Melanerpes

	Melanerpes
	Swainson, 1832
	; Przedstawiciel rodzaju – dzięciur czerwonobrzuchy (M. carolinus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	dzięciołowe
Podrząd	dzięciołowce
Nadrodzina	Picoidea
Rodzina	dzięciołowate
Podrodzina	dzięcioły
Plemię	Melanerpini
Rodzaj	Melanerpes
	Typ nomenklatoryczny
	Picus erythrocephalus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Centurus Swainson, 1837; Leuconerpes Swainson, 1837; Tripsurus Swainson, 1837; Linneopicus Malherbe, 1850; Trichopicus Bonaparte, 1854; Cactocraugus Cabanis & Heine, 1863; Asyndesmus Coues, 1866; Balanosphyra Ridgway, 1911; Chryserpes W. Miller, 1915;
	Centurus Swainson, 1837; Leuconerpes Swainson, 1837; Tripsurus Swainson, 1837; Linneopicus Malherbe, 1850; Trichopicus Bonaparte, 1854; Cactocraugus Cabanis & Heine, 1863; Asyndesmus Coues, 1866; Balanosphyra Ridgway, 1911; Chryserpes W. Miller, 1915;
Gatunki
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Melanerpes – rodzaj ptaka z podrodziny dzięciołów (Picinae) w rodzinie dzięciołowatych (Picidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce^[11].

Morfologia

Długość ciała 16–32 cm; masa ciała 29–138 g^[11].

Systematyka

Etymologia

Melanerpes: gr. μελας melas, μελανος melanos „czarny”; ἑρπης herpēs „pełzacz”, od ἑρπω herpō „pełzać”^[12].
Centurus: gr. κεντρον kentron „kolec”; ουρα oura „ogon”^[12]. Gatunek typowy: Picus carolinus Linnaeus, 1758.
Leuconerpes: gr. λευκον leukon „biały”; ἑρπης herpēs „pełzacz”, od ἑρπω herpō „pełzać”^[12]. Gatunek typowy: Picus candidus Otto, 1796.
Tripsurus: gr. τριψις tripsis „tarcie”, od τριβω tribō „pocierać”; ουρα oura „ogon”^[12]. Gatunek typowy: Picus flavifrons Vieillot, 1818.
Linneopicus: Karol Linneusz (1707–1778), szwedzki botanik, przyrodnik, lekarz, ojciec nomenklatury binominalnej; łac. picus woodpecker „dzięcioł”^[12]. Gatunek typowy: Picus herminieri Lesson, 1830.
Trichopicus: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”; późnogr. πικος pikos „dzięcioł”, od łac. picus „dzięcioł”^[12]. Gatunek typowy: Picus cactorum d’Orbigny, 1839.
Cactocraugus: rodzaj Cactus Linnaeus, 1753 (kaktus), od łac. cactus „kolczasta roślina”, od gr. κακτος kaktos „kolczasta roślina” o niepewnej identyfikacji; κραυγος kraugos „dzięcioł”^[12]. Nowa nazwa dla Trichopicus Bonaparte, 1854 ze względu na puryzm.
Asyndesmus: gr. negatywny przedrostek α- a-; συν sun „razem”; δεσμος desmos „więź”^[12]. Gatunek typowy: Picus torquatus Wilson, 1811 (= Picus lewis G.R. Gray, 1849).
Balanosphyra: gr. βαλανος balanos „żołądź”; σφυρα sphura, σφυρας sphuras „młotek”^[12]. Gatunek typowy: Picus formicivorus Swainson, 1827.
Chryserpes: gr. χρυσος khrusos „złoto”; ἑρπης herpēs „pełzacz”, od ἑρπω herpō „pełzać”^[12]. Gatunek typowy: Picus striatus Statius Müller, 1776.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[13]:

Melanerpes striatus (Statius Müller, 1776) – dzięciur płowy
Melanerpes formicivorus (Swainson, 1827) – dzięciur żołędziowy
Melanerpes candidus (Otto, 1796) – dzięciur biały
Melanerpes cactorum (d’Orbigny, 1841) – dzięciur białoczelny
Melanerpes lewis (G.R. Gray, 1849) – dzięciur różowobrzuchy
Melanerpes erythrocephalus (Linnaeus, 1758) – dzięciur krasnogłowy
Melanerpes herminieri (Lesson, 1830) – dzięciur ciemny
Melanerpes portoricensis (Daudin, 1803) – dzięciur czerwonogardły
Melanerpes cruentatus (Boddaert, 1783) – dzięciur czarnoszyi
Melanerpes hypopolius (Wagler, 1829) – dzięciur łzawy
Melanerpes flavifrons (Vieillot, 1818) – dzięciur żółtoczelny
Melanerpes chrysauchen Salvin, 1870 – dzięciur żółtokarkowy
Melanerpes pulcher P.L. Sclater, 1870 – dzięciur żółtogłowy – takson wyodrębniony ostatnio z M. chrysauchen^[14]
Melanerpes pucherani (Malherbe, 1849) – dzięciur pstry
Melanerpes pygmaeus (Ridgway, 1885) – dzięciur jukatański
Melanerpes chrysogenys (Vigors, 1839) – dzięciur złotolicy
Melanerpes rubricapillus (Cabanis, 1862) – dzięciur czerwonołbisty
Melanerpes hoffmannii (Cabanis, 1862) – dzięciur płomiennogłowy
Melanerpes uropygialis (S.F. Baird, 1854) – dzięciur kaktusowy
Melanerpes radiolatus (Wagler, 1827) – dzięciur białolicy
Melanerpes superciliaris (Temminck, 1827) – dzięciur antylski
Melanerpes carolinus (Linnaeus, 1758) – dzięciur czerwonobrzuchy
Melanerpes aurifrons (Wagler, 1829) – dzięciur złotoczelny

Przypisy

↑ Melanerpes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ W. Swainson: Picidae. W: J. Richardson, W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: John Murray, 1831, s. 316. (ang.).
↑ ^a ^b Swainson 1837 ↓, s. 310.
↑ Swainson 1837 ↓, s. 311.
↑ A. Malherbe: Nouvelle classification des Picinées ou pics. Metz: 1850, s. 52. (fr.).
↑ Ch.L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 123, 1854. (łac.).
↑ J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 4: Klettervögel. Cz. 2: Spechte. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1863, s. 72. (niem.).
↑ E. Coues. List of the BIRDS of Fort Whipple, Arizona: with which are incorporated all other species ascertained to inhahit the Territory; with brief critical and field Notes, descriptions of new species, etc.. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 55, 1866. (ang.).
↑ R. Ridgway. Diagnoses of some new forms of Picidae. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 24, s. 34, 1911. (ang.).
↑ W.D. Miller. Three new genera of birds. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 517, 1915. (ang.).
↑ ^a ^b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Woodpeckers (Picidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.picida1.01. [dostęp 2020-06-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Melanerpini Gray,GR, 1846 (wersja: 2020-05-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-28].
↑ R.C. Banks, C. Cicero, J.L. Dunn, A.W. Kratter, P.C. Rasmussen, J.V. Remsen, Jr., J.D. Rising, D.F. Stotz. Forty-sixth supplement to the American ornithologists’ union check-list of North American Birds. „The Auk”. 122 (3), s. 1026–1031, 2005. (ang.).

Bibliografia

W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 1–398, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).

[itis-1] Melanerpes, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Swainson1832-2] W. Swainson: Picidae. W: J. Richardson, W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. Londyn: John Murray, 1831, s. 316. (ang.).

[CITEREFSwainson1837[https://www.biodiversitylibrary.org/item/131541#page/334/mode/1up_310]-3] Swainson 1837 ↓, s. 310.

[CITEREFSwainson1837[https://www.biodiversitylibrary.org/item/131541#page/335/mode/1up_311]-4] Swainson 1837 ↓, s. 311.

[Malherbe-5] A. Malherbe: Nouvelle classification des Picinées ou pics. Metz: 1850, s. 52. (fr.).

[Bonaparte-6] Ch.L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 123, 1854. (łac.).

[Cabanis&Heine-7] J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 4: Klettervögel. Cz. 2: Spechte. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1863, s. 72. (niem.).

[Coues-8] E. Coues. List of the BIRDS of Fort Whipple, Arizona: with which are incorporated all other species ascertained to inhahit the Territory; with brief critical and field Notes, descriptions of new species, etc.. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 18, s. 55, 1866. (ang.).

[Ridgway-9] R. Ridgway. Diagnoses of some new forms of Picidae. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 24, s. 34, 1911. (ang.).

[Miller-10] W.D. Miller. Three new genera of birds. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 34, s. 517, 1915. (ang.).

[Winkler&inni-11] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Woodpeckers (Picidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.picida1.01. [dostęp 2020-06-28]. (ang.).

[Jobling-12] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Laboratory of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-13] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Melanerpini Gray,GR, 1846 (wersja: 2020-05-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-06-28].

[Banks&inni-14] R.C. Banks, C. Cicero, J.L. Dunn, A.W. Kratter, P.C. Rasmussen, J.V. Remsen, Jr., J.D. Rising, D.F. Stotz. Forty-sixth supplement to the American ornithologists’ union check-list of North American Birds. „The Auk”. 122 (3), s. 1026–1031, 2005. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Melanerpes

Spis treści

Zasięg występowania

Morfologia

Systematyka

Etymologia

Podział systematyczny

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie