Menhir

9,5-metrowy menhir z Bretanii
„Grand Menhir Brisé”

Menhir – w kulturze celtyckiej nieociosany lub częściowo obrobiony głaz (najczęściej zaostrzony od góry) ustawiony pionowo. Nazwa menhir wywodzona jest z bretońskich[1] słów: maen – kamień i hir – wysoki.

Spotykany jest w Anglii, Irlandii, Bretanii, Skandynawii, Francji, na Półwyspie Iberyjskim, na Korsyce, ale znany jest także w Afryce, Azji i Ameryce, gdzie pełnił prawdopodobnie funkcje kultowe.

Menhiry miały rozmiary od 4 do 20 m wysokości oraz do 50 ton wagi. Występują pojedynczo, ustawione w szereg (tzw. alignment) lub w formie kręgów kamiennych (kromlechów). Największym menhirem jest najprawdopodobniej „Grand Menhir Brisé” z Locmariaquer w Bretanii, ustawiony około 4500 lat p.n.e. Miał niecałe 21 m długości i ważył około 280 ton – obecnie przewrócony i pokawałkowany[2].

Menhiry pochodzą głównie z neolitu (od IV tysiąclecia p.n.e.) i wczesnej epoki brązu.

Zobacz też

Przypisy

  1. OXFORD Wielka Historia Świata. T. 12: Cywilizacje Europy, Indoeuropejczycy – Celtowie. Poznań: Oxford Educational, 2006, s. 182. ISBN 83-7425-367-3.
  2. Le Grand-Menhir... et les autres. [dostęp 2014-03-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-07)]. (fr.).

Bibliografia

  • Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 99. ISBN 83-85001-89-1.

Media użyte na tej stronie

Kerloas menhir.JPG
Autor: User:China_Crisis, Licencja: CC BY-SA 2.5
The Kerloas Menhir, near Plouarzel in Brittany, France. With a height of 9.5 meters this menhir is the tallest standing menhir in Bretagne. A few centuries ago the top was destroyed in a thunder storm: originally it must have been over 10 meters high. (See: J. Briard: The Megaliths of Brittany)
Broken menhir edit.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
The Broken Menhir of Er Grah in Locmariaquer, Brittany