Memento kresowe

Memento kresowe
Autor

Antoni Urbański

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

język polski

Data wydania

1928–1929

Wydawca

nakład autora

Memento kresowe – cykl czterech monografii Antoniego Urbańskiego, opisujących majątki polskie poza granicami II RP.

Seria składa się z czterech książek:

  • Z czarnego szlaku i tamtych rubieży : zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie[1]
  • Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi[2]
  • Memento kresowe[3]
  • Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych[4]

Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie

Wydane w 1928, opisuje miejscowości:

Ukraina

Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi

Wydane w 1928. Spis miejscowości został podzielony na części odpowiadające dzisiejszym państwom i obwodom.

Ukraina

Memento kresowe

Wydane w 1929, opisuje miejscowości:

Ukraina

Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych

Wydane w 1929 z przedmową Józefa Weyssenhoffa, opisuje miejscowości:

Ukraina
Pałac w Honorówce

Opis bibliograficzny

Wszystkie książki zostały wydane nakładem własnym autora w latach 1928 1929. Traktują o niektórych z polskich rezydencji na obszarach, które na mocy Traktatu Ryskiego znalazły się poza obszarem II RP. Później, w sposób bardziej metodyczny, temat rozwinął Roman Aftanazy w swoim dziele Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, poszerzając opisywany obszar do wszystkich ziem, które zostały oddane Sowietom także po Konferencji Poczdamskiej. Zniszczone bądź dogorywające rezydencje przejęte przez socjalistyczne państwo na terenie Powojennej Polski, dotychczas nie doczekały podobnego, popularnego opracowania.

Przypisy

  1. ↑ Antoni Urbański Z czarnego szlaku i tamtych rubieży : zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie, Warszawa, 1928
  2. ↑ Antoni Urbański Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi, Warszawa, 1928
  3. ↑ Antoni Urbański Memento kresowe,Warszawa, 1929
  4. ↑ Antoni Urbański, Pro memoria: 4-ta serja rozgromionych dworów kresowych, Warszawa, 1929
  5. ↑ Hamernia (3), na przedmieściu m. Połonne, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 551.
  6. ↑ na przedmieściu Połonnego
  7. ↑ pałac Stadnickich
  8. ↑ majątek Hańskich
  9. ↑ w rejonie mozyrskim
  10. ↑ w rejonie mińskim
  11. ↑ koło Jewia, parterowy dwór kryty wysokim dachem czterospadowym od frontu posiadał portyk z czterema kolumnami, po dwie po bokach, podtrzymujących tympanon; po prawej stronie czworoboczna dwupiętrowa wieża, s. 130
  12. ↑ na Żmudzi, dwupiętrowy pałac wybudowany w stylu włoskiej kaszteli, budynek główny kryty dachem dwuspadowym, szczytem skierowany do frontu, na końcach skrzydeł trzypiętrowe czworoboczne wieże, obok park, s. 140
  13. ↑ własność Komarów
  14. ↑ piętrowy pałac wybudowany w stylu angielskiego neogotyku, na szczytach i rogach wieżyczki, po prawej stronie parterowe skrzydło zakończone dwupiętrową wieżą zwieńczoną blankami, obok park z jeziorem s. 143
  15. ↑ Eliaszówka (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 343.
  16. ↑ Popowce (7), par. Kupiel (obwód chmielnicki), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 798.
  17. ↑ dobra Rościszewskich
  18. ↑ w obwodzie kirowohradzkim
  19. ↑ dodatkowe fotografie do opisu w Z Czarnego Szlaku i tamtych rubieży
  20. ↑ Szapijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 791.
  21. ↑ Andruszówka 1.), powiat lipowiecki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 28.
  22. ↑ Białopole, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 192.
  23. ↑ Dołoteckie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 108.
  24. ↑ Gruszka nad Murafą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 876.
  25. ↑ Kniaża Krynica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 194.
  26. ↑ Czerwona, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 839.
  27. ↑ Mołoczki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 646.
  28. ↑ Rajgródek (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 496.
  29. ↑ Szpiczyńce (5), nad rz. Postołą, powiat skwirski, paraf. Wczorajsze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 631.
  30. ↑ powiat połocki, ziemi witebskiej, str. 126
  31. ↑ pow. rohaczewski, ziemia mohylowska, drewniany dwór z 1780 r., od frontu portyk z czterema kolumnami podtrzymującymi tympanon, str. 114
  32. ↑ na Żmudzi, pow. rosieński, pałac z dachem łamanym, po lewej stronie posiadał wieżę, str. 143
  33. ↑ na Żmudzi, pow. rosieński, pałac wyb. przez Teklę z Syrjatowiczów Billewiczową w 1838 r. w stylu klasycystycznym, od frontu portyk z czterema kolumnami podtrzymującymi tympanon, s. 139
  34. ↑ ziemia kowieńska, pow. rosieński, dwór modrzewiowy, należał do Kontrymów, w przeciwieństwie do Malewskich, właścicieli pałacu w innym Wysokim Dworze, tr. 141
  35. ↑ pow. dyneburski, Inflanty, zamek z 1277 r., pałac przebudowany na styl Ludwika XV, str. 119
  36. ↑ w Kurlandii, k. Iłłuszty, zamek, własność rodu Tyzenhauz, przebudowany przez Konstantego Przezdzieckiego pod koniec XIX w., wysadzony w l. 1914-18, str. 135
  37. ↑ pow. dyneburski, Inflanty, 25 km od Dyneburga, dwór z ogrodem i parkiem, str. 121
  38. ↑ założony przez Adama Czartoryskiego
  39. ↑ dawna osada Lanckorońskich z pałacem Skibniewskich, w którym często bywał dr Rolle
  40. ↑ dwór Biskupskich zniszczony w latach 1917 i 1918
  41. ↑ zamek i dobra Dunin-Borkowskich
  42. ↑ rezydencja i do dziś zachowany park Aleksandra Ścibora Marchockiego
  43. ↑ z dworem Szaszkiewiczów
  44. ↑ Semerynki, powiat starokonstantynowski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 429.
  45. ↑ w książce opisane razem z miejscowością Werborodyńce, dwór polski w kształcie podkowy zniszczony przez bandy chłopskie w 1917 r.
  46. ↑ Didowszczyzna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 31.
  47. ↑ Holaki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 95.
  48. ↑ dwór Kumanowskich
  49. ↑ Mańkówka (1), ''dziś Sulatyckich'', [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 100.
  50. ↑ w książce Mańkowo pow. bałcki, dom w stylu willi włoskiej, wybudowany przez Aleksandra Mańkowskiego na gruntach posiadłości Słobodzieje, odziedziczone po Sulatyckich
  51. ↑ z biblioteką zawierającą korespondencję Sadyka Paszy z Adamem Czartoryskim i Michałem Trzeciakiem
  52. ↑ nad Rowem z do dziś istniejącym pałacem Orłowskich
  53. ↑ Uzupełnienie opisu z cz. Podzwonne na zgliszczach Litwy i Rusi
  54. ↑ Turbijówka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 631.
  55. ↑ nad rzeką Berezyną, w pow. bobrujskim, Ziemi Mińskiej
  56. ↑ nad rzeką Berezyną, w pow. ihumeńskim na Białej Rusi
  57. ↑ Autor napisał, że Nowosiółki były zlokalizowane na południe od Kojdanowa w Mińszczyźnie, natomiast w rzeczywistości zlokalizowane są na północ od tego miasta.
  58. ↑ w pow. ihumeńskim, Ziemi Mińskiej
  59. ↑ w pow. klimowickim, Ziemi Mohylewskiej
  60. ↑ a b w pow. wiłkomierskim, w Kowieńszczyźnie
  61. ↑ na Litwie, były tam wszędzie krzyże
  62. ↑ w pow. wiłkomierskim, na Litwie
  63. ↑ na Inflantach polskich
  64. ↑ w pow. nowoaleksandrowskim, w Kurlandii
  65. ↑ w pow. dyneburskim, na Inflantach polskich
  66. ↑ nad rz. Dźwiną, w pow. dyneburskim, na Inflantach polskich
  67. ↑ w Kurlandii, 1,5 w. od Iłłukszty
  68. ↑ Balin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 87.
  69. ↑ Balin (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 73.
  70. ↑ Borsukowce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 324.
  71. ↑ Jaromirka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 453.
  72. ↑ dwór uległ zniszczeniu w r. 1917
  73. ↑ z Fedorówką
  74. ↑ z Zawadówką
  75. ↑ Frydrychówka, dawniej wieś zaraz, na północny zachód od Wołoczyska
  76. ↑ W Turczynowem pałac postawił Ksawery Branicki, pewno w czasie gdy budował linię kolejową Kijów-Odessa, którą we wspomnieniach Wittego car Mikołaj II nazywał "żydowską". W Książce Braniccy, wydanej przez Oficynę Wydawniczą Aleksandra Pszonkiewskiego w Białej Cerkwi pod Kijowem mowa o rezydencji w Turczynowem
  77. ↑ Obwód kirowohradzki
  78. ↑ Honorówka (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 120.
  79. ↑ Pałac zbudowany w stylu barokowym pod koniec XIX w., przez właściciela posiadłości H. Koszarskiego. Dach pokryty łupkiem. Pod koniec XIX w. właścicielem posiadłości był Lipkowski, który posiadał go do 1917 r. W 1918 r. pałac został uszkodzony. Po remoncie w 1934 r. był siedzibą szkoły. Podczas okupacji w latach 1941-1943 w pałacu był szpital. Od 1943 r. mieści się dalej szkoła. Pałac znajduje się w centrum wsi, w otoczeniu parku krajobrazowego, gdzie rosną unikatowe drzewa
  80. ↑ Lipki, graniczą z Krzywem, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 268.
  81. ↑ ukr. Пилявин – nieistniejący folwark położony ok. kilometra na południe do wsi Suchowola, tam pałacyk myśliwski, który posiadał elewację ozdobioną porożami. W 1910 r. nastąpiła jego przebudowa. Na ganku znajdowało się jedno poroże jelenia, a na naczółku wieńczącej ganek mansardy oprócz tarczy z herbem Pilawa trzy poroża
  82. ↑ Aldona Cholewianka-Kruszyńska Architektura leśna i łowiecka w majątku ordynackim hrabiów Potockich z Łańcuta. zamek-lancut.pl. [dostęp 2016-09-09].
  83. ↑ Zwierzyniec Pilawin. [dostęp 2016-08-09].
  84. ↑ Wojciechówka (2) nad Słuczą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 742.
  85. ↑ Wojciechówka, gm. Miropol, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 694.
  86. ↑ w haśle Tyranówka: piękna rezydencja dziedziców nad Słuczą, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 717.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Honorivka palace 04.JPG
Autor: Visem, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 05-232-0004