Messier 109
.jpg) Galaktyka Messier 109 (SDSS) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia | 12 marca 1781 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | SB(rs)bc[1] |
| Rektascensja | 11h 57m 35,98s[2] |
| Deklinacja | +53° 22′ 28,3″[2] |
| Odległość | |
| Przesunięcie ku czerwieni | +0,003496 ±0,000010[4] |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiary kątowe | 7,6' × 4,7'[1] |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Satelity galaktyki | UGC 6923, UGC 6940 i UGC 6969 |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M109, NGC 3992, UGC 6937, EQ 1155+536, IRAS 11549+5339, IRAS 11550+5339, LEDA 37617, [M98c] 115501.0+533913, MCG+09-20-044, TC 755, TC E19, Z 1155.0+5339, Z 269 – 23 | |
 Gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy | |
Messier 109 (M109, NGC 3992) – galaktyka spiralna z poprzeczką w gwiazdozbiorze Wielkiej Niedźwiedzicy. Jest najjaśniejszą galaktyką w grupie M109, dużym, ale rzadkim skupisku galaktyk[6].
Znajduje się w odległości ok. 40' od gwiazdy Phekida (γ Ursae Majoris).
Historia odkrycia
Galaktykę odkrył 12 marca 1781 Pierre Méchain. Charles Messier obserwował M108 i M109 24 marca 1781, kiedy mierzył pozycję M97. We wstępnej wersji jego katalogu została zapisana pod numerem 99, jednak bez pozycji. Méchain wspomniał o M109 w liście do Bernoulliego z 6 maja 1783. Zarówno M108 jak i M109 nie znalazły się w opublikowanej wersji katalogu Messiera. Dodał ją Owen Gingerich w 1953 roku.
12 kwietnia 1789 M109 niezależnie odkrył William Herschel. Dodał ją do swojego katalogu (H IV.61) błędnie określając jako mgławicę planetarną.
Charakterystyka galaktyki
M109 znajduje się w odległości około 55 milionów lat świetlnych od Ziemi i oddala się z prędkością 1142 km/s[3]. M109 należy do typu SBc[7]. Galaktyka jest dobrym przykładem galaktyki spiralnej z poprzeczką.
Do tej pory w galaktyce zaobserwowano jedną supernową, SN 1956A. Należała do typu Ia, osiągnęła jasność 12,3m. Odkryto ją 17 marca 1956.
Odkryto trzy satelity M109 (UGC 6923, UGC 6940 i UGC 6969), jest niewykluczone, że posiada ich więcej.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database.
- ↑ a b Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database pobrane ze strony The STScI Digitized Sky Survey.
- ↑ a b Dane według Students for the Exploration and Development of Space za: Brent Tully, Nearby Galaxies Catalog.
- ↑ Dane według Messier 109 w bazie SIMBAD (ang.).
- ↑ Dane według NASA/IPAC Extragalactic Database, Students for the Exploration and Development of Space podaje wartości 9,5, 9,6 i 9,8.
- ↑ Tully, R. Brent, et.al., 1996. "The Ursa Major Cluster of Galaxies. I. Cluster Definition and Photometric Data". Astronomical Journal, Vol. 112, No. 6, pp. 2471-2499 + pl. 103-112 (December 1996)
- ↑ Kenneth Glyn Jones w rozdziale 1. General Description błędnie podaje typ Sb, jednak już w opisie galaktyki znajduje się prawidłowa klasyfikacja.
Linki zewnętrzne
- Messier 109 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- Messier 109 w SEDS.org (ang.)
- Messier 109 w bazie SIMBAD (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Sloan Digital Sky Survey, Licencja: CC BY 4.0
The sky image is obtained by Sloan Digital Sky Survey, DR14 with SciServer.
Angle of view: 13,5' x 9,5' (0.396" per pixel, SDSS native resolution), north is up.
Details on the image processing pipeline: https://www.sdss.org/dr14/imaging/jpg-images-on-skyserver/Autor: Original uploader was Blueshade at pl.wikipedia, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ta mapa gwiazdozbioru została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Tłumaczenia na język polski oraz innych modyfikacji na potrzeby polskiej Wikipedii dokonał Przemysław 'BlueShade' Idzkiewicz. Grafika udostępniona jest na licencji GFDL w wersji 1.2 lub nowszej.