Menstruacja

Wahania poziomów hormonów i temperatury ciała podczas cyklu menstruacyjnego
1 – Menstruacja (miesiączka)
2 – Rosnące pęcherzyki
3 – Dojrzały pęcherzyk z komórką jajową
4 – Owulacja (jajeczkowanie)
5 – Ciałko żółte
6 – Zanik ciałka żółtego

Menstruacja, miesiączka, krwawienie miesięczne (łac. menses) – fizjologiczne zjawisko polegające na cyklicznym złuszczaniu się nabłonka macicy (endometrium) pod wpływem charakterystycznych zmian stężenia hormonów płciowych (estrogenów i progesteronu), wynikających z układów wzajemnych sprzężeń zwrotnych między gonadami, przednim płatem przysadki mózgowej i podwzgórzem.

Pełny przebieg zmian hormonalnych, wraz z wynikającą z tego przebudową endometrium, przeobrażeniami środowiska pochwy, zmianą stanu gruczołów piersiowych, temperatury ciała, wpływu wegetatywnego układu nerwowego, układu krążenia, nastroju psychicznego i innych funkcji organizmu nazywamy cyklem miesięcznym.

Cykl miesięczny

Poza okresami ciąży, karmienia piersią i zażywania hormonalnych środków antykoncepcyjnych u zdrowej kobiety w wieku rozrodczym fizjologicznie menstruacja powtarza się regularnie co ok. 28 dni (u różnych kobiet różnie długo dojrzewa pęcherzyk jajnikowy) i trwa ok. 4 dni (notowane są również menstruacje 3-dniowe, aż do 8-dniowych). Pierwsza miesiączka (menarche) wyznacza początek okresu dojrzałości (występuje ok. 12–13 roku życia), a ostatnia wyznacza menopauzę, która stanowi linię graniczną między dojrzałością płciową a starością kobiety. Menopauza następuje najczęściej między 45. a 55. rokiem życia, z reguły w wieku 51 lat.[1][2][3] Mianem eumenorrhoea określa się fizjologiczne krwawienie, którego objętość zawiera się w granicach 10-80 ml. Prawidłowo krew menstruacyjna nie krzepnie, ze względu na lokalny wzrost aktywności plazminy, która działa fibrynolitycznie.

W drugiej fazie cyklu miesięcznego, pod wpływem działania progesteronu, w głąb endometrium wrastają tzw. tętnice spiralne. W momencie zaprzestania wytwarzania progesteronu przez ciałko żółte dochodzi do ich skurczu, co powoduje niedokrwienie i złuszczenie się nabłonka. Spadek stężenia progesteronu jest sygnałem oznaczającym brak zagnieżdżenia się zarodka w jamie macicy. W ciąży, pod wpływem gonadotropiny kosmówkowej, dochodzi do przekształcenia się ciałka żółtego w ciałko żółte ciążowe, które jest warunkiem utrzymania i rozwoju płodu w pierwszych 4 miesiącach.

Stosownie do jednej z hipotez menstruacja mogła być powodem,  dla którego człowiek wynalazł ubranie[4]. Nasi przodkowie zamieszkiwali w Afryce, toteż ubiór nie był im potrzebny dla ochrony przed zimnem. Dopóki wszyscy chodzili nago, nie mogli też znać wstydu związanego z nagością. Menstruacja mogła być powodem, dla którego kobiety jako pierwsze zapragnęły zasłaniać swoją okolicę intymną. Pośrednio potwierdza tę hipotezę istniejące odwieczne tabu związane z menstruacją u wszystkich plemion tradycyjnych oraz fakt, że w gorącym klimacie to przede wszystkim kobiety korzystają u tych plemion z ubioru (spódniczki).

Zaburzenia miesiączkowania

W klasyfikacji zaburzeń miesiączkowania wyróżniono:

  • amenorrhoea – brak miesiączki przez minimum 6 miesięcy
    • pierwotny
    • wtórny
  • oligomenorrhoea – rzadko występujące krwawienia miesięczne – co 6-12 tygodni
  • polymenorrhoea – krwawienia miesięczne występujące częściej niż fizjologicznie
  • hypomenorrhoea – skąpe krwawienia miesięczne
  • hypermenorrhoea – obfite krwawienia miesięczne, odchodzenie skrzepów krwi
  • dysmenorrhoea – krwawienia miesięczne z towarzyszącymi silnymi bólami kolkowymi
  • menorrhagia – krwawienia miesięczne bardzo obfite i trwające zbyt długo
  • metrorrhagia – nieznaczna utrata krwi pomiędzy normalnymi krwawieniami menstruacyjnymi.

Zobacz też

Przypisy

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Redirect arrow without text.svg
Redirect arrow, to be used in redirected articles in Wikipedias written from left to right. Without text.
MenstrualCycle pl.svg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 2.5
Diagram pokazujący przebieg cyklu miesięcznego