Merano

Merano

Meran

miasto i gmina
Widok na miasto z północnego zachodu
Herb
Państwo	Włochy
Region autonomiczny	Trydent-Górna Adyga
Prowincja	Bozen-Tyrol Południowy
Kod ISTAT	021051
Burmistrz	Paul Rösch
Powierzchnia	26 km²
Wysokość	325 m n.p.m.
Populacja (2011) • liczba ludności	37 368
• gęstość	1448,96 os./km²
Numer kierunkowy	0473
Kod pocztowy	39012
Położenie na mapie Trydentu-Górnej Adygi Merano
Położenie na mapie Włoch Merano
46°40′N 11°10′E/46,666667 11,166667
Strona internetowa

Widok na Adygę

Merano (niem. Meran, lad. Maran) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, w prowincji Bozen-Tyrol Południowy. Jest popularnym uzdrowiskiem i ośrodkiem turystycznym.

Podział administracyjny

W skład miasta, oprócz Merano właściwego (nazywanego często „Altstadt”) wchodzą następujące dzielnice: Gratsch (Quarazze), Obermais (Maia Alta), Untermais (Maia Bassa), Labers i Sinich (Sinigo). Trzy pierwsze dzielnice do grudnia 1923 r. były niezależnymi gminami.

Podobnie jak w przypadku Bolzano w mieście nie obowiązuje podział na frazioni. Jako frazione do Merano na mocy królewskiego Dekretu nr 550 z 23 kwietnia 1931 zostało włączone Hafling, które dopiero w oparciu o zapisy Ustawy Regionalnej nr 7 z 18 maja 1957 odzyskało niezależność^[1].

Geografia

Merano jest umiejscowione na odcinku doliny Adygi tradycyjnie zwanym Burggrafenamt (Burgraviato). Leży w zagłębieniu otoczonym przez szczyty pasm Texelgruppe, Sarntaler Alpen i wschodniej części pasma Gruppo Ortles-Cevedale.

Historia

W czasach starożytnego Rzymu na dzisiejszym obszarze miasta Meran znajdowała się osada Castrum Maiense. Pierwsza wzmianka o samym mieście pod nazwą Mairania pojawiła się w dokumencie z 857, przyznającym biskupowi diecezji Chur kilka dóbr ziemskich w jego okolicy^[2]. We wczesnym średniowieczu miasto zyskało na znaczeniu i w 1317 r. zostało stolicą zarządzanego przez hrabiów Tyrolu^[2]. Oficjalnie pozostawało nią do 1420, kiedy to przeniesiono krajowy dwór książęcy do Innsbrucka (formalnie Meran pełnił jednak funkcję stolicy Tyrolu aż do 1849)^[2][3]. Fakt ten zapoczątkował stopniowy upadek miasta, który dodatkowo pogłębiło przeniesienie w 1477 r. książęcej mennicy do Hall^[2][4]. Dotychczas dobrze prosperujący Meran z trudem wytrzymywał rosnącą konkurencję ze strony Bozen i Innsbrucka, które zaczęły odgrywać coraz ważniejszą rolę w handlu i komunikacji^[2].

Dzięki rozwijającej się od lat 30. XIX wieku turystyce Meran zyskał większe, ponadregionalne znaczenie. Z kolei 1836 rok jest uważany za początek Meranu jako miasta udrowiskowego^[2]. To wtedy wiedeński lekarz Johann Huber w kilku swoich publikacjach zwrócił uwagę na łagodny, śródziemnomorski klimat i czyste powietrze miasta, co miało szczególnie umożliwić leczenie chorób płuc. Najpóźniej od 1855 r. można mówić o Meranie jako prężnie działającym kurorcie, odwiedzanym przez szlachtę, wyższą burżuazję oraz różne inne znane osobistości - dwukrotnie gościem uzdrowiska była cesarzowa Austro-Węgier Sisi^[2].

Punktem zwrotnym w historii miasta był koniec I wojny światowej w 1918, kiedy to region, w którym się znajdowało, Tyrol Południowy był okupowany, zaś później anektowany przez Włochy. Po dojściu do władzy w tym państwie faszystów Meran w przeciwieństwie do Bozen czy Brixen nie został objęty intensywnym procesem italianizacji, przez co nacisk na mieszkańców by dokonali wyboru między asymilacją, a emigracją był znacznie niższy niż w innych częściach regionu^[2].

Po rozpoczęciu II wojny światowej, we wrześniu 1939 r. miała miejsce deportacja żydowskiej ludności miasta. Przez cały okres trwania tego konfliktu Meran pełnił funkcję miasta-lazaretu^[2]. Po jego zakończeniu, w latach 1945–1947 w mieście w celach leczniczych przebywało około 15 tysięcy Żydów, którzy przeżyli Holocaust^[5] W późniejszych latach Meran ponownie stał się znaczącym uzdrowiskiem, co ostatecznie przyczyniło się do ukształtowania go jako ważnego ośrodka turystycznego^[2]. W XIX w. na cmentarzu w Merano znajdowało się wiele mogił polskich emigrantów^[6].

Demografia

Według spisu statystycznego z 1991 r. liczba mieszkańców gminy Merano wynosiła 33 504 osoby, spis z 2001 r. ustalił tę liczbę na 33 656, zaś ten z 2011 r. na 37 368.

Zgodnie z wynikami spisu z 2001 r. język niemiecki był językiem ojczystym dla 51,50%, włoski dla 48,01%, a ladyński dla 0,49% mieszkańców. Z kolei spis z 2011 r. wykazał, że ludność niemieckojęzyczna stanowiła 50,47% liczby mieszkańców, włoskojęzyczna 49,06%, zaś ladyńskojęzyczna 0,47%^[7].

Transport

W mieście znajduje się stacja kolejowa obsługująca połączenia na liniach Bolzano-Merano i Merano-Mals^[8].

Sport

W mieście działa klub hokeja na lodzie HC Merano.

Miasto trzykrotnie było gospodarzem mistrzostw świata w kajakarstwie górskim: w 1953, w 1971 i w 1983.

W 1981 r. w Merano został rozegrany mecz o mistrzostwo świata w szachach pomiędzy Anatolijem Karpowem, a Wiktorem Korcznojem^[9].

Miasta partnerskie

• Girona
• Salzburg

Panorama Merano

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Turystyczny serwis internetowy Merano/Meranu (niem.)