Meta (rodzaj)

Sieciarz
Meta
Menge, 1866
Okres istnienia: paleogen–dziś
Ilustracja
Samica sieciarza jaskiniowego
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

Rząd

pająki

Rodzina

kwadratnikowate

Podrodzina

czaikowate

Rodzaj

Meta

Typ nomenklatoryczny

Aranea menardii Latreille, 1804

Synonimy
  • Auchicybaeus Gertsch, 1933
Samiec Meta bourneti
Samica Meta bourneti z kokonem jajowym

Metarodzaj pająków z rodziny kwadratnikowatych i podrodziny czaikowatych.

Opis

Pająki o połyskującym ciele[1]. Od rodzaju Dolichognatha wyróżniają się nieprostokątną częścią głowową karapaksu[2]. Oczy tylno-boczne leżą blisko przednio-bocznych, w widoku od przodu na tym samym poziomie co tylno-środkowe. W widoku od góry oczy przednio-środkowe leżą bardziej z przodu od przednio-bocznych. Wysokość nadustka jest zbliżona szerokości oczu przednio-środkowych. Szczękoczułki zaopatrzone są w 4 duże zęby na krawędzi przedniej i 4 małe na tylnej. Szczęki są prawie dwukrotnie dłuższe od wargi dolnej, dłuższe niż szerokie, najszersze z przodu. Warga dolna jest szersza niż długa i wyraźnie obrzeżona. Trichobotria występują na goleniach i nadstopiach, natomiast brak ich na udach[1].

Nogogłaszczki samców cechuje wolne, krótkie i szerokie paracymbium[1], cymbium zaopatrzone w płaski wyrostek zewnętrzno-nasadowy (processus cymbialis ectobasalis) i wyrostek zewnętrzno-środkowy (processus cymbialis ectomedialis) oraz embolus z pojedynczą apofizą MEA (ang. metaine embolic apophysis), słabiej zesklerotyzowaną niż u rodzaju Metellina. Samica wyróżnia się od innych przedstawicieli podrodziny otworami kopulacyjnymi o tylnym położeniu[2], a od rodzaju Metellina także kopulasto wysklepioną środkową częścią płytki płciowej[2].

Biologia i występowanie

Pająki te budują pionowe lub prawie pionowe sieci kolistego kształtu z otwartymi pępkami[1][3].

Rodzaj kosmopolityczny, ale w krainie neotropikalnej znany jest tylko z Kuby (brak go w Ameryce Południowej i Centralnej). W Europie występują M. bourneti i sieciarz jaskiniowy[4], z których tylko ten ostatni znany jest z Polski[5] (zobacz kwadratnikowate Polski).

Taksonomia

Rodzaj ten wprowadzony został w 1866 roku przez Franza Antona Menge[6]. W pracach Jörga Wunderlicha[4], a także w publikacji Johna A. Murphy’ego i Michaela J. Robertsa z 2015 roku synonimizowano z nim rodzaj Metellina[7], ale pogląd ten nie znajduje poparcia u innych autorów[4]. W 2018 Robert Kallal i Gustavo Hormiga opublikowali wyniki molekularnej analizy filogenetycznej czaikowatych, według których rodzaj Meta zajmuje pozycję bazalną w podrodzinie. Jednocześnie autorzy zwracają uwagę, że rodzaj ten traktowany był jako „takson-worek” i wymaga rewizji[2].

Do rodzaju tego należą 23 opisane gatunki współczesne i 2 znane z paleogenu[4][8]:

  • Meta abdomenalis Patel & Reddy, 1993
  • Meta birmanica Thorell, 1898
  • Meta bourneti Simon, 1922
  • Meta dolloff Levi, 1980
  • Meta japonica Tanikawa, 1993
  • Meta maculosa Wunderlich, 2008
  • Meta manchurica Marusik & Koponen, 1992
  • Meta menardi (Latreille, 1804)sieciarz jaskiniowy
  • Meta merianopsis Tullgren, 1910
  • Meta meruensis Tullgren, 1910
  • Meta mixta O. P.-Cambridge, 1885
  • Meta monogrammata Butler, 1876
  • Meta montana Hogg, 1919
  • Meta nebulosa Schenkel, 1936
  • Meta nigridorsalis Tanikawa, 1994
  • Meta obscura Kulczyński, 1899
  • Meta ovalis (Gertsch, 1933)
  • Meta qianshanensis Zhu & Zhu, 1983
  • Meta rufolineata (Urquhart, 1889)
  • Meta serrana Franganillo, 1930
  • Meta shenae Zhu, Song & Zhang, 2003
  • Meta simlaensis Tikader, 1982
  • Meta stridulans Wunderlich, 1987
  • Meta trivittata Keyserling, 1887
  • Meta turbatrix Keyserling, 1887
  • Meta velans (Wunderlich, 2004)

Przypisy

  1. a b c d S. Almquist. Swedish Araneae, part 1 - families Atypidae to Hahniidae. „Insect Systematics & Evolution, Supplement”. 63, s. 111-116, 2005. 
  2. a b c d R.J. Kallal, G. Hormiga. An expanded molecular phylogeny of metaine spiders (Araneae, Tetragnathidae) with description of new taxa from Taiwan and the Philippines. „Invertebrate Systematics”. 32 (2), s. 400-422, 2018. DOI: 10.1071/IS17058. 
  3. M.J. Roberts: Spiders of Britain & Northern Europe. London: HarperCollins, 1995, s. 306-310, seria: Collins Field Guide.
  4. a b c d Meta. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2018. [dostęp 2018-12-11].
  5. Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2013-08-23].
  6. A. Menge. Preussische Spinnen. Erste Abtheilung. „Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig (N.F.)”. 1, 1866. 
  7. J.A. Murphy, M.J. Roberts: Spider families of the world and their spinnerets. York: British Arachnological Society, 2015.
  8. Jason A. Dunlop, David Penney, Denise Jekel, z dodatkowym wkładem: Lyall I. Anderson, Simon J. Braddy, James C. Lamsdell, Paul A. Selden, O. Erik Tetlie: A summary list of fossil spiders and their relatives. [w:] World Spider Catalog [on-line]. Natural History Museum Bern, 2018. [dostęp 2018-12-10].

Media użyte na tej stronie

Meta menardi-f.jpg
Autor: Magne Flåten, Licencja: CC BY-SA 3.0
Female Meta menardi
Meta bourneti female on egg sac.jpg
Autor: Thouny, Licencja: CC BY-SA 4.0
Meta bourneti female on its egg sac. Found under a manhole in a forest in the Parisian region, France.
Meta bourneti m.jpg
Meta bourneti, spider cave