Mercedes Herrera
Mercedes Herrera, hrabina de Morcerf – postać fikcyjna z powieści Aleksandra Dumasa Hrabia Monte Christo. Katalońska rybaczka i wielka miłość tytułowego bohatera, później żona Fernanda Mondego i matka Alberta de Morcerf. Kobieta skomplikowana psychicznie. Mimo początkowej wierności pamięci ukochanego wyszła za jego największego rywala, którego jednak nie kochała. Miała doskonałe relacje z synem i jako jedyna umiała wywrzeć na niego dobry wpływ. Dumna i wyniosła, mimo powrotu ukochanego nie umiała z nim żyć. Występuje również w powieści François Taillandiera Pamiętniki hrabiego Monte Christo oraz w Martwej ręce F. Le Prince'a.
Opis postaci
Mercedes Herrera urodziła się około 1798 roku. Z pochodzenia była Katalonką (Hiszpanką) i mieszkała od urodzenia w Marsylii w dzielnicy katalońskiej. Zarabiała na życie łowiąc ryby oraz naprawiając sieci. Jej najbliższą rodziną był kuzyn, rybak Fernand Mondego, nieszczęśliwie w niej zakochany. Nie wiadomo, kiedy i jak poznała Edmunda Dantesa i została jego ukochaną. Wiadomo jedynie, że poznali się w 1811 roku. Faktem jest również, że nigdy nie zostali kochankami – czekali na skonsumowanie swego związku do ślubu. W roku 1815, kiedy jej wybranek został kapitanem okrętu, na którym pływał, oświadczył się jej i został przyjęty. Oboje postanowili się jak najszybciej pobrać. Nie dopuścił do tego Fernand, który w zmowie z nienawidzącym Edmunda buchalterem Danglarsem fałszywie oskarżył rywala o bonapartyzm, co doprowadziło do jego aresztowania. Doszło do tego w dniu zaręczyn zakochanych. Aresztowanie Dantesa i skazanie go na dożywocie w zamku If załamało Mercedes, która czekała na powrót ukochanego aż do chwili, gdy prokurator Gérard de Villefort ogłosił fałszywą wieść o jego śmierci w więzieniu. Mercedes długo opłakiwała Edmunda, aż około 1817 roku wyszła za mąż za Fernanda, który w międzyczasie zrobił wojskową karierę i został hrabią de Morcerf. Po ślubie Mercedes opuściła Marsylię i zamieszkała z mężem w Paryżu, po roku zaś urodziła syna Alberta, którego pokochała całym sercem.
W roku 1838, gdy Albert wyjechał do Rzymu na karnawał, wpadł on w ręce bandytów Luigiego Vampy. Ocalił go jednak tajemniczy hrabia Monte Christo. Albert z wdzięczności zaprosił swego wybawcę do Paryża i zapoznał ze swymi przyjaciółmi oraz rodzicami. Mercedes ledwo ujrzała domniemanego hrabiego od razu rozpoznała w nim Edmunda Dantesa, pomimo tego, iż nie widziała go dwadzieścia trzy lata. Fakt ten przeraził ją. Nie wiedziała, czego ma się spodziewać po dawnym ukochanym. Obawiała się, że może chcieć on się zemścić na niej i jej bliskich. Ostrzegła syna przed tajemniczym hrabią, ale Albert zlekceważył jej ostrzeżenia. Mercedes próbowała wybadać Monte Christa i wyprawiając przyjęcie zaprosiła go na nie. Widząc, że nie chce on nic jeść ani pić podeszła do niego i zaczęła z nim rozmowę. Nie dała mu po sobie poznać, że wie, kim on jest, co przyszło jej z wielkim trudem. Próbowała wybadać dawnego ukochanego, jakie ma zamiary wobec niej, lecz nie udało jej się to.
Niedługo potem Fernand Mondego hrabia de Morcerf został ośmieszony, gdy wyszła na jaw jego zdrada i zabójstwo Alego Paszy. Albert stracił wówczas panowanie nad sobą, pojechał do opery i wyzwał na pojedynek prowodyra całej sprawy – hrabiego Monte Christo. Mercedes, która była potajemnie świadkiem sceny wyzwania (pojechała za synem do opery i ukryta wszystko widziała), postanowiła zapobiec nieszczęściu. Pojechała do Edmunda i wyznała mu, że od początku wiedziała, kim on jest oraz zaczęła go błagać o oszczędzenie jej syna. Dantes odpowiedział na jej błagania ujawnieniem faktu, iż to Fernand na spółkę z Danglarsem oraz Villefortem go zniszczyli i to przez nich trafił na czternaście lat do więzienia. Mercedes była zszokowana tym, co usłyszała, ale ponowiła prośbę o oszczędzenie w pojedynku jej syna. Monte Christo mimo początkowych oporów ostatecznie zgodził się nie zabijać Alberta, ale zarazem postanowił samemu dać się zabić swemu przeciwnikowi. Mercedes wdzięczna Edmunda za tę decyzję pojechała do syna i rozmówiła się z nim. Opowiedziała mu to, czego się dowiedziała od hrabiego Monte Christo, wskutek czego Albert przeprosił hrabiego i do pojedynku nie doszło. Po tym wydarzeniu Mercedes z synem opuściła Fernanda, który tego samego dnia popełnił samobójstwo. Natomiast Albert przyjąwszy panieńskie nazwisko matki Herrera wstąpił do Spahisów i popłynął do Afryki. Mercedes zaś postanowiła zostać siostrą miłosierdzia. Nie wiadomo jednak, czy zrealizowała to pragnienie. Ostatni raz pojawia się ona na kartach powieści Dumasa, gdy zamieszkuje w zaoferowanym jej przez Edmunda domu jego ojca (Ludwika Dantesa), po czym żegna się ze swoim niedoszłym mężem. Z rozmowy, jaką z nim wtedy prowadziła wynikało, że wyrzekła się spadku po mężu i prawdopodobnie postanowiła wrócić do rybactwa.
Alternatywne wersje postaci
- W powieści Martwej ręce dowiadujemy się, że Mercedes nie wstąpiła jednak do klasztoru, ale zamieszkała w swoim dawnym domu i zajmowała się handlem rybami. Nie było to jednak dochodowe zajęcie i nieraz musiała żebrać, by mieć za co żyć. Często odwiedzał ją syn, który o wszystkie ich nieszczęścia obwiniał hrabiego Monte Christo. Pewnego dnia zjawił się u nich Benedetto szukający pomsty na Edmundzie Dantesie i widząc biedę byłej hrabiny de Morcerf pozostawił jej sakiewkę złota. Niedługo potem Mercedes umarła, przed śmiercią jednak odwiedził ją przebrany za księdza hrabia Monte Christo. Na pogrzebie Mercedes hrabiemu pękło serce i martwy wpadł do jej grobu. Albert rozpoznał go wówczas, ale pozwolił łaskawie pochować go obok swej matki.
- W książce Pamiętniki hrabiego Monte Christo losy Mercedes niewiele się różnią od wersji ukazanej w powieści Dumasa. Wynika z niej jednak, że kiedy hrabia Monte Christo zmarł, to na jego pogrzebie zjawili się jedynie Albert, Hayde, Alfons de Beauchamp oraz Jacopo. Mercedes zjawiła się, ale tylko na chwilę, by potem zniknąć na zawsze z życia bliskich sobie ludzi.
Mercedes Herrera w filmie
W licznych ekranizacjach powieści Aleksandra Dumasa postać Mercedes odgrywały m.in. następujące aktorki:
- Estelle Taylor – Hrabia Monte Christo z 1922 r.
- Lawrence Grant – Hrabia Monte Christo z 1934 r.
- Lia Amanda – Hrabia Monte Christo z 1954 r.
- Yvonne Furneaux – Hrabia Monte Christo z 1961 r.
- Kate Nelligan – Hrabia Monte Christo z 1975 r.
- Ornella Muti – Hrabia Monte Christo z 1998 r.
- Dagmara Domińczyk – Hrabia Monte Christo z 2002 r.
W filmowych wersjach losy Mercedes często zupełnie inaczej się plotą niż w powieści Dumasa:
- w wersji z 1954 r. Edmund próbuje wrócić do Mercedes, ta jednak stanowczo go odrzuca (choć nie przeszkadza jej to być zazdrosną o Hayde), a na końcu wybiera życie w samotności
- w wersji z 1961 r. Mercedes najpierw odrzuca Edmunda, potem postanawia jednak z nim zostać, ale Dantes oznajmia jej, iż musi odpłynąć jako hrabia Monte Christo aż cały skandal, jaki wywołał swoją zemstą ucichnie, a gdy tak się stanie, powróci do niej jako Edmund Dantes, by już na zawsze z nią być. Mercedes więc wiernie czeka na jego powrót
- w wersji z 1975 r. Edmund po pomszczeniu swych krzywd chce żyć dalej z Mercedes, ale ta czując do niego niechęć z powodu zemsty na jej mężu, odpływa razem z Albertem do Afryki
- w wersji z 1998 r. Mercedes mimo początkowych wątpliwości zostaje z Edmundem; oboje oddają swoje majątki na cele charytatywne i zamieszkują razem nad morzem w rybackiej chacie
- w wersji z 2002 r. Mercedes jest w ciąży z Edmundem w chwili, gdy ten zostaje aresztowany. Wiedząc o tym i chcąc uniknąć skandalu wychodzi za Fernanda. Gdy jednak hrabia Monte Christo pojawia się w Paryżu poznaje w nim swego dawnego ukochanego i dąży do ponownego z nim zbliżenia – z pozytywnym skutkiem. Wyjawia Edmundowi, iż Albert jest jego synem, a po śmierci Fernanda zaczyna z ukochanym nowe życie
- w filmie animowanym produkcji australijskiej z 1993 r. Mercedes ma córkę Walentynę, z którą po śmierci Fernanda zamieszkuje u hrabiego Monte Christo, którego wciąż darzyła wielkim uczuciem
Bibliografia
- Aleksander Dumas: Hrabia Monte Christo. Państwowe Wydawnictwo Iskry. Warszawa 1988
- Aleksander Dumas, Upadek hrabiego Monte Christo, Wydawnictwo Leviatan
- François Taillandier: Pamiętniki hrabiego Monte Christo. Wydawnictwo Książnica. Katowice 2005
- Henri Troyat: Dumas-Piąty muszkieter. Wydawnictwo Książkowe. Warszawa 2007
- Andre Maurois: Trzej panowie Dumas. Warszawa: Muza. 1998