Merkury (mitologia)

Merkury Mercurius
— bóg handlu, zysku i kupiectwa, złodziei i celników, posłaniec bogów —
Merkury (w centrum) na malowidle z Pompejów
Występowanie	mitologia rzymska
Atrybuty	czapka petasos (często z dołączonymi małymi skrzydełkami), kaduceusz
Teren kultu	starożytny Rzym
Nazwa święta	Merkuralia (15 maja)
Odpowiednik	Turms (etruski) Hermes (grecki)

Merkury (łac. Mercurius) – rzymski bóg handlu, zysku i kupiectwa; także złodziei i celników, posłaniec bogów. Jego imię pochodzi prawdopodobnie od łacińskiego merx, lub też mercator, co oznacza „kupiec”. Za jego odpowiednika w mitologii greckiej można uznać Hermesa, zaś w panteonie etruskim – Turmsa.

Świątynia Merkurego w Circus Maximus, pomiędzy wzgórzami Awentyn i Palatyn została wzniesiona w 495 roku p.n.e. Miejsce nadawało się dobrze jako miejsce kultu boga handlu i szybkości, jako że znajdował się tam jeden z głównych ośrodków handlu, a także tory wyścigowe. Usytuowanie świątyni pomiędzy plebejuszowską twierdzą na Awentynie a patrycjuszowskim centrum na Palatynie, podkreślało również rolę mediatora przypisywaną często Merkuremu.

15 maja obchodzono Merkuralia; kupcy skrapiali sobie głowy wodą ze świętego źródła Merkurego położonego w pobliżu Porta Capena.

Merkury stał się bardzo popularny wśród narodów podbitych przez Imperium Rzymskie. W rzymskim synkretyzmie był przyrównywany do celtyckiego boga Lugusa i germańskiego bóstwa Wotana.

W sztuce klasycznej łatwo rozpoznawalny dzięki charakterystycznej czapce petasos (często z dołączonymi małymi skrzydełkami) oraz lasce (kaduceusz).

Według mitologii Merkury uważany był za wynalazcę instrumentów strunowych i w konsekwencji za jednego z twórców muzyki. Po tym, jak Nil zalał Egipt, a potem cofnął się, Merkury znalazł wśród zatopionych zwierząt skorupę żółwia z wyschniętymi żyłami i tak właśnie powstać miała lira^[1].

Przypisy

Zobacz też

• mitologia rzymska

Religia i mitologia rzymska

Główni bogowie	Apollo Ceres Diana Fortuna Junona Jupiter Lary Mars Merkury Minerwa Neptun Pluton Kwiryn Sol Wenus Westa Wulkan
Inni bogowie	Adranus Averruncus Bachus Bellona Bona Dea Coelus Kastor i Polluks Clitunno Kupidyn Dis Pater Faunus Glykon Inuus Janus Liber Lucina Luperkus Orkus Penaty Pomona Roma Saturn Silvanus Terra Limentinus Terminus
Personifkacje	Aius Locutius Angerona Concordia Copia Discordia Fides Fortuna Libertas Spes
Legendarni założyciele	Eneasz Romulus i Remus Numa Pompiliusz Serwiusz Tuliusz Ankus Marcjusz
Kapłani	Augur Flamen Haruspik Pontifex maximus Rex Nemorensis Rex sacrorum Westalka
Wierzenia i praktyki	święta kult cezarów mitologia księgi sybillińskie świątynie rzymskie