Mensa International

Mensa

Mensa International

Siedziba	Slate Barn, Church Lane, Caythorpe, Lincolnshire, England, United Kingdom
Członkowie	145.000 (Świat, 2020) 2.300 (Polska, 2020)
Prezes Mensa International	Björn Liljeqvist (od 2019)
Utworzenie	1 października 1946
Strona internetowa

Mensa (pełna nazwa Mensa International – Mensa Międzynarodowa) – największe i najstarsze stowarzyszenie ludzi o wysokim ilorazie inteligencji. Założona w 1946 roku przez brytyjskiego naukowca i prawnika Lancelota Ware’a oraz australijskiego prawnika Rolanda Berrilla jest organizacją typu non-profit, do której mogą przystąpić osoby o ilorazie inteligencji w zakresie dwóch górnych percentyli (procent) populacji. Składa się z grup krajowych, zwanych Mensami poszczególnych krajów (np. Mensa Polska, Mensa Brytyjska), oraz organizacji patronackiej Mensa International z siedzibą w Caythorpe (Lincolnshire) w Anglii.

Do Mensy należy ponad 145 000 osób w ponad 100 krajach (z tego odrębne oddziały znajdują się w 49 krajach)^[1]. Nazwa Mensa pochodzi od łacińskiego wyrazu oznaczającego „stół” i taki stół przedstawia logo organizacji.

Przynależność

Aby zostać członkiem Mensy, należy przystąpić do testu badającego inteligencję i uzyskać w nim wynik umieszczający osobę zdającą w 2% populacji o najwyższym ilorazie inteligencji. Jest to, oprócz wyrażenia woli wstąpienia do organizacji i opłacenia składki, jedyny warunek.

Oddziały Mensy w różnych krajach używają różnych testów. Testy te są okresowo normalizowane lub wymieniane oddzielnie dla każdego kraju, aby zniwelować efekt Flynna oraz próby wyuczenia się odpowiedzi poprzez wielokrotne podchodzenie do testu.

Aby w Polsce uzyskać członkostwo Mensy, należy osiągnąć wynik oznaczający IQ równy co najmniej 130 w skali Wechslera (do 2015 roku obowiązywał dolny limit wyniku 148 w skali Cattella, oba wyniki są równoważne)^[2]. Według statutu i przepisów Mensy International przyjmowane są tylko osoby, które uzyskają taki wynik w teście zatwierdzonym przez Głównego Psychologa Mensy International (International Supervisory Psychologist) i superwizowanym przez krajową Mensę, co oznacza, że muszą podejść do testu organizowanego przez Stowarzyszenie Mensa Polska (SMP) lub przepisać członkostwo uzyskane na podstawie testu przeprowadzanego za granicą, przez inny oddział Mensy^[3]. Funkcję Głównego Psychologa Mensy Polskiej od momentu jej powstania pełni prof. dr hab. Czesław Nosal^[4][5].

Testy takie organizowane są przez SMP co pewien czas w większych miastach Polski^[6]. Sesje testowe są płatne, informacje o nich pojawiają się regularnie na stronie internetowej SMP. Od 2018 roku istnieje możliwość udziału w badaniach indywidualnych w niektórych miastach^[7]. Osoby, które uzyskały odpowiedni wynik, otrzymują zaproszenie do przystąpienia do Stowarzyszenia. Jeśli wypełnią deklarację członkowską oraz wniosą opłaty wpisowe, zostają członkami Mensy. Członkostwo ustaje na skutek nieopłacenia składki członkowskiej na dany rok; uzyskuje się je ponownie po opłaceniu składki – bez konieczności powtórnego zdawania testu^[8].

Cele i ograniczenia

Statut Mensy definiuje trzy cele^[9]:

Statut wyraźnie zastrzega, że choć członkowie Stowarzyszenia mogą reprezentować różnorodny zakres poglądów, to Stowarzyszenie nie ma prawa podejmowania akcji politycznych, wyrażania opinii o charakterze ideologicznym, filozoficznym, politycznym lub religijnym, ani też angażowania się w działalność organizacji o takim charakterze^[9]. Natomiast sami członkowie Mensy mogą publicznie wyrażać własne poglądy na dowolne tematy, mogą też tworzyć grupy członkowskie, które będą wyrażać swoje poglądy – pod warunkiem, że nie będą ich przypisywać całemu Stowarzyszeniu.

Struktura

Mapa pełnych Mens Krajowych, oddziałów w trakcie tworzenia oraz państw zamieszkania osób należących bezpośrednio do Mensy International w kraju bez Mensy Krajowej (część osób może należeć do mensy państw sąsiednich a nie MI bezpośrednio i nie być uwzględniona). Stan na 13.10.2021^[10]

Mensa International (MI) ma ponad 145 000 członków, pochodzących z ponad 100 państw i należących do jednej z 49 Mens krajowych^[1] lub zapisanych do MI bezpośrednio. Osoby mieszkające w kraju, w którym działa Mensa krajowa, należą do Mensa International poprzez członkostwo w Mensie krajowej, natomiast osoby mieszkające w kraju, w którym nie ma zarejestrowanej Mensy krajowej, mogą zapisać się bezpośrednio do Mensa International.

Trzy największe Mensy krajowe to American Mensa, która ma około 44 000 członków, British Mensa licząca około 18 000 członków, oraz Mensa Deutschland z ponad 15 000 członków. Duże Mensy krajowe dzielą się na grupy regionalne, np. American Mensa ma 134 grupy regionalne, z których największa ma ponad 2000 członków. Mensanie mogą też tworzyć grupy skupiające osoby o wspólnych zainteresowaniach, tzw. SIG-i (ang. Special Interest Groups). W Polsce używa się nazwy SIG lub GSZ (Grupa Specjalnych Zainteresowań), a nazwa grupy musi zawierać w sobie jeden z tych dwóch akronimów (SIG lub GSZ).

Mensa w Polsce

W Polsce działa Mensa Polska, utworzona w 1989 roku i zarejestrowana jako Stowarzyszenie Mensa Polska z siedzibą w Krakowie. Pierwszym Prezesem Stowarzyszenia Mensa Polska w latach 1990–1994 był profesor Andrzej Fal^[11][12].

W ramach Mensy Polska działają następujące Grupy Regionalne (GR-y)^[13]:

Członkowie nie mają obowiązku do nich należeć – wszyscy i tak należą do Stowarzyszenia Mensa Polska bezpośrednio. Grupy Regionalne są pomocne w organizowaniu kontaktów na szczeblu lokalnym, są jednak mensanie, którzy nie należą do żadnej z nich.

Obecnie w ramach Stowarzyszenia Mensa Polska działają następujące SIG-i (GSZ)^[14][13]:

Działalność

Mensa umożliwia swoim członkom m.in.:

• Kontakty z innymi mensanami w kraju i na świecie.
• Udział w SIG-ach.
• Uczestniczenie w SIGHT (Service for Information, Guidance and Hospitality to Travellers). Jest to międzynarodowy pogram pozwalający na tanie zakwaterowanie podczas zagranicznych podróży. Każdy członek Mensy może zostać gospodarzem w ramach SIGHT-u i gościć mensan z zagranicy, każdy mensanin ma też możliwość korzystania podczas swoich podróży z gościny tych miejscowych członków Mensy, którzy zgłoszą się jako gospodarze w ramach programu SIGHT.
• Udział w krajowych i międzynarodowych cyklicznych spotkaniach (np. co roku w kilkudniowym Zjeździe, połączonym z Walnym Zebraniem Członków, uczestniczy ok. 300 osób).
• Udział w badaniach naukowych, np. badaniach rezonansem nad różnicami anatomicznymi w budowie ciała modzelowatego między ogólną populacją a osobami z wysoką inteligencją.
• Dostęp do zniżek i korzyści u partnerów, wewnętrzny sklep z odzieżą i gadżetami.

Każdy członek Mensy może też zamieścić informację o przynależności do Stowarzyszenia w swoim CV, oraz umieścić na swoich wizytówkach logo Mensy, przy zachowaniu zasad określonych przez Mensę International.

Publikacje

Mensa Polska wydaje własny biuletyn o nazwie ForuM, który obecnie wychodzi jako dwumiesięcznik. ForuM zawiera artykuły i felietony pisane przez mensan oraz, jako wydzieloną część, International Journal, odrębny periodyk, w którym są wiadomości z poszczególnych Mens krajowych oraz z Mensy International.

Patronaty

Mensa Polska udziela patronatów m.in. wydarzeniom i publikacjom z zakresu szeroko rozumianego propagowania nauki i inteligencji, takim jak:

• „Maszyna genów. Wyścig do rozszyfrowania tajemnic rybosomu” Venkatraman „Venki” Ramakrishnan, wyd. Copernicus Center Press (2021)^[15]
• “Potęga nieskończoności. Jak rachunek różniczkowy i całkowy odkrywa tajemnice Wszechświata”, Steven Strogatz, wyd. Copernicus Center Press (2021)^[15]
• “Jak się uczymy? Dlaczego mózgi uczą się lepiej niż komputery… jak dotąd”, Stanislas Dehaene, wyd. Copernicus Center Press (2021)^[15]
• Serie "Dla mądrego nic trudnego" i "Zadania do główkowania" wyd. Zielona Sowa (2021-2022)
• Zestawy naukowe dla dzieci "SmartBee Club"
• Konkursowi Politechniki Białostockiej „Niesamowita maszyna”^[16]
• Serii wykładów „Fizyka Warta Poznania” prowadzonej przez Instytut Fizyki Molekularnej Polskiej Akademii Nauk^[17]

Spotkania ogólnopolskie i międzynarodowe

Mensa organizuje regularnie spotkania ogólnokrajowe i międzynarodowe swoich członków i członkiń. W Polsce Zjazdy Stowarzyszenia Mensa Polska odbywają się od lat na przełomie maja i czerwca, i gromadzą ok. 250-300 osób z kraju.

Od 2008 organizowane jest ogólnoeuropejskie spotkanie European Mensa Annual Gathering (EMAG)^[18], a od 2011 Asian Mensa Gathering (AMAG)^[19].

W sierpniu 2016 roku Mensa Polska była organizatorem międzynarodowego zjazdu European Mensa Annual Gathering (EMAG), który odbył się w Krakowie^[20] i był największym dotychczas spotkaniem mensan w Polsce. Wydarzenie to zgromadziło ponad 450 osób, poza przedstawicielami państw z Europy pojawili się również członkowie Mensy z Australii, Hongkongu, Japonii, Kanady oraz Korei^[21].

Od 2014 organizowana jest międzynarodowa "Silvensa" będąca międzynarodowym europejskim spotkaniem sylwestrowo-noworocznym^[22].

MY-SIG (Mensa Youth SIG), który jest Międzynarodową Grupą Specjalnych Zainteresowań (ISIG) w ramach Mensa International mającą blisko 3000 członków, głównie z Europy organizuje międzynarodowe spotkania „młodych duchem mensan”^[23]. Od 2007 roku odbywają się kilku-kilkunastodniowe spotkania MY-CAMP, a od 2009/2010 okołosylwestrowe spotkania MY NY. W sierpniu 2021 w okolicach Kielc odbyło się 14. międzynarodowe spotkanie MY-CAMP w którym brało dział ok. 120 członków i członkiń Mensy między innymi z Niemiec, Danii, Holandii, Belgii, Włoch, Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii oraz Rumuni^[24].

Rok	EMAG[18]	MY CAMP[23]	MY NY (przełom roku)	AMAG[19]	Silvensa[22]
2007	n/a	Dania	n/a	n/a	n/a
2008	Kolonia	Holandia	n/a	n/a	n/a
2009	Utrecht	Bułgaria	Holandia(2009/2010)	n/a	n/a
2010	Praga	Hiszpania	Bułgaria	n/a	n/a
2011	Paryż	Szwecja	Hiszpania	Kuala Lumpur	n/a
2012	Sztokholm	Litwa	Szwecja	Bali	n/a
2013	Bratysława	Wielka Brytnia	Dania	Singapur	n/a
2014	Zürich	Niemcy	Wielka Brytnia	Osaka	Warszawa[25]
2015	Berlin	Francja	Niemcy	Seul	Wiedeń
2016	Kraków[26]	Dania	Francja	Ghuangzou	Maastricht[27]
2017	Barcelona	Węgry	Szwajcaria	Gold Coast	Warszawa
2018	Belgrad	Włochy	Wielka Brytnia	Cebu	Bratysława
2019	Ghent	Hiszpania	Węgry	Aukland/Rotorua	Marsylia
2020	Brno (przełożone na 2021)	Polska (przełożone na 2021)	Dania (przełożone na 2021)	Suwon (odwłane)	Sundsvall (przełożone na 2021)
2021	Brno	Polska	Dania (odwołane)	Langkawi (odwłane)	Sundsvall (odwołane)
2022	Strasburg [28]	Niemcy (planowane)	Włochy (planowane)	Seul (odwołane)	Cluj (planowane)
2023	Rotterdam (planowane)[29]			Indonezja (planowane)
2024				Tajwan (planowane)
2025				Japonia (planowane)

Ogólnopolski Zjazd Stowarzyszenia Mensa Polska odbywa się zwyczajowo w maju lub czerwcu i jest połączony z Walnym Zebraniem SMP. W ostatnich Zjazdach przed pandemią COVID-19 uczestniczyło po ok. 250-300 osób z całej Polski oraz goście z zagranicy.

Niektórzy znani członkowie Mensy

Poniższa lista zawiera nazwiska niektórych znanych osób należących – obecnie lub w przeszłości^[31] – do Mensy.

Imię i Nazwisko	Informacje	Kraj
Wojciech Adamczyk	Reżyser[32]	Polska
Marcin Bruczkowski	Polski pisarz, informatyk i perkusista	Polska
Andrzej Dragan	Fizyk teoretyk i artysta: fotograf, kompozytor oraz twórca filmowy, a także popularyzator nauki[33]	Polska
Andrzej Fal	Lekarz, internista, alergolog i specjalista w zakresie zdrowia publicznego. Od 2014 roku prezes zarządu Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, a od 2015 roku członek Komitetu Zdrowia Publicznego Polskiej Akademii Nauk[34]. Pierwszy Prezes Stowarzyszenia Mensa Polska (1990-1994)[11][12]	Polska
Bogumił Książek	Malarz, doktor nauk plastycznych, wykładowca i profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie[35]	Polska
Jacek Leluk	Biochemik i bioinformatyk[36]	Polska
Andrzej Majewski	Pisarz, felietonista, artysta fotografik, reżyser	Polska
Dorota Rabczewska	Piosenkarka, aktorka teatralna i filmowa, producentka filmowa, znana pod pseudonimem Doda[37][38]	Polska
Arlena Witt	Filolożka angielska, autorka kanału na YouTube „Po Cudzemu”[39]	Polska
Markus Persson	Szwedzki programista, twórca gry Minecraft[40].	Szwecja
Scott Adams	Amerykański rysownik, twórca Dilberta[41]	USA
Isaac Asimov	Autor s-f i biochemik, były wiceprzewodniczący Mensa International[42]	USA
Jean Marie Auel	Pisarka[43][44]	USA
Derek Keith Barbosa	Raper (używający pseudonimu Chino XL)[45]	USA
Arthur C. Clarke	Pisarz s-f, propagator kosmonautyki, autor książki 2001: Odyseja kosmiczna i współautor, wraz ze Stanleyem Kubrickiem, scenariusza filmu o tym samym tytule	UK
Martin Cooper	Wynalazca, uważany za twórcę telefonu komórkowego[44]	USA
Geena Davis	Aktorka[43]	USA
Nelson DeMille	Pisarz[44]	USA
Buckminster Fuller	Wizjoner, projektant, architekt, poeta, pisarz, wynalazca. Drugi przewodniczący Mensy[46]	USA
Nolan Gould	Amerykański aktor dziecięcy	USA
Jeremy Hanley	Były przewodniczący Partii Konserwatywnej[47]	UK
Frank Lampard	Piłkarz reprezentacji Anglii	UK
Ranan Lurie	Rysownik i dziennikarz[44]	USA
Steve Martin	Aktor, zdobywca nagrody Emmy[48]	USA
Ellen Muth	Aktorka[49]	USA
Joyce Carol Oates	Pisarka[50]	USA
Adam Osborne	Brytyjski autor książek i wydawca oprogramowania, projektant komputerów	UK
Donald Petersen	Dyrektor generalny Forda w latach 1985–1989[43]	USA
Marilyn vos Savant	Amerykańska felietonistka i pisarka pochodzenia austriackiego; odnotowana w Księdze Rekordów Guinnessa jako osoba z najwyższym ilorazem inteligencji	USA
Norman Schwarzkopf	Amerykański generał	USA
Victor Serebriakoff	Brytyjski pisarz, specjalista technologii drewna, wieloletni przewodniczący Mensy	UK
Clive Sinclair	Brytyjski wynalazca i konstruktor, wieloletni prezes Mensy UK	UK
Lancelot Ware	Prawnik, biochemik, współzałożyciel Mensy[51]	UK
Roger Zelazny	Amerykański pisarz science-fiction[52]	USA

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Mensa International
• Mensa Polska