Messier 68
 Gromada kulista M68 (HST) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia | 9 kwietnia 1780 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | kulista, klasa X |
| Rektascensja | 12h 39m 27,98s[1] |
| Deklinacja | –26° 44′ 38,6″[1] |
| Odległość | |
| Jasność obserwowana | |
| Rozmiar kątowy | 11' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary | Ø 106 ly |
| Jasność absolutna | |
| Alternatywne oznaczenia | |
| M68, NGC 4590, C 1236-264, CD-26 9257, ESO 506-SC 030, GCl 20, GCRV 7606, HD 110032 | |
 Konstelacja Hydry | |
Messier 68 (również M68 lub NGC 4590) – gromada kulista ósmej wielkości w gwiazdozbiorze Hydry. Odkrył ją 9 kwietnia 1780 roku Charles Messier[2].
M68 znajduje się w odległości około 33,6 tys. lat świetlnych od Ziemi oraz 33,3 tys. lat świetlnych od centrum Galaktyki[1]. Zbliża się do Słońca z prędkością 112 km/s. Gromada ma średnicę około 106 lat świetlnych.
W M68 znajdują się co najmniej 42 gwiazdy zmienne, w tym 27 gwiazd typu RR Lyrae odkrytych przez Harlowa Shapleya. Gromada zawiera ok. 250 olbrzymów o jasności absolutnej większej od zera (około połowę mniej niż M3 i M13). Najjaśniejsza gwiazda ma jasność obserwowaną 12,6m. Helen Sawyer Hogg zaobserwowała 25 gwiazd jaśniejszych niż 14,8m, podała również typ widmowy gromady – A6 (obecnie przyjmowane wartości to F2/F3[1]).
M68 znajduje się na przedłużeniu linii łączącej gwiazdy Kraz i Algorab (β i δ Corvii), w odległości ok. 45' od gwiazdy podwójnej ADS 8612 (jasność składnika A: 5,4m, B: 12,2m).
Najjaśniejsze gwiazdy M68 można zaobserwować przy użyciu 4-calowego teleskopu (przy sprzyjających warunkach). Instrument 6-calowy pozwala na obserwacje zewnętrznych części gromady.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g William E. Harris: Katalog gromad kulistych Drogi Mlecznej 1996 (rewizja 2010). [dostęp 2017-10-22].
- ↑ William Henry Smyth błędnie przypisał odkrycie M68 Pierre’owi Méchainowi.
Bibliografia
- Messier 68 w SEDS.org (ang.)
Linki zewnętrzne
- Messier 68 w NASA/IPAC Extragalactic Database (ang.)
- Messier 68 w bazie SIMBAD (ang.)
Media użyte na tej stronie
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Blueshade z polskiej Wikipedii, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ta mapa gwiazdozbioru została stworzona przy pomocy programu PP3 autorstwa Torstena Brongera. Tłumaczenia na język polski oraz innych modyfikacji na potrzeby polskiej Wikipedii dokonał Przemysław 'BlueShade' Idzkiewicz. Grafika udostępniona jest na licencji GFDL w wersji 1.2 lub nowszej.
Autor: ESA/Hubble & NASA, Licencja: CC BY 3.0
The NASA/ESA Hubble Space Telescope offers this delightful view of the crowded stellar encampment called Messier 68, a spherical, star-filled region of space known as a globular cluster. Mutual gravitational attraction amongst a cluster’s hundreds of thousands or even millions of stars keeps stellar members in check, allowing globular clusters to hang together for many billions of years.
Astronomers can measure the ages of globular clusters by looking at the light of their constituent stars. The chemical elements leave signatures in this light, and the starlight reveals that globular clusters' stars typically contain fewer heavy elements, such as carbon, oxygen and iron, than stars like the Sun. Since successive generations of stars gradually create these elements through nuclear fusion, stars having fewer of them are relics of earlier epochs in the Universe. Indeed, the stars in globular clusters rank among the oldest on record, dating back more than 10 billion years.
More than 150 of these objects surround our Milky Way galaxy. On a galactic scale, globular clusters are indeed not all that big. In Messier 68's case, its constituent stars span a volume of space with a diameter of little more than a hundred light-years. The disc of the Milky Way, on the other hand, extends over some 100 000 light-years or more.
Messier 68 is located about 33 000 light-years from Earth in the constellation Hydra (The Female Water Snake). French astronomer Charles Messier notched the object as the sixty-eighth entry in his famous catalogue in 1780.
Hubble added Messier 68 to its own impressive list of cosmic targets in this image using the Wide Field Camera of Hubble’s Advanced Camera for Surveys. The image, which combines visible and infrared light, has a field of view of approximately 3.4 by 3.4 arcminutes.