Metoda Montessori

Typowy przykład współczesnej przestrzeni do nauki w szkole Montessori.

Typowe dla metody Montessori dywaniki do nauki, rezygnacja z ławek szkolnych.

Skrzynia z bryłami geometrycznymi, cylindry kolorowe, cylindry dźwiękowe - pomoce edukacyjne montessoriańskie z1907 r.

Nauka metodą Montessori

Metoda Montessori – system dydaktyczny dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, który został stworzony przez włoską lekarkę Marię Montessori i który pomaga we wszechstronnym rozwoju dziecka. Duży nacisk w tej metodzie edukacyjnej postawiony jest na środowisko (które także obejmuje materiały wspomagające proces uczenia) oraz nauczycieli tworzących to środowisko^[1][2].

Całościowe podejście do dziecka

Przerwa rekreacyjna w szkole montessoriańskiej - USA, 1921

Głównym celem programu Montessori jest pomoc dziecku w osiągnięciu przez nie pełnego potencjału we wszystkich sferach życia. Zajęcia sprzyjają rozwijaniu zdolności społecznych, emocjonalnemu wzrastaniu oraz podnoszeniu koordynacji fizycznej, jak również poznawczemu przygotowaniu do przyszłego intelektualnego wysiłku akademickiego. Pod kierownictwem specjalnie przygotowanego nauczyciela całościowy program nauczania pozwala dziecku doświadczyć radości uczenia się, czerpać przyjemność z procesu nabywania wiedzy i zapewnia rozwój poczucia jego własnej wartości. Dostarcza doświadczeń, z których dzieci tworzą swą wiedzę^[3][4].

Przygotowane środowisko

Aby doszło do samouczenia się, całe środowisko edukacyjne – klasa, materiały edukacyjne oraz atmosfera – muszą wspierać dziecko. Nauczyciel dostarcza niezbędnych zasobów, w tym wszelkich możliwości, aby dzieci funkcjonowały w bezpiecznym i pozytywnym środowisku^[3]. Nauczyciel razem z dzieckiem tworzą relację opartą na zaufaniu i szacunku, co daje wzrost pewności siebie u ucznia i gotowość do spróbowania nowych rzeczy^[1]. Charakterystyczne dla trybu edukacji są np. tzw. ścieżki tematyczne (Kosmos, Historia...); prezentacje trymestralne przygotowywane samodzielnie przez dzieci w grupach na tematy wybrane przez dzieci; brak prac domowych (zamiast tego praca własna w szkole z nauczycielem gotowym pomóc, jeśli dziecko zgłosi taką potrzebę); częste spotkania nastawione na usamodzielnianie dzieci (np. wspólnie szykowane śniadania, opieka nad klasowym zwierzątkiem itp.); brak dzwonków między lekcjami; międzygrupowe zajęcia dla uczniów w różnym wieku^[5].

Wychowanie kosmiczne

Tzw. edukacja kosmiczna w pedagogice Montessori^[6] ma (za pomocą materiałów i zajęć) umożliwić dzieciom:

• rozwijanie i poszerzanie swoich zainteresowań otaczającym światem;
• wzbogacanie wiedzy i pogłębianie zrozumienia zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie i w życiu społecznym;
• zapoznanie się z dokonaniami i osiągnięciami ludzkości w dziedzinie cywilizacji i kultury;
• poznawanie wzajemnych związków i zależności między różnymi elementami otoczenia;
• uczenie się oceniania i wartościowania własnych i cudzych działań oraz zjawisk zachodzących w przyrodzie i społeczeństwie;
• kształtowanie określonych postaw wobec wszystkiego, co dzieci otacza, o czym się dowiadują i z czym się stykają;
• rozwijanie poczucia odpowiedzialności za środowisko, w którym dzieci żyją, oraz gotowość i umiejętność włączania się w kształtowanie otaczającej rzeczywistości poprzez własne działanie^[5].

Materiały edukacyjne Montessori

Przeprowadzone przez dr Montessori obserwacje rodzajów przedmiotów, które sprawiają dzieciom przyjemność i do których wielokrotnie wracają, doprowadziły do zaprojektowania wielu sekwencyjnych pomocy edukacyjnych, pobudzających różne zmysły i pozwalających na dokonanie autokorekty. Są to m.in.: koraliki i wrzeciona do nauki algebry, walce i patyki do nauki geometrii^[7], globusy, foremki i mapy-puzzle do nauki geografii, karty i ruchomy alfabet do nauki języków^[1] i inne.

• Pomoce edukacyjne w metodzie Montessori
• 
• 
• 
• 
• 

Nauczyciel

Nauczyciel według metody Montessori funkcjonuje jako kreator środowiska, osoba od zasobów, przykład do naśladowania, osoba demonstrująca, prowadząca zapiski i szczegółowo obserwująca zachowanie i rozwój każdego dziecka. Nauczyciel umożliwia uczenie się. Każdy nauczyciel Montessori posiada wyższe wykształcenie pedagogiczne, kursy pedagogiki Montessori oraz rok praktyki studenckiej pod nadzorem – nakierowane na grupę wiekową, z którą nauczyciel będzie pracował^[8].

Zobacz też

• pedagogika waldorfska

Przypisy

Bibliografia

• Anna Łukaniuk-Quintanilla: Szkoła Marii Montessori - historia i współczesność. Oficyna Wydawnicza ESPERO, 1998.

Linki zewnętrzne

• Polskie Stowarzyszenie Montessori
• Międzynarodowy Instytut Montessori
• Association Montessori Internationale (AMI)
• International Montessori Index
• Wychowani według metody Montessori
• Bibliografia Montessori online