Messier 44

Messier 44
Ilustracja
Gromada M44
Odkrywca

znana w starożytności

Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Rak

Typ

I,2,r / II,2,r

Rektascensja

08h 40m 22,2s

Deklinacja

+19° 40′ 19,4″

Odległość

577 ly (177 pc)

Jasność obserwowana

3,7 m

Rozmiar kątowy

95'

Charakterystyka fizyczna
Wymiary

Ø 16 ly

Liczba gwiazd

200-350

Alternatywne oznaczenia
NGC 2632, C 0837+201, Cl Melotte 88,
[KPR2004b] 201, OCl 507.0
Mapa gromady
Gwiazdozbiór Raka

Messier 44 (M44, NGC 2632, Żłóbek, gromada Ul, Praesepe, Pszczółki[1]) – gromada otwarta w gwiazdozbiorze Raka. Najprawdopodobniej znana już Aratosowi z Soloi w 260 p.n.e.[2] W katalogu Messiera znalazła się 4 marca 1769 roku[2]. Jeden z obiektów Messiera widzialnych nieuzbrojonym okiem.

Charakterystyka

Gromada M44 jest oddalona od Ziemi o 577 lat świetlnych (177 parseków)[3][2]. Średnica wynosi około 16 lat świetlnych (trzykrotnie przewyższająca rozmiary kątowe Księżyca)[4]. Wiek szacuje się na około 730[5] mln lat.

Gromada składa się z około 350 gwiazd[4][5]. Położona niemal w połowie odległości między Gamma Cancri i Delta Cancri[6]. Zawiera co najmniej pięć czerwonych olbrzymów i kilkadziesiąt białych karłów. Ozdobiona jest kilkoma gwiazdami potrójnymi[6]. Zaobserwowano między innymi kilka gwiazd zmiennych typu Delta Scuti o jasności obserwowanej 7-8m i jedną gwiazdę podwójną zaćmieniowąTX Cancri. W gromadzie zaobserwowano także pierwsze dwie planety krążące wokół gwiazd podobnych do Słońca, należących do gromady otwartej[7].

Prawdopodobnie M44 i Hiady, choć oddalone od siebie o setki lat świetlnych mają wspólne pochodzenie. Wskazują na to podobne populacje gwiazd występujące w obu gromadach[2]. Być może w wyniku oddziaływań grawitacyjnych pierwotna gromada została rozdzielona, a w ciągu kilkuset milionów lat obiekty oddaliły się od siebie na tak dużą odległość[5].

Historia

M44 była znana już w starożytności. Starożytni Grecy i Rzymianie nazywali ją „żłóbkiem” (łac. praesepe, gr. phatne). Gwiazdy γ Cnc (typ widmowy A1 V, jasność obserwowana 4,7m, odległość 155 lat świetlnych) i δ Cnc (K0 III, 3,9m, 155 lat świetlnych) miały symbolizować kolejno osła północnego (Asellus Borealis) i południowego (Asellus Australis). Według Eratostenesa miały to być osły, na których Dionizos i Sylen jechali na bitwę przeciw tytanom. Tytani mieli przestraszyć się osłów, które za zasługi zostały umieszczone na niebie przy żłóbku. Aratos wspomina obiekt M44 jako mgiełkę, Hipparchos z Nikei (130 p.n.e.) jako małą chmurkę. Klaudiusz Ptolemeusz zapisał M44 jako jedną z siedmiu „mgławic”[2].

Galileusz jako pierwszy stwierdził, że M44 jest grupą co najmniej 40 gwiazd[2].

Przez lornetkę widać 10-20 gwiazd. Przez mały teleskop można zobaczyć ponad 50 gwiazd[6].

Przypisy

  1. Filip Ciślak / Grzegorz Pancherz paskud.pl, Gwiaździarnia Pana Jana 10.04. - 16.04.2022, www.radio.katowice.pl [dostęp 2022-04-10].
  2. a b c d e f Messier 44 w SEDS.org (ang.)
  3. Aktualny pomiar wykonany przez satelitę Hipparcos (ESA). Wcześniejsze badania wskazywały odległość 522 lat świetlnych.
  4. a b Jan Desselberger. Niebo nad Polską. „Urania-Postępy Astronomii”. 775 (1), s. 64, 2015-01-01. Polskie Towarzystwo Astronomiczne. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii. ISSN 1689-6009. (pol.). 
  5. a b c Przemysław Rudź: Atlas gwiazd. Przewodnik po konstelacjach.. Warszawa: Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2015, s. 54-55. ISBN 978-83-7845-873-9.
  6. a b c Praca zbiorowa: Kosmos. Warszawa: Buchmann Sp. z o.o., 2007, s. 150, 328. ISBN 978-83-7670-323-7.
  7. First Planets Found Around Sun-Like Stars in a Cluster. ScienceDaily, 2012-09-14. [dostęp 2012-09-15]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Cancer constelation PP3 map PL.jpg
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Blueshade z polskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ta mapa gwiazdozbioru została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Tłumaczenia na język polski oraz innych modyfikacji na potrzeby polskiej Wikipedii dokonał Przemysław 'BlueShade' Idzkiewicz. Grafika udostępniona jest na licencji GFDL w wersji 1.2 lub nowszej.
Messier 44 2018.jpg
Autor: Giuseppe Donatiello from Oria (Brindisi), Italy, Licencja: CC0
Messier 44 2018