Metellina merianae

Metellina merianae
(Scopoli, 1763)
Samica
Samiec
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Podrząd	Opisthothelae
Rodzina	kwadratnikowate
Podrodzina	czaikowate
Rodzaj	Metellina
Gatunek	Metellina merianae
Synonimy Aranea merianae Scopoli, 1763 Aranea fusca De Geer, 1778 Aranea antriada Walckenaer, 1802 Eperia antriada (Walckenaer, 1802) Epeira inclinata Sundevall, 1833 Meta merianae (Scopoli, 1763) Epeira celata Blackwall, 1841 Meta muraria C. L. Koch, 1841 Meta fusca (De Geer, 1778) Zilla antriada (Walckenaer, 1802) Meta subterranea Lebert, 1877 Metellina merianae celata Blackwall, 1841

Metellina merianae – gatunek pająka z rodziny kwadratnikowatych. Występuje w Europie oraz zachodniej i środkowej części Azji, w miejscach wilgotnych i zacienionych.

Taksonomia

Gatunek ten został po raz pierwszy opisany w 1763 roku przez Giovanniego Antonia Scopoliego jako Aranea merianae^[1]. Carl Ludwig Koch przeniósł go w 1836 roku do rodzaju Meta^[2]. W rodzaju Metellina umieszczony został w 1980 roku przez Herberta Waltera Leviego^[3].

Opis

Samce osiągają od 4,5 do 8 mm długości ciała^[4][5], zaś długość karapaksu u 10 zmierzonych okazów wynosiła od 2,94 do 4,07 mm, a szerokość od 1,26 do 1,49 mm^[6]. Samice osiągają od 5,3 do 12 mm długości ciała^[5][6], zaś długość karapaksu u 51 zmierzonych wynosiła od 2,16 do 3,74 mm, a szerokość od 1,46 do 2,73 mm^[6]. Ubarwienie karapaksu jest żółtawozielone^[5] lub jasnożółtawobrązowe^[6] z czarnym lub prawie czarnym obrzeżeniem, czarnymi, nieregularnymi paskami rozchodzącymi się promieniście i czarną przepaską środkową z trójkątnym znakiem pośrodku. Szczękoczułki są rudobrązowe^[6][5] z czarną kropką na przedzie. Ich przednie krawędzie mają po 2 szeroko rozstawione zęby, a krawędzie tylne po 3 zęby i jeden drobny ząbek. Warga dolna ma kolor brązowy. Sternum może mieć barwę od brązowej przez ciemnobrązową^[6] po czarną^[5]. Jego tylna część wchodzi między biodra czwartej pary odnóży i ma zaokrąglony wierzchołek^[6]. Odnóża są żółtawozielone lub rudożółte, obrączkowane ciemnobrązowo lub czarno, o udach dwóch początkowych par czarno i nieregularnie nakrapianych^[6][5]. Opistosoma (odwłok) może być zielonkawa lub brązowawa do prawie czarnej^[5], nakrapiana ciemnobrązowo, rudobrązowo i żółtawobiało. Na jej przedzie widnieje lancetowaty, jasno ubarwiony znak^[6], a niekiedy przez jej środek biegnie szeroka, kremowa przepaska podłużna^[4]. Spód opistosomy jest pośrodku jasny z ciemnobrązowymi łatami^[6] lub szerokim, ciemnym znakiem^[5].

Samiec ma nogogłaszczki z kilkoma długimi kolcami na cymbium oraz dużym, w połowie tak długim jak cymbium paracymbium^[6], wyposażonym w listewki i guzki^[5] oraz wystający i zakrzywiony, pozbawiony płatów wyrostek (odnogę). Aparat kopulacyjny samca cechuje lekko zakrzywiony embolus z drobnym haczykiem na szczycie oraz tarczowata apofiza emboliczna z wklęśnięciem na powierzchni wewnętrznej^[6]. Epigyne samicy cechuje się wyraźnie odgraniczoną płytką środkową trapezowatego^[5] lub sercowatego kształtu, dużym i odgraniczonym zakrzywionymi ściankami przedsionkiem, brakiem przegrody środkowej oraz położonymi blisko bocznych ścianek otworami kopulacyjnymi. Kształt zbiorników nasiennych jest kiełbasowaty, a przewody kopulacyjne są długie i zakrzywione^[6].

Ekologia i występowanie

Pająk znany z prawie całej Europy^[5], w tym z Polski^[7]. Dalej na wschód sięga przez Kaukaz i Turcję po środkowoazjatycką część Rosji i Iran^[5][8]. Zamieszkuje siedliska bardzo wilgotne i zacienione. Spotykany w jaskiniach (troglofil), na roślinności zwisającej nad strumieniami, pod mostami, w szczelinach skalnych, na kamiennych murach i w zacienionych częściach wilgotnych lasów liściastych^[5][6][4].

Buduje koliste sieci łowne o małych i otwartych pępkach oraz około 20 promieniach^[6]. Jego sieci mają większe rozmiary i delikatniejszą konstrukcję niż w przypadku czaika wiosennego i czaika jesiennego, przypominając bardziej sieci przedstawicieli rodzaju Tetragnatha^[4].

Spotkać go można przez cały rok^[5], ale osobniki dorosłe są aktywne od początku maja do połowy października^[6].

Przypisy