Metropolita

Metropolita – zwierzchnik metropolii (prowincji kościelnej). W jej skład wchodzi zawsze archidiecezja na czele z arcybiskupem metropolitą oraz jedna lub więcej diecezji lub archidiecezji (zwanych sufraganiami) na czele odpowiednio z biskupem lub arcybiskupem diecezjalnym, który do pomocy może mieć przydzielonych biskupów pomocniczych.

Pierwotnie arcybiskupami metropolitami zwano biskupów chrześcijańskich, mających siedziby w stolicach prowincji Cesarstwa Rzymskiego.

Kościół rzymskokatolicki

Herb arcybiskupa metropolity

Zadania metropolity względem podległych mu sufraganów metropolii to:

  • Dbanie o zachowanie wiary i dyscypliny kościelnej oraz składanie relacji papieżowi.
  • Wizytowanie parafii, jeśli sufragan tego zaniedbał (powód wizytacji każdorazowo akceptowany przez Stolicę Apostolską).
  • Wyznaczanie administratora diecezji, jeśli po ośmiodniowym wakacie na stanowisku sufragana kolegium konsultorów go nie wybierze (lub wybierze niezgodnie z prawem kanonicznym).
  • Prowadzenie trybunału metropolitalnego – sądu II instancji, odwoławczego w stosunku do postanowień sądów biskupich.

Metropolici rzymskokatoliccy w Polsce

  1. Stanisław Budzik – arcybiskup metropolita lubelski
  2. Wacław Depo – arcybiskup metropolita częstochowski
  3. Andrzej Dzięga – arcybiskup metropolita szczecińsko-kamieński
  4. Stanisław Gądecki – arcybiskup metropolita poznański, przewodniczący KEP
  5. Tadeusz Wojda – arcybiskup metropolita gdański
  6. Józef Górzyński – arcybiskup metropolita warmiński
  7. Marek Jędraszewski – arcybiskup metropolita krakowski, wiceprzewodniczący KEP
  8. Józef Kupny – arcybiskup metropolita wrocławski
  9. Kazimierz Nycz – arcybiskup metropolita warszawski (kardynał)
  10. Wojciech Polak – arcybiskup metropolita gnieźnieński, prymas Polski
  11. Grzegorz Ryś – arcybiskup metropolita łódzki
  12. Wiktor Skworc – arcybiskup metropolita katowicki
  13. Adam Szal – arcybiskup metropolita przemyski
  14. Józef Guzdek – arcybiskup metropolita białostocki

Katolickie Kościoły wschodnie

W Katolickich Kościołach wschodnich archidiecezja metropolitarna nazywana jest często archieparchią.

Metropolita greckokatolicki w Polsce

Eugeniusz Popowicz – arcybiskup metropolita przemysko-warszawski

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny jest Kościołem metropolitarnym. Metropolita warszawski i całej Polski, jako przewodniczący Soboru Biskupów PAKP, jest przedstawicielem Kościoła w jego relacjach wewnętrznych i zewnętrznych. Metropolici warszawscy i całej Polski są równocześnie ordynariuszami diecezji warszawsko-bielskiej oraz honorowymi zwierzchnikami monasteru św. Onufrego w Jabłecznej (stauropigia). Urząd pełniony jest dożywotnio.

Media użyte na tej stronie

CatholicDiocesesPoland2004.svg
Autor: Bastianow (Bastian), Licencja: CC BY-SA 4.0
Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce (2004)
Template-Metropolitan Archbishop.svg
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5
Generic template for coat of arms of a metropolitan archbishop.