Merowingowie

Merowingowie
Kraj

państwo frankijskie

Założyciel

Meroweusz

Ostatni przedstawiciel

Childeryk III

Rok założenia

481

Rok rozwiązania

751

Rok złożenia z funkcji

751

Pochodzenie etniczne

Frankowie

(c) GFDL, CC BY-SA 3.0
Rozwój królestwa Franków za panowania dynastii Merowingów i Karolingów

Merowingowiedynastia panująca w państwie frankijskim w latach 481–751, wywodząca się od władcy Franków salickich Merowecha (Meroweusza). W połowie VIII wieku na tronie Franków zastąpili ich Karolingowie.

Panowanie Chlodwiga

W okresie rozpadu cesarstwa zachodniorzymskiego tereny północno-wschodniej Galii zasiedlone zostały przez plemiona frankijskie[1]. W 481 roku król Franków salickich Chlodwig, syn Childeryka zjednoczył ziemie plemion frankijskich[2]. Szybko rozszerzał on granice swego, początkowo małego, kraju. Podbił najpierw gallo-rzymskie państwo Syagriusza, następnie państwo Alemanów, Akwitanię – przedpirenejską część państwa Wizygotów. W ten sposób w ciągu 30 lat opanował większość Galii i część obecnych Niemiec.

W przeciwieństwie do pozostałych plemion germańskich, które przyjmowały chrześcijaństwo w postaci ariańskiej, władca Franków przyjął chrzest w kościele rzymskim[3]. Sporny jest rok tego wydarzenia (przyjmuje się 496, 498, 500 i 508), choć wiemy, że miało miejsce święto Bożego Narodzenia[4].

W 508 Chlodwig przeniósł stolicę państwa z Tournai do Paryża. Gdy umierał w 511 roku, państwo Franków rozciągało się od Wezery po Pireneje.

Rozwój państwa frankijskiego

W ciągu VI wieku Merowingowie powiększali terytorium państwa. W 531 roku przyłączyli Turyngię (leżącą między Soławą i górną Wezerą). W latach 532–534 Burgundię, w 536 Prowansję – obejmując praktycznie całość dawnej Galii.

Podporządkowali sobie księstwo Bawarów (późniejsza Bawaria), przy czym tamtejszy ród książęcy pozostawiono u władzy jako frankijskich zarządców. W największym swym zasięgu Królestwo Franków dochodziło do Łaby i środkowego Dunaju na wschodzie. W okresach zjednoczenia było to największe i najpotężniejsze państwo w zachodniej Europie.

Podział państwa po śmierci Chlodwiga I między jego synów Teuderyka, Chlodomera, Childeberta i Chlotara

Słabością państwa był kilkakrotnie przeprowadzony, zgodnie z prawem salickim, podział na pomniejsze królestwa pomiędzy synów zmarłego monarchy[5]. Po śmierci Chlodwiga państwo podzielono więc pomiędzy czterech jego synów[6]. Utrzymywał się podział na dzielnice: Neustria (zachodnia część państwa), Austrazja (północno-wschodnia), Burgundia (południowo-wschodnia) i Akwitania (południowo-zachodnia). Ponowne zjednoczenie nastąpiło dopiero w 558 roku pod rządami Chlotara I i ponownie na dłuższy czas w 634 roku za panowania Dagoberta I (629–639), którego panowanie stanowiło złoty okres Merowingów.

Zmierzch dynastii

Kolejni Merowingowie panujący po zmarłym w 639 roku Dagobercie I, nie przejawiali większej aktywności i w historii zapisali się jako królów gnuśnych[7]. Gdy w 737 roku umarł Teuderyk IV, tron pozostał pusty a władzę w państwie sprawował Karol Młot, majordom dworu królewskiego. Zapoczątkował tym samym dynastię majordomów kontynuując dzieło swego ojca Pepina z Heristalu. Urząd po nim przejęli jego synowie Karloman i Pepin. Osadzili oni wprawdzie w 743 na tronie Childeryka III[8], jednak już w roku 751 Pepin Krótki zdetronizował go[9]. Króla ostrzyżono – władcy merowińscy nosili długie włosy będące symbolem władzy, w których według wierzeń kryła się magiczna moc – i zesłano do klasztoru[10]. W 751 roku biskup Bonifacy na polecenie papieża namaścił Pepina na króla Franków[9][11]. 28 lipca 754 roku namaszczenia udzielił także osobiście papież Stefan II w Saint Denis[12]. W ten sposób zapoczątkowana została nowa dynastia królewska Karolingów.

Przypisy

  1. Jan Balicki, Maria Bogucka, Historia Holandii, wyd. 2, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989, s. 14, ISBN 83-04-03025-X, OCLC 69554026.
  2. Weinfurter 2013 ↓, s. 12, 171.
  3. Weinfurter 2013 ↓, s. 13, 14.
  4. Weinfurter 2013 ↓, s. 13.
  5. LIX. De alodis., [w:] Lex Salica [dostęp 2022-09-08], Cytat: § 5. De terra vero nulla in muliere hereditas non pertinebit, sed ad virilem sexum, qui fratres fuerint, tota terra perteneat. (łac.).
  6. Weinfurter 2013 ↓, s. 16.
  7. Einhard: Einhardi Vita Karoli Magni. [dostęp 2022-09-08]. Cytat: Neque regi aliud relinquebatur, quam ut regio tantum nomine contentus crine profuso, barba summissa, solio resideret ac speciem dominantis effingeret, legatos undecumque venientes audiret eisque abeuntibus responsa, quae erat edoctus vel etiam iussus, ex sua velut potestate redderet; cum praeter inutile regis nomen et precarium vitae stipendium, quod ei praefectus aulae prout videbatur exhibebat, nihil aliud proprii possideret quam unam et eam praeparvi reditus villam, in qua domum et ex qua famulos sibi necessaria ministrantes atque obsequium exhibentes paucae numerositatis habebat. (łac.).
  8. Fałkowski 2011 ↓, s. 52.
  9. a b Weinfurter 2013 ↓, s. 20.
  10. Fałkowski 2011 ↓, s. 71.
  11. Fałkowski 2011 ↓, s. 70.
  12. Fałkowski 2011 ↓, s. 85.

Bibliografia

  • Wojciech Fałkowski: Wielki Król. Ideologiczne podstawy władzy Karola Wielkiego. Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana, 2011. ISBN 978-83-933736-0-4.
  • Rozdział I. Państwo Franków. W: Stefan Weinfurter: Niemcy w średniowieczu 500–1500. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2013. ISBN 978-83-01-17326-5.

Media użyte na tej stronie

Frankish Empire 481 to 814-pl.svg
(c) GFDL, CC BY-SA 3.0
Mapa rozwoju Imperium Franków w latach 481-814
Division of Gaul - 511.jpg
The map comes from Vidal-Lablache, Atlas général d'histoire et de géographie (1894). It shows Gaul in 511 AD.
Armoiries république française.svg
Autor: Bonjour vive la France Dessiné par Jérôme BLUM le 5 septembre 2007. Készítette: Jérôme BLUM 2007., Licencja: CC BY-SA 2.0 fr
unofficial armorial bearings of the French republic, created from France coa.png. (The only official emblem of France is its tricolour flag).