Meier Eidelheit

Meier Eidelheit
Data i miejsce urodzenia

16 lipca 1910
Lwów

Data i miejsce śmierci

1943
Warszawa

Specjalność: matematyka
Alma Mater

Uniwersytetet Jana Kazimierza we Lwowie

Meier (Maks) Eidelheit (ur. 16 lipca 1910[1] w Janowie, zm. w marcu 1943)[2] – polski matematyk, przedstawiciel lwowskiej szkoły matematycznej.

Życiorys

Urodził się 16 lipca 1910 roku w Janowie. Ojciec, Ozijas Eidelheit, był robotnikiem w tartaku. Uczęszczał do V Państwowego Gimnazjum im. Hetmana Stanisława Żółkiewskiego we Lwowie. Maturę zdał zdał 8 czerwca 1929 roku[3]. W 1933 roku ukończył studia matematyczne na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[4]. Praca magisterską nosiła tytuł Teoria sumowalności. W 1938 roku obronił na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu rozprawę doktorską O rozwiązywaniu układów równań liniowych o nieskończenie wielu niewiadomych napisaną pod kierunkiem Stefana Banacha. Brał udział w seminariach prowadzonych przez Banacha i Mazura, w 1935 roku został członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego. Jak wielu innych młodych naukowców nie mógł liczyć na etat na Uniwersytecie. W roku 1939 Eidelheit był praktykantem w IX Gimnazjum im. J. Kochanowskiego we Lwowie a dorabiał udzielając korepetycji[4].

Bywał uczestnikiem spotkań matematyków w kawiarni Szkockiej we Lwowie. W Księdze Szkockiej znajduje się pięć problematów autorstwa Eidelheita. Pierwszy w 1938 roku, ostatni, nr 188, w 1940 roku[4].

Po zajęciu Lwowa przez Sowietów, w 1940 podjął pracę w Katedry Analizy II na Państwowym Uniwersytecie im. Iwana Franki. Jego przełożonym był Hugo Steinhaus. Po pewnym czasie przeniesiono go do Katedry Algebry prowadzonej przez Żylińskiego. W marcu 1941 roku Rada Naukowa Uniwersytetu nadała mu tytuł docenta nauk fizyczno-matematycznych[3].

Hugo Steinhaus w swoich Wspomnieniach i zapiskach podaje, że Meier Eidelheit zginął w jednych z pogromów żydowskich w czerwcu 1941 roku. Bardziej wiarygodną datę śmierci podaje redakcja „Wiadomości Matematycznych” z 1948 roku. Eidelheit został zamordowany przez Niemców w 1943 roku[3]. Potwierdza to również we wspomnieniach filozof Roman Ingarden.

Autor 12 prac naukowych.

Dorobek

Eidelheit zajmował się głównie analizą funkcjonalną. Udowodnił on wariant twierdzenia o oddzielaniu dla zbiorów wypukłych w przestrzeniach unormowanych[5] (które przenosi się na przestrzenie liniowo-topologiczne) nazywane czasem twierdzeniem Eidelheita o oddzielaniu[6]. Udowodnił twierdzenie nazywane czasem twierdzeniem Eidelheita:

Niech X i Y będą przestrzeniami unormowanymi oraz niech ℬ(X) i ℬ(Y) oznaczają algebry operatorów liniowych i ograniczonych odpowiednio na X i Y wyposażone w normę operatorową. Wówczas X iY są izomorficzne jako przestrzenie unormowane wtedy i tylko wtedy gdy algebry Banacha ℬ(X) i ℬ(Y) są izomorficzne jako algebry[7].
  • ciągi Eidelheita w przestrzeniach Frécheta[3]
  • twierdzenie interpolacyjne Eidelheita[3]
  • twierdzenie Eidelheita o pierścieniu funkcji ciągłych[3]

Publikacje

  • Zur heorie der konvexen Mengen in linearen normierten Räumen, Studia Mathematica, 6 (1936)
  • Über lineare Gleichungen in separablen Räumen, Studia Mathematica, 6 (1936)
  • Zur heorie der Systeme linearer Gleichungen, Studia Mathematica, 6 (1936)
  • Sur les systèmes d’équations linéaires à inûnité d’inconnues, C. R. Acad. Sci. Paryż 205 (1937)
  • Zur heorie der Systeme linearer Gleichungen. II, Studia Mathematica, 7 (1938)
  • Eine Bemerkung über die Räume vom Typus (F), Studia Mathematica, 7 (1938), 1
  • O rozwiązywaniu układów równań linjowych o nieskończenie wielu niewiadomych, Wiadomości Matematyczne 46 (1938), Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, UJK, Lwów 1938[8]
  • Überlineare Gleichungen in separablen Räumen. II, Studia Mathematica, 8 (1939),
  • Eine Bemerkung über lineare topologische Räume, Revista Ci., Lima 42
  • Concerning rings of continuous functions, Ann. of Math. 41 (1940),
  • On isomorphisms of rings of linear operators, Studia Mathematica, 9 (1940)

Przypisy

  1. ↑ Айдельгайт Майєр (Eidelheit Meier), www.mmf.lnu.edu.ua [dostęp 2019-04-21] (ukr.).
  2. ↑ L. Maligranda, Meier (Maks) Eidelheit (1910-1943), „Wiadomości Matematyczne”, T. 51, Nr 1, 2015, ISSN 2080-5519 [dostęp 2022-05-25] (pol.).
  3. ↑ a b c d e f Lech Maligranda (Luleå), Meier (Maks) Eidelheit (1910–1943), „Wiadomości Matematyczne”, 2015, s. 31.
  4. ↑ a b c Eidelheit Meier | Wirtualny Sztetl, sztetl.org.pl [dostęp 2022-05-25].
  5. ↑ M. Eidelheit, Zur Theorie der konvexen Mengen in linearen normierten Räumen, „Studia Math.”, 6, 1936, s. 104–111.
  6. ↑ Robert E. Megginson: An Introduction to Banach Space Theory. Springer-Verlag: New York, 1998, s. 339-345, seria: Graduate Texts in Mathematics 183, s. 179
  7. ↑ M. Eidelheit, On isomorphisms of rings of linear operators, „Studia Math.”, 9, 1940, s. 97–105.
  8. ↑ O rozwiązywaniu układów równań linjowych o nieskończenie wielu niewiadomych - Pomorska Biblioteka Cyfrowa, pbc.gda.pl [dostęp 2022-05-25] (pol.).

Bibliografia

  • L. Maligranda, Meier (Maks) Eidelheit (1910–1943), Wiadom. Mat. 51 (2015), ss. 31–59.