Metro w Baku

Metro w Baku

metro
(c) President.az, CC BY 4.0 Pociąg serii 81 na stacji Avtovağzal
Państwo	Azerbejdżan
Lokalizacja	Baku
Operator	Bakı Metropoliteni[1]
Liczba linii	3
Lata funkcjonowania	od 1967
Dzienna liczba pasażerów	500–700 tys. (2013)[2]
Infrastruktura
Bakijskie metro w kwietniu 2021 r.
Długość sieci	ponad 35 km
Rozstaw szyn	1520 mm[3]
Napięcie zasilania	825 V DC
Liczba stacji	26 pasażerskie 1 techniczna
Liczba zajezdni	1
Tabor
Liczba pojazdów	330
Strona internetowa
Portal Transport szynowy

Metro w Baku (azer. Bakı Metropoliteni) – system metra w Baku, stolicy Azerbejdżanu. Jest to jedyny system kolei podziemnej w tym kraju. Został on uruchomiony w 1967 i składa się z trzech linii o łącznej długości ponad 38 km, na których zlokalizowane są 26 stacje pasażerskie. Ponadto w systemie pracuje jedna stacja techniczna.

Historia

(c) President.az, CC BY 4.0

Tabor bakijskiego metra w zajezdni Nərimanov

W latach 30. XX w. pojawiły się pierwsze plany budowy metra w Baku, ale decyzję o jej rozpoczęciu podjęto dopiero w latach 40. Pierwsze prace ruszyły w 1951, ale przerwano je dwa lata później ze względów finansowych oraz trudnych warunków hydrogeologicznych^[2].

W 1960 budowa została wznowiona, jednak w związku z rozwojem miasta zmienione zostały przebiegi linii oraz kolejność budowy odcinków. Z uwagi na położenie Baku porzucono charakterystyczny dla systemów metra w miastach byłego ZSRR układ trójkątny z trzema przecinającymi się liniami. Obrano wariant z dwoma liniami eliptycznymi krzyżującymi się przy dworcu kolejowym. Ponadto uproszczona została konstrukcja stacji przesiadkowej, dla której przyjęto założenie, że pociągi obydwu linii będą korzystać z jednego peronu^[2].

6 listopada 1967, w 50. rocznicę rewolucji październikowej, jako piąty system kolei podziemnej w ZSRR po Moskwie, Leningradzie, Kijowie i Tbilisi, zostało uruchomione metro w Baku. Pierwszy odcinek czerwonej linii 1 liczył 6,5 km i składał się z 5 stacji. Rok później natomiast uruchomiony został 2,2-kilometrowy odcinek będący zaczątkiem zielonej linii 2, który kończył się na planowanej stacji przesiadkowej 28 Aprel będącej wówczas stacją wspólną obydwu nitek^[2]. W 1979 otwarto stację techniczną Elektrodepo, a do 1989^[4] linie były wydłużane etapami^[2].

Po rozpadzie ZSRR sytuacja polityczna Azerbejdżanu stała się niepewna i panował w nim kryzys ekonomiczny, w związku z czym, mimo trwających prac nad kolejnymi odcinkami, przerwano rozbudowę bakijskiego metra i nastąpiła dłuższa przerwa w rozwoju systemu. W 1993 stację przesiadkową^[2], której nazwę zmieniono rok wcześniej na 28 May^[4], rozbudowano o osobny peron dla linii 2 tworząc stację Cəfər Cabbarlı, co pozwoliło połączyć obydwa fragmenty tej nitki. Rok później miały miejsce dwa zamachy, w których zginęło 27 osób, a 107 zostało rannych. W 1995 natomiast doszło do pożaru pociągu w tunelu. W wypadku śmierć poniosło 289 pasażerów, zaś 265 było rannych. Za jego przyczynę oficjalnie uznano usterkę elektryczną, ale nie wykluczono możliwości sabotażu. Następne powiększenie systemu metra w Baku miało miejsce w 2002, kiedy to rozpoczęto eksploatację stacji Həzi Aslanov wybudowanej przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej. W 2008 ponownie rozbudowano przesiadkową stację linii 2^[2], a do 2011 otwierano kolejne stacje tej linii^[4]. System miał wówczas długość 34,6 km^[2].

19 kwietnia 2016 uruchomiona została fioletowa linia 3 bakijskiego metra. Jej uroczystego otwarcia dokonał prezydent kraju İlham Əliyev^[3]. Po tej rozbudowie system osiągnął długość ponad 35 km^[5].

W lutym 2018 podpisana została umowę z rosyjskim przedsiębiorstwem Mietrowagonmasz na dostawę 2 sztuk 5-członowych pociągów^[6].

31 marca 2020 ze względu na pandemię COVID-19 metro zostało tymczasowo zamknięte^[7]. Ponowne zamknięcie nastąpiło od 19 października 2020 do 31 maja 2021^[8].

Chronologia

Zmiany nazw

Plany

Schemat planowanego układu linii

Do 2030 planowane jest wydłużenie fioletowej linii 3 i zamknięcie w okrąg zielonej linii 2, a ponadto wybudowanie dwóch kolejnych linii – żółtej i niebieskiej^[3]. Wówczas system ma składać się łącznie z 76 stacji i 5 linii o długości 119 km^[5].

Linie

Interaktywna mapa

İçərişəhər

Sahil

28 May

 Gənclik

 Nəriman Nərimanov

Bakmil

Ulduz

Koroğlu

  Qara Qarayev

  Neftçilər

Xalqlar Dostluğu

Əhmədli

Həzi Aslanov

Dərnəgül

Azadlıq pr.

Nəsimi

Memar Əcəmi

20 Yanvar

İnşaatçılar

Elmlər Akademiyası

Nizami

Cəfər Cabbarlı

Xətai

Avtovağzal

M. Əcəmi-2

Bakijskie metro w kwietniu 2021 r.

     Linia 1

     Linia 2

     Autonomiczna część linii 2

     Odcinek wspólny linii 1 i 2

     Linia 3

     Odcinki w budowie

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona metra w Baku (azer. • ang. • ros.)
• Metro w Baku w serwisie urbanrail.net (ang.)
• Schemat linii metra w Baku z zaznaczonym układem torów (stan na dzień 16 grudnia 2012 roku). mrl.ucsb.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-16)]. (ros.).