Metylortęć
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||
Wzór sumaryczny | CH | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa | 215,624 g/mol | ||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
|
Metylortęć – metaloorganiczny związek chemiczny z grupy związków rtęcioorganicznych, o bardzo wysokiej toksyczności oraz łatwości wnikania do organizmu. Metylortęć w środowisku pochodzi ze źródeł antropogenicznych (jako jeden z produktów ubocznych produkcji przemysłowej) i naturalnych (w wyniku procesu metylacji rtęci przeprowadzanego przez mikroorganizmy). W środowisku, szczególnie wodnym, ulega bioakumulacji i biomagnifikacji.
Metylortęć może być wchłaniana przez organizm zarówno drogą wziewną, pokarmową, jak i przez skórę. Wiąże się z białkami i wraz z krwią jest transportowana do tkanek i układów, głównie zaś do mózgu oraz nerek i wątroby. Może także przenikać przez łożysko i stanowić zagrożenie dla płodu, w którym się akumuluje. Jej toksyczność odbija się przede wszystkim na układzie nerwowym, powodując między innymi uszkodzenia komórek mózgowych. Powoduje ataksję, uszkodzenia słuchu i wzroku, zaburzenia psychiczne. Może też powodować uszkodzenia płodu. Metylortęć ma długi biologiczny okres półtrwania, co oznacza, że raz zgromadzona w organizmie pozostaje w nim przez długi czas, mogąc powodować choroby i uszkodzenia.
Ze względu na silne właściwości biobójcze metylortęć była stosowana w produkcji środków ochrony roślin (pestycydów). W Polsce, w czasach istnienia Państwowych Gospodarstw Rolnych stosowane były ogromne ilości tego środka. Obecnie produkcja i używanie pestycydów zawierających związki rtęci zostały prawnie zakazane jako zbyt zagrażające środowisku i zdrowiu ludzi[2].
Przypisy
- ↑ Organic compounds of mercury with the exception of those specified elsewhere in this Annex (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów.
- ↑ Rozporządzenie Komisji UE z dnia 16 stycznia 2018 r. zmieniające załączniki II i III do rozporządzenia (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości związków rtęci w określonych produktach oraz na ich powierzchni. [dostęp 2018-10-27].
Bibliografia
- Friberg L., Nordberg G. F., Vou V. B. Handbook on the toxicology of metals. Wyd. 2. Elsevier Science Publishers B. V., Amsterdam, NY, Oxford, 1986.
Linki zewnętrzne
- Toksykologia żywieniowa i żywności
- Rtęć a spożycie ryb, „Allum – Alergia, Środowisko i Zdrowie”, 14 czerwca 2012 [dostęp 2017-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .
- Artur Kowalski i inni, Rtęć w środowisku przyrodniczym, www.e-czytelnia.abrys.pl [dostęp 2017-01-28] .
- Rtęć, „Allum – Alergia, Środowisko i Zdrowie”, 13 czerwca 2012 [dostęp 2017-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-02] .
Media użyte na tej stronie
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for toxic substances
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for environmentally hazardous substances