Metanefrydium

Schemat budowy wewnętrznej dwóch metamerów skąposzczeta.
(10) – metanefrydium

Oznaczenia wszystkich liczb:

1 – światło jelita,
2 – tyflosolis,
3 – szczecinki,
4 – oskórek,
5 – naczynia krwionośne,
6 – nabłonek,
7 – mięśnie okrężne,
8 – przegroda międzysegmentowa,
9 – kanalik zakończony otworem wydalniczym,
10 – metanefrydium,
11 – segmentalny zwój nerwowy.

Metanefrydium – segmentalny, zwykle parzysty narząd wydalniczy pochodzenia mezodermalnego niektórych bezkręgowców mających dobrze rozwiniętą wtórną jamę ciała (celomę). Występuje u pierścienic (skąposzczetów, pijawek i szczetnic), sikwiaków, kryzelnic i ramienionogów.

W najbardziej typowej postaci spotykanej u pierścienic metanefrydium utworzone jest z otwierającego się do wtórnej jamy ciała, orzęsionego lejka zwanego nefrostomem oraz krętego, wewnątrz orzęsionego kanalika prowadzącego na zewnątrz ciała. Płyny celomy dzięki ruchom rzęsek wpływają do lejka i dalej do kanalika, gdzie następuje resorpcja wody i substancji nadających się do wykorzystania, natomiast wydaliny są przez rzęski wypychane na zewnątrz.

Metanefrydia u różnych zwierząt ulegają rozmaitym modyfikacjom, np. na kanalikach tworzą się pęcherzyki gromadzące okresowo mocz lub zanikają rzęski, a lejki zamknięte są błoniastym pęcherzykiem.

Bibliografia

• Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. Wrocław: Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
• Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
• Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.