Meir Ezofowicz (film 1911)

Meir Ezofowicz

Meir i Gołda. Ilustracja do powieści Elizy Orzeszkowej autorstwa Michała Elwiro Andriollego
Gatunek	melodramat, niemy
Rok produkcji	1911
Data premiery	22 września 1911
Kraj produkcji	Królestwo Polskie
Czas trwania	oryginalnie ok. 23 minuty; do dziś zachowały się jedynie fragmenty[1]
Reżyseria	Józef Ostoja-Sulnicki
Scenariusz	Józef Ostoja-Sulnicki
Główne role	Maria Dulęba Władysław Grabowski Wiktor Kamiński
Zdjęcia	Jan Skarbek-Malczewski
Scenografia	Józef Galewski
Produkcja	Sfinks – Aleksander Hertz Globus (firma rosyjska)[2]

Meir Ezofowicz – polski niemy film fabularny z 1911 roku, oparty na powieści Elizy Orzeszkowej pod tym samym tytułem. Do dziś zachowały się jedynie fragmenty filmu, znajdujące się obecnie w archiwum Filmoteki Narodowej^[1].

Fabuła

Tytułowy Meir Ezofowicz pochodzi z postępowej rodziny żydowskiej. Młody mężczyzna kieruje się zasadą miłości bliźniego, walczy z zacofaniem i niesprawiedliwością. Popada przy tym w konflikt ze starszyzną miasteczka kierowaną przez rabina. Meir zakochuje się w Gołdzie, młodej karaimce. Ich miłość kończy się tragicznie – Gołda zostaje porwana i utopiona w rzece przez fanatyczny tłum^[1].

Okoliczności produkcji

Jesienią 1911 roku w prasie pojawiły się doniesienia, że Towarzystwo Udziałowe Sfinks zamierza zrealizować trzy adaptacje filmowe polskiej literatury: Pana Tadeusza według poematu Mickiewicza, Meira Ezofowicza według powieści Orzeszkowej oraz Pracownice Igły według dramatu Zygmunta Przybylskiego. Ostatecznie udało się wyprodukować jedynie drugi z wymienionych filmów, a jego premiera odbyła się 22 września 1911 roku. Z zachowanych fragmentów filmu można wywnioskować, że zdjęcia zrealizowano w plenerach udających Grodno, najprawdopodobniej na Dynasach. Według oficjalnych materiałów promujących film reżyserem był dziennikarz Józef Ostoja-Sulnicki, ale na podstawie wypowiedzi świadków epoki można domniemywać, że reżyserować mógł sam producent Aleksander Hertz^[2].

Zdaniem historyczki kina Małgorzaty Hendrykowskiej Hertz zrezygnował z ekranizowania Mickiewicza, ponieważ znał widowiskową wartość tematu żydowskiego, niezbyt często wykorzystywanego w polskiej kulturze. Co więcej, rynkiem zbytu dla filmu miała być w zamierzeniu Rosja, o czym świadczy współprodukowanie filmu przez rosyjską firmę Globus. Fakt ten sprawiał, że polski temat narodowy był w tym przypadku mniej atrakcyjny. Towarzystwo Sfinks dysponowało również gotowymi ujęciami przedstawiającymi Grodno, ponieważ jego operatorzy nakręcili w 1910 roku reportaż z pogrzebu Orzeszkowej – był to dodatkowy powód skłaniający Hertza do zekranizowania właśnie Meira Ezofowicza. Innym ważnym czynnikiem mogło być oswojenie odbiorców z popularnym typem wizualizacji powieściowych bohaterów, widocznym w ilustracjach Michała Elwiro Andriollego^[2].

Obsada

Obsada filmu podana za Stanisławem Janickim^[1]:

• Maria Dulęba – Gołda
• Władysław Grabowski – pomocnik rabina
• Wiktor Kamiński

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Meir Ezofowicz w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Meir Ezofowicz w bazie filmweb