PRESIDENT ILHAM ALIYEV Mrs. MEHRIBAN ALIYEVA. mehriban-aliyeva.org, 2004-09-09. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  11. Konstitusiya Məhkəməsi seçkinin nəticəsini təsdiqlədi (deputatların siyahısı). modern.az, 2011-11-29. [dostęp 2013-11-28]. (azer.).
  12. Azerbejdżan: czy żona prezydenta wystartuje w wyborach?. studium.uw.edu.pl, 2013-06-24. [dostęp 2013-11-28]. (pol.).
  13. Azerbaijan's First Lady Not Running For President -- For Now. rferl.org, 2013-06-25. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  14. First Lady Mehriban Aliyeva elected as deputy chairperson of ruling 'Yeni Azerbaijan' party. today.az, 2005-06-07. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  15. a b В Москве состоялся вечер памяти, посвященный 90-летнему юбилею известного азербайджанского ученого-офтальмолога, академика Зарифы ханум Алиевой. azertag.com. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ros.).
  16. Azerbaijan First Lady to head Organising Committee for European Games in Baku. insidethegames.biz. [dostęp 2013-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  17. THE BAKU 2015 ORGANISING COMMITTEE CHAIRED BY THE FIRST LADY. eurolympic.org. [dostęp 2013-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  18. Azerbejdżan: pierwszą wiceprezydent kraju została żona prezydenta Ilhama Alijewa. wp.pl. [dostęp 2017-02-21]. (pol.).
  19. ZARIFA ALIYEVA. mehriban-aliyeva.org. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).
  20. M.P. z 2009 r. nr 79, poz. 986
  21. Archiwum – 2009. Order dla Pierwszej Damy RA. baku.msz.gov.pl, 2009-09-14. [dostęp 2013-11-28]. (pol.).
  22. Первая леди Азербайджана награждена Большим Командорским Крестом. 1news.az, 2009-09-14. [dostęp 2013-11-28]. (ros.).
  23. Previous Winners. Recipients of the Ihsan Dogramaci Family Health Foundation Prize. who.int. [dostęp 2013-11-28]. (ang.).
  24. Mehriban Əliyeva awarded with “Ulviyyet” prize. 2013-01-14. [dostęp 2013-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL Order Zaslugi RP kl2 BAR.svg
Autor: KarlHeintz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Baretka Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej
Lech Kaczynski Ilham Alijew (08).jpg
Autor: Archiwum Kancelarii Prezydenta RP, Licencja: GFDL 1.2
Poland, Lech Kaczyński and Ilham Alijew
Dmitry Medvedev in Azerbaijan 3 July 2008-11.jpg
(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0
BAKU. With President of Azerbaijan Ilham Aliev and his wife Mehriban Aliev at the Heydar Aliev Foundation.
Signature of Mehriban Aliyeva.png
Signature of first Vice President and First Lady of Azerbaijan, Mehriban Aliyeva
First Lady of Azerbaijan Mehriban Aliyeva watched Lazgi ballet in Samarkand 05.jpg
(c) President.az, CC BY 4.0
First Lady of Azerbaijan Mehriban Aliyeva watched Lazgi ballet in Samarкand
Mehriban Aliyeva03.JPG
Autor: Vugaramrullayev, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mehriban Aliyeva - First Lady of Azerbaijan.