Melodifestivalen

Melodifestivalen

Logo Melodifestivalen od 2016
Kraj produkcji	Szwecja
Język	szwedzki
Lata emisji	od 1959
Czas trwania odcinka	1,5 godziny (półfinały, druga szansa) 2 do 2,5 godzin (finał)
Produkcja
Stacja telewizyjna	Sveriges Television (SVT)
Strona internetowa

Melodifestivalen (dosł. festiwal melodii^[a], znany również jako Melfest albo Mello) – coroczny konkurs muzyczny organizowany od 1959 przez szwedzkich nadawców publicznych – Sveriges Television (SVT) i Sveriges Radio (SR), a jednocześnie krajowe eliminacje do Konkursu Piosenki Eurowizji. Od 2000 najbardziej popularny w Szwecji program telewizyjny^[1], nadawany zarówno w telewizji, radiu, jak i internecie. Sześciu zwycięzców festiwalu wygrywało jednocześnie Konkurs Piosenki Eurowizji, a osiemnastu kolejnych uplasowało się w najlepszej piątce. Same zawody mają również wpływ na szwedzki rynek muzyczny, w tym listy przebojów.

Od powstania konkursu, zwycięzca wybierany był przez zespół jurorów. Zmiany nastąpiły dopiero w 1999, kiedy to wybór reprezentanta Szwecji podzielono równo pomiędzy jury a publiczne głosowanie telefoniczne. Od 2002 rozgrywane są cztery półfinały, dzięki czemu liczba uczestników zwiększyła się z 12 do 32.

Od 2002 do 2015 organizowany był dziecięcy odpowiednik konkursu, Lilla Melodifestivalen, w którym wyłaniany był reprezentant Szwecji w Konkursie Piosenki Eurowizji dla Dzieci.

Lekko zaaranżowane piosenki pop, typowe dla tego festiwalu, są określane w Szwecji mianem szlagierów. Dlatego też, również sam konkurs często nazywany jest przez szwedzkie media Schlagerfestivalen – festiwalem szlagierów^[2]. Nie oznacza to jednak, że inne style muzyczne jak rap, reggae czy glam rock nie pojawiają się na festiwalu.

W 2012 półfinały przyciągnęły średnio 3,3 mln widzów, a ponad 4 mln Szwedów obserwowało finał konkursu^[3][4]. Finał Melodifestivalen przyciąga również corocznie do stolicy kraju – Sztokholmu znaczną liczbę turystów.

Uczestnictwo

Charlotte Perrelli, zwyciężczyni Melodifestivalen w 1999 i 2008 roku, występująca na 53. Konkursie Piosenki Eurowizji w Belgradzie (2008)

Od powstania Melodifestivalen do konkursu zgłosiły się setki piosenek i wykonawców. Chociaż autorzy piosenek mieszkający poza Szwecją kiedyś nie mogli wziąć udziału w Melodifestivalen, konkurs w 2012 był pierwszym, w którym zagraniczni autorzy piosenek mogli przesyłać zgłoszenia, pod warunkiem, że współpracowali ze szwedzkim autorem piosenek. Aby się zakwalifikować, autorzy piosenek i wykonawcy muszą mieć co najmniej szesnaście lat w dniu pierwszego półfinału Konkursu Piosenki Eurowizji tego roku^[5].

Do 2001 roku udział w festiwalu był ograniczony do jednego konkursu. Liczba uczestników wahała się od pięciu do dwunastu. System dwóch rund był używany sporadycznie w latach 1981–1998, w którym wszyscy oprócz pięciu zawodników zostali wyeliminowani w pierwszej turze głosowania. Brak kwalifikacji do drugiej rundy w tym systemie był postrzegany jako poważna porażka wybitnego artysty; kiedy Elisabeth Andreassen nie zakwalifikowała się w 1984 roku, prawie zakończyła jej karierę^[6].

Wprowadzenie półfinałów w 2002 roku zwiększyło liczbę zawodników do trzydziestu dwóch. Co najmniej dziesięciu zawodników musi występować po szwedzku^[5].

Melodifestivalen był punktem startowym sukcesu popularnych lokalnych wykonawców, takich jak ABBA, Tommy Körberg i Lisa Nilsson. W konkursie gościli wykonawcy spoza Szwecji, w tym Baccara, Alannah Myles, Katrina Leskanich, Cornelis Vreeswijk i Margaret. Uczestnicy Melodifestivalen reprezentowali także wcześniej inne kraje na Eurowizji^[7].

Podczas gdy lokalne sukcesy zwycięzców Melodifestivalen są powszechne, większość uczestników jest po konkursie zapomnianych, a niewielu odnosi znaczące międzynarodowe sukcesy. Wpływ, jaki konkurs wywiera na szwedzkich listach przebojów, oznacza, że artysta nie musi wygrywać konkursu, aby zarobić znaczną sprzedaż płyt w kraju^[6]. Tydzień po finale w 2008 roku piosenki z festiwalu znalazły się w pierwszej piętnastce krajowej listy singli^[8].

Selekcja utworów

Proces eliminacji tysiąca potencjalnych utworów do dwudziestu ośmiu trwa ponad siedem miesięcy. SVT bezpośrednio wybiera czternaście zgłoszeń, a trzynaście dodatkowych utworów pochodzi ze specjalnych zaproszeń wystosowanych przez SVT lub innych utworów wybranych przez SVT spośród nadesłanych zgłoszeń. W latach 2012–2022 dwudziesty ósmy utwór był wybierany w konkursie „P4 Nästa”^[9]. Co najmniej 10% z ostatnich dwudziestu ośmiu piosenek jest śpiewanych po szwedzku. Cały proces zaczyna się w maju ubiegłego roku, a zakończony jest w styczniu^[10].

Utwory

Termin nadsyłania utworów upływa we wrześniu, a piosenki mogą być w dowolnym języku. W preselekcji długość utworu jest ograniczona do trzech minut i dwudziestu sekund; piosenki muszą zostać skrócone do trzech minut, jeśli zakwalifikują się do stawki Melodifestivalen, a kwalifikujące się utwory mogą być również zremiksowane^[5].

Nad procesem nadsyłania czuwają członkowie Szwedzkiego Stowarzyszenia Wydawców Muzycznych (SMFF), którego zadaniem jest zmniejszenie liczby utworów, których liczba rocznie przekracza od 3000; do około 1200^[11]. 3440 zgłoszeń otrzymanych w preselekcji na Melodifestivalen 2009 to największa liczba w historii konkursu^[12].

Zgłoszenia wybrane przez SMFF są następnie przekazywane szesnastoosobowemu jury złożonemu z profesjonalnych muzyków, pracowników SVT i innych członków społeczeństwa^[13] – od nastolatków po osoby starsze^[14]. Zakwalifikowane piosenki wraz z ich kompozytorami i autorami tekstów zostaną ogłoszone pod koniec września – nie ogłasza się artysty, przez co często pojawiają się spekulacje na temat tego, kto wykona te piosenki. Zakwalifikowani autorzy piosenek muszą udzielać wywiadów dla SVT, uczestniczyć w konferencji prasowej przed konkursem i pozostawać otwarci na występy promocyjne, jeśli ich piosenka dotrze do finału^[5].

Artyści

Piosenki są przyznawane artystom przez SVT. Artyści, którzy wykonują demo utworu automatycznie biorą udział w konkursie; muszą wykonać swoje piosenki, jeśli nie można znaleźć odpowiednich alternatywnych wykonawców^[15][16]. Zawodnicy którzy wykonają utwory z preselekcji zostaną ogłoszeni pod koniec listopada.

Dzikie karty

System tzw. „dzikich kart” (joker) został wprowadzony w 2004 roku w celu zróżnicowania prezentowanej muzyki^[17]. Czterech artystów, po jednym w każdym półfinale, zostało zaproszonych przez SVT do zgłoszenia wybranej przez siebie piosenki do konkursu, pod warunkiem, że nie narusza ona zasad. Piosenki i artyści, którzy otrzymali dziką kartę zostali ogłoszeni w styczniu. Od czasu wprowadzenia systemu w konkursie wygrały trzy osoby, które otrzymały dziką kartę. System został wycofany w 2013 roku.

Zwycięzcy

Głosowanie

Przed wprowadzeniem obecnego systemu głosowania w 1999 o zwycięzcy Melodifestivalen decydowało jury regionalne lub oparte na wieku. W 1993 roku głosowanie telewidzów zostało użyte eksperymentalnie, ale okazało się nieskuteczne – szwedzka sieć telefoniczna załamała się z powodu wielkiej liczby połączeń, a twierdzenia szwedzkiej prasy brukowej sugerowały, że korzystanie z teległosowania drastycznie zmieniło wyniki^[6].

Obecny format głosowania wprowadzony w 1999 to system podobny do tego stosowanego podczas Konkursu Piosenki Eurowizji. Głosowanie składa się z dwóch segmentów, w pierwszym jury ogłasza swoje głosy, a w drugim ogłaszany jest wynik teległosowania. Łączna wartość głosów zwykle wynosi 2 × 473 punkty (2 × 638 od 2018), co oznacza, że głosy telewidzów i jury mają równowartość 50/50 w ostatecznym wyniku.

Głosowanie jury

Jury do 2010 roku reprezentowane było przez regiony Szwecji, a od 2011 roku kraje uczestniczące w Konkursie Piosenki Eurowizji. Do 2017 każde jury przyznawało 1, 2, 4, 6, 8, 10 i 12 punktów siedmiu najlepszym utworom; jednak w 2018 punktacja została zmieniona na 1–7, 8, 10 i 12 punktów.

Głosowanie telewidzów

Po głosowaniu jury, wynik głosowania telewidzów był do 2018 ujawniany przez gospodarzy w kolejności rosnącej, a od 2019 w kolejności artystów z najgorszymi wynikami u jury.

Linie telefoniczne zostają otwarte natychmiast po zapowiedzi finału w radiu i nie zamykają się do czasu głosowania jury^[18]. Dla każdego utworu pokazane są dwa numery telefonów, co daje widzom możliwość przekazania pieniędzy na apel charytatywny Radiohjälpen SVT podczas głosowania. Widzowie mogą również głosować za pomocą wiadomości tekstowych i aplikacji Melodifestivalen, a głosować mogą tylko mieszkańcy Szwecji^[19]. W przypadku remisu zwycięża piosenka, która otrzymała więcej punktów od publiczności^[20].

W latach 1999–2010 liczba punktów możliwych do otrzymania od telewidzów był ustalany przed konkursem: siedem najlepszych piosenek otrzymywało 11, 22, 44, 66, 88, 110 i 132 punkty (12, 24, 48, 72, 96, 120 i 144 w konkursie w 2009). W latach 2011–2018 punkty telewidzów były przyznawane każdemu utworowi na podstawie procentu głosów otrzymanych w ogólnej liczbie głosów. Jeśli utwór otrzyma 10% teległosów, będzie to równowartość 10% z 473 punktów, czyli 47/48 punktów (lub odpowiednio 638 i 63/64 punkty w 2018).

Od 2019 podczas występów w lewym-dolnym kącie ekranu zauważyć można kształt serca, które zmienia kolory. Kolor serca symbolizuje grupę wiekową w aplikacji Melodifestivalen, od której utwór obecnie uzyskuje najwięcej głosów^[21]. Każda z ośmiu grup przyznaje punkty zgodnie ze swoimi ulubionymi utworami^[21]. W półfinałach każda grupa może przyznać 43 punkty w skali 12, 10, 8, 6, 4, 2 i 1^[21]. W finale każda grupa może przyznać 58 punktów w skali 12, 10, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2 i 1^[21].

Jeżeli podczas pokazu wyświetla się kształt przezroczystego telefonu, oznacza to, że utwór najpopularniejszy jest z osobami głosującymi telefonicznie.

Zobacz też

• Szwecja w Konkursie Piosenki Eurowizji
• Konkurs Piosenki Eurowizji
• Lilla Melodifestivalen

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• SVT Melodifestivalen