Metanol

Metanol
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

CH4O

Inne wzory

CH3OH, MeOH

Masa molowa

32,04 g/mol

Wygląd

bezbarwna ciecz o zapachu podobnym do etanolu[1]

Identyfikacja
Numer CAS

67-56-1

PubChem

887

Podobne związki
Podobne związki

etanol, trifluorometanol, metanotiol

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Metanol, alkohol metylowy, CH3OH – organiczny związek chemiczny, najprostszy alkohol alifatyczny. Został odkryty w 1661 roku przez Roberta Boyle’a. Jest trujący dla człowieka.

Otrzymywanie

Do 1923 roku był otrzymywany wyłącznie przez destylację rozkładową drewna. Obecnie produkuje się go syntetycznie, głównie dwiema metodami z gazu syntezowego:

  • metodą ICI
  • metodą Lurgi.

Główną reakcję tych procesów przedstawia równanie:

CO + 2H2 → CH3OH

Reakcja ta prowadzona jest w obecności katalizatora miedziowego (Cu-Zn-Al2O3), w temperaturze 250 °C, przy ciśnieniu 4–10 MPa. Wcześniej stosowane katalizatory chromowo-cynkowe wymagały 340–400 °C oraz 30–32 MPa.

W trakcie procesu przebiega równocześnie reakcja wodoru z dwutlenkiem węgla (potrzebnym do utrzymania aktywności katalizatora):

CO2 + 3H2 → CH3OH + H2O

Alkohol metylowy można także otrzymać, działając NaOH lub KOH na fluorowcopochodne metanu, na przykład CH3Cl, CH3Br, CH3I, CH3F:

CH3Cl + KOH → CH3OH + KCl

Metanol jest używany w zakładach przemysłowych jako rozpuszczalnik i surowiec do otrzymywania aldehydu mrówkowego, chlorku metylu, barwników.

Właściwości

  • Spala się bladoniebieskim płomieniem.
  • Czysty metanol jest bezbarwną cieczą.
  • Miesza się z wodą w każdym stosunku.
  • Jest silną trucizną.

Zastosowanie

Na początku 2015 roku w gdańskiej stoczni „Remontowa” po raz pierwszy na świecie przystosowano silniki statku (Stena Germanica) do napędzania metanolem[8].

Zatrucie

Alkohol metylowy jest silną trucizną. Picie lub wdychanie metanolu grozi śmiercią lub poważnym kalectwem: spożycie 8–10 gramów powoduje ślepotę, a 12–20 gramów śmierć. Metanol jest szczególnie niebezpieczny, gdyż można go łatwo pomylić z etanolem.

Przypisy

  1. ↑ Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 243, ISBN 83-7183-240-0.
  2. ↑ a b c Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  3. ↑ a b c d e f g h i Metanol (nr 494437) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2019-02-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. ↑ a b Methanol, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 887 (ang.).
  5. ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 9-53, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  6. ↑ Metanol (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].
  7. ↑ Metanol (nr 322415) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2019-02-28]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  8. ↑ Stena Germanica będzie pływać na metanolu. Remontowa przebuduje prom. [dostęp 2015-03-27].
Alkohole liniowe monohydroksylowe (alkanole)
  • metanol (CH
    3    OH    )
  • etanol (C
    2    H
    5    OH    )
  • propanol (C
    3    H
    7    OH    )
  • butanol (C
    4    H
    9    OH    )
  • pentanol (C
    5    H
    11    OH    )
  • heksanol (C
    6    H
    13    OH    )
  • heptanol (C
    7    H
    15    OH    )
  • oktanol (C
    8    H
    17    OH    )
  • nonanol (C
    9    H
    19    OH    )
  • dekanol (C
    10    H
    21    OH    )
  • undekanol (C
    11    H
    23    OH    )
  • dodekanol (C
    12    H
    25    OH    )
  • tridekanol (C
    13    H
    27    OH    )
  • tetradekanol (C
    14    H
    29    OH    )
  • pentadekanol (C
    15    H
    31    OH    )
  • heksadekanol (C
    16    H
    33    OH    )
  • heptadekanol (C
    17    H
    35    OH    )
  • oktadekanol (C
    18    H
    37    OH    )
  • nonadekanol (C
    19    H
    39    OH    )
  • eikozanol (C
    20    H
    41    OH    )
  • heneikozanol (C
    21    H
    43    OH    )
  • dokozanol (C
    22    H
    45    OH    )
  • trikozanol (C
    23    H
    47    OH    )
  • tetrakozanol (C
    24    H
    49    OH    )
  • pentakozanol (C
    25    H
    51    OH    )
  • heksakozanol (C
    26    H
    53    OH    )
  • heptakozanol (C
    27    H
    55    OH    )
  • oktakozanol (C
    28    H
    57    OH    )
  • nonakozanol (C
    29    H
    59    OH    )
  • triakontanol (C
    30    H
    61    OH    )
  • hentriakontanol (C
    31    H
    63    OH    )
  • dotriakontanol (C
    32    H
    65    OH    )
  • tritriakontanol (C
    33    H
    67    OH    )
  • tetratriakontanol (C
    34    H
    69    OH    )
  • pentatriakontanol (C
    35    H
    71    OH    )
  • heksatriakontanol (C
    36    H
    73    OH    )
  • heptatriakontanol (C
    37    H
    75    OH    )
  • oktatriakontanol (C
    38    H
    77    OH    )
  • nonatriakontanol (C
    39    H
    79    OH    )
  • tetrakontanol (C
    40    H
    81    OH    )

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-skull.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for toxic substances
GHS-pictogram-silhouete.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
GHS-pictogram-silhouette.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
NFPA 704.svg
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Methanol-2D.png
Structural formula of the methanol molecule, CH4O.
GHS-pictogram-flamme.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for flammable substances