Metallus pumilus

Metallus pumilus
(Klug, 1816)
Mina
Larwa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	rośliniarki
Nadrodzina	pilarzowe
Rodzina	pilarzowate
Podrodzina	Blennocampinae
Plemię	Fenusini
Rodzaj	Metallus
Gatunek	Metallus pumilus
Synonimy Emphytus (Fenusa) pumilio Hartig, 1837 Emphytus pumilio Hartig, 1837 Entodecta pumila (Klug, 1816) Entodecta pumilio (Hartig, 1837) Entodecta pumilus (Klug, 1816) Entodecta rubi (Boie, 1848) Fenusa pumila (Klug, 1816) Fenusa rubi Boie, 1848 Metallus pumillus (Klug, 1816) Metallus rubi (Boie, 1848) Phaenusa pumilio (Hartig, 1837) Phoenusa pumilio (Hartig, 1837) Phoenusa rubi (Boie, 1848) Tenthredo (Allantus) pumila Klug, 1816 Tenthredo pumila Klug, 1816

Metallus pumilus – gatunek błonkówki z rodziny pilarzowatych i podrodziny Blennocampinae.

Gatunek ten po raz pierwszy opisał w 1816 roku Johann Christoph Friedrich Klug pod nazwą Tenthredo (Allantus) pumila^[1].

Opis

Dorosłe osiągają 3,5–4,5 mm długości ciała, którego barwa jest błyszcząco czarna. Tylko odnóża są żółte ze smoliście przyciemnionymi nasadami tylnych ud. Czułki cechuje przeciętna długość i, zwłaszcza u samca, wyraźne pogrubienie i boczne spłaszczenie^[2][3]. Ósmy ich człon nawet u samicy jest tylko dwukrotnie dłuższy niż szeroki. Głowa pozbawiona jest listewek zapoliczkowych^[2]. Skrzydła są nieco przydymione, ale prawie przezroczyste^[2][3].

Larwa jest brudnobrązowawobiała z jasnobrązową głową. Ciało ma spłaszczone grzbietobrzusznie, z klinowatą głową, szeroką okolicą przedtułowia i zwężonym odwłokiem o słabo rozwiniętych posuwkach. Na wierzchu tułowia znajdują się 3 płytki: duży skleryt przedtułowiowy oraz dwa małe, wąskie skleryty na przednich brzegach śródtułowia i zatułowia. Analogiczny układ płytek występuje na spodzie tułowia, a wąska płytka obecna jest również na spodzie pierwszego segmentu odwłoka. U ostatniego stadium larwalnego płytki zanikają, a długość ciała sięgać może 10 mm. Poczwarka ma 4 mm długości i kremowobiałą barwę^[3].

Biologia i ekologia

Larwy są oligofagicznymi foliofagami i endofagami^[4]. Żerują wewnątrz tkanki liści, tworząc nieregularne, brązowe miny na jego górnej powierzchni. Do ich roślin żywicielskich należą przedstawiciele rodzaju Rubus, w tym uprawne odmiany maliny właściwej i jeżyny krzewiastej, w przypadku których notowane są jako szkodniki o pomniejszym znaczeniu^[3][2][5].

Gatunek ten wydaje dwa pokolenia w roku^[4]. Osobniki dorosłe pierwszego pokolenia pojawiają się na wiosnę. Samice składają jaja pojedynczo na liściach^[3]. Larwy pierwszego pokolenia spotyka się od czerwca lub lipca^[3][4]. Osobniki dorosłe drugiego pokolenia pojawiają się pod koniec lata, a larwy tego pokolenia żerują jesienią, nawet do października^[3][4]. W glebie zimują w pełni wyrośnięte larwy, które przepoczwarczają się wiosną następnego roku^[3].

Do parazytoidów atakujących M. pumilus należą wiechońkowate: Achrysocharoides cilla, Pnigalio pectinicornis, Aprostocetus, Sympiesis sericeicornis oraz gąsienicznik Itoplectis alternans^[4].

Rozprzestrzenienie

Gatunek rozprzestrzeniony w całej Europie^[3][2]. Wykazany z Belgii, Chorwacji, Czech, Finlandii, Francji, Holandii, Irlandii, Luksemburga, Niemiec, Polski, Rosji, Rumunii, Szwecji, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch^[6].

Przypisy