Mentuhotep I

Mentuhotep I
ilustracja
władca nomu tebańskiego
Okresod 2119 p.n.e.
do 2110 p.n.e.
Dane biograficzne
DynastiaXI dynastia
ŻonaNeferu I
DzieciIntef I,
Intef II

Mentuhotep – książę, władca nomu tebańskiego z czasów końca Pierwszego Okresu Przejściowego. Panował prawdopodobnie w latach 2119-2110 p.n.e. Uważany za założyciela XI dynastii. Według Listy Królewskiej z Karnaku był nomarchą tebańskim, a jego poprzednikiem był Intef, zwany synem Iku, uważany za protoplastę XI dynastii.

VIII dynastia, według Manethona była dynastią memficką. Władcy tejże dynastii podejmowali bezskuteczne próby zjednoczenia podzielonego kraju. W czasach jej schyłku i już po jej upadku wykształtowały się dwa zdecydowanie wiodące ośrodki władzy; jeden w Herakleopolis, którego władcy tworzą IX i X dynastię oraz drugi w Tebach, skupiający władców XI dynastii. Wojna o panowanie nad coraz większymi terytoriami pomiędzy władcami Północy i Południa trwała nieprzerwanie od upadku VIII dynastii, około pięćdziesiąt lat. W tym czasie władcy Herakleopolis zmagali się najpierw z siłami Południa, skupionymi wokół nomarchy Koptos, którym początkowo podlegał także nom tebański, a później po przejęciu przez nich prymatu na Południu, z nomarchami Teb. Prawdopodobnie to władca Herakleopolis - Cheti I podporządkował sobie nomy Górnego Egiptu, a Herakleopolis uczynił swą stolicą. Prawdopodobnie Mentuhotep podejmował próby wyzwolenia się spod jego władzy i około roku 2119 p.n.e. zdołał osiągnąć zamierzany cel i objął niezależną władzę w Tebach, dając tym samym początek nowej dynastii, której kolejni członkowie będą nosili tytuł króla Górnego i Dolnego Egiptu. Sam Mentuhotep I nie używał tytułów królewskich, a dopiero jego potomkowie uważali go za króla i założyciela dynastii, zapisując jego imię w kartuszu. W czasach XII dynastii otaczano go kultem. To właśnie z tych lat pochodzi, nadane mu imię horusowe Tepy-a - Tepia, oznaczające Przodka (od którego wywodzi się dynastia).

Istnieją poglądy identyfikujące Mentuhotepa I z Mentuhotepem II, według których był on założycielem XI dynastii i twórca Średniego Państwa. Jednakże zdecydowana większość badaczy uważa, iż początek Średniego Państwa rozpoczyna zjednoczenie Obu Krajów, dokonane przez prawnuka Mentuhotepa I, Mentuhotepa II Nebhepetre.

Media użyte na tej stronie

Statue Mentuhotep-aa by Khruner.jpg
Autor: Khruner, Licencja: CC BY-SA 4.0
Drawing of a damaged sitting statue of the ancient Egyptian governor Mentuhotep I, posthumously and fictitiously proclaimed king as an ancestor of the 11th Dynasty. A hieroglyphic inscription on the base says:
<
M17 tZ1
f
R8A Y5
n
V13
w R4
tp
O29V s sti t
t
nb
t
Ab b w N25
O49
mr M17 M17
>

Father of the gods, Mentuhotep the Great, beloved of Satet, lady of Elephantine.
Quartzite, from the sanctuary of Heqaib at Elephantine, early 12th Dynasty, Middle Kingdom, now in the Cairo Museum.
HekaNemesNechacha PioMs.svg
Autor: Piotr Michał Jaworski; PioM EN DE PL, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pharaoh's insignia (staff, flail, and uraeus head-dress)