Meszne (opłata)
Meszne – w dawnej Polsce nazwa podatku przysługującego parafii za odprawianie mszy w kościele. O prawo pobierania od wiernych mesznego parafie toczyły spory przed sądami, niekiedy sprzeciwiając się administracyjnym decyzjom biskupów[1]. Przykładowo: w XV wieku obciążenie chłopa na rzecz kleru (oprócz dziesięciny) z racji mesznego wynosiło 6 groszy. Pojęcie to zachowało się m.in. w przysłowiu Bogu wola, chłopu rola, panu czynsz, a księdzu meszne[2].
W niektórych okolicach opłata ta nosiła nazwę mszałki, a jeśli msze odprawiane były za dusze zmarłych – duchny.
Przypisy
- ↑ Taki spór z roku 1558 opisany jest na podstawie zachowanych ksiąg sądowych, m.in. w opracowaniu Jarosława Wawrzyniaka 700 lat Pawłowic – dzieje wsi, parafii, majątku ziemskiego i pałacu Mielżyńskich (wyd. Urząd Gminy Krzemieniewo 2010, ISBN 97883908194-1-9), s. 5.
- ↑ Leszczyński 2020 ↓, s. 88-89.
Bibliografia
- Słownik języka polskiego pod red. Karłowicza, Kryńskiego, Niedźwiedzkiego, t. II (Warszawa 1900), s. 926.
- S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna, t. X (Warszawa 1901), s. 110.
- Adam Leszczyński: Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania. Wyd. 1. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal Sp. z o.o., 2020. ISBN 978-83-280-8347-9.