Messier 4

Messier 4

Gromada kulista M4 (ESO)
Odkrywca	Philippe Loys de Chéseaux
Data odkrycia	1746
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Skorpion
Typ	klasa IX
Rektascensja	16h 23m 35,40s
Deklinacja	–26° 31′ 31,9″
Odległość	7200 ly (2209 pc)
Jasność obserwowana	5,6 m
Rozmiar kątowy	36'
Charakterystyka fizyczna
Wymiary	Ø 75 ly
Liczba gwiazd	kilkadziesiąt tysięcy
Alternatywne oznaczenia
M4, NGC 6121, GCl 41
Mapa konstelacji Skorpiona

Messier 4 (znana również jako M4 lub NGC 6121) – gromada kulista w gwiazdozbiorze Skorpiona. Została odkryta w 1746 roku przez Philippe Loysa de Chéseaux, a 8 maja 1764 znalazła się w katalogu Messiera.

Obiekt jest oddalony o 7200 lat świetlnych od Ziemi, co sprawia, że M4 jest jedną z bliższych naszemu Układowi Słonecznemu gromad kulistych. Ma jasność 5,6^m. Jest luźno skoncentrowaną gromadą klasy IX. Messier 4 zawiera kilkadziesiąt tysięcy gwiazd, jako gromada wyróżnia się liczną populacją występujących w niej białych karłów. W M4 znajdują się też 43 gwiazdy zmienne.

W 1995 Kosmiczny Teleskop Hubble’a wykonał zdjęcia, które dowiodły istnienia układu podwójnego w M4. Wokół układu pulsar – biały karzeł krąży planeta o masie równej 2,5 masy Jowisza. Odkryty biały karzeł jest jedną z najstarszych znanych gwiazd – ma 13 miliardów lat.

M4 jest pierwszą gromadą kulistą, w której odkryto pulsar milisekundowy. Obiekt ten, PSR B1620-26, został odkryty w 1987 roku, a jego okres obrotu wynosi 11 milisekund. Wokół pulsara krąży planeta pozasłoneczna oznaczona PSR B1620-26 b.

Gromada M4 jest łatwo dostrzegalna na niebie, ujrzeć ją można w odległości 1,3° na zachód od jasnej gwiazdy Antares.

Zobacz też

• Lista gromad kulistych Drogi Mlecznej
• Katalog Messiera
• Lista obiektów NGC

Bibliografia

• Messier w SEDS.org (ang.)

Linki zewnętrzne

• Messier 4 w bazie SIMBAD (ang.)
• Messier 4 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
• Hubble Watching Ancient Orbs. NASA, 2012-09-07. [dostęp 2015-10-13]. (ang.).
• Courtney Seligman: NGC 6121. Celestial Atlas. [dostęp 2015-10-13]. (ang.).