Mewa blada

Mewa blada

Larus hyperboreus[1]
Gunnerus, 1767
Szata godowa
Szata spoczynkowa
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	siewkowe
Podrząd	mewowce
Rodzina	mewowate
Podrodzina	mewy
Rodzaj	Larus
Gatunek	mewa blada
Podgatunki
L. h. hyperboreus Gunnerus, 1767 L. h. pallidissimus Portenko, 1939 L. h. barrovianus Ridgway, 1886 L. h. leuceretes Schleep, 1819
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
obszary lęgowe      występuje przez cały rok      zimowiska

Mewa blada^[3] (Larus hyperboreus) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny mewowatych (Laridae).

Występowanie

W sezonie lęgowym zamieszkuje arktyczne wybrzeża Eurazji i Ameryki Północnej oraz tamtejsze wyspy, w zależności od podgatunku^[4][5]:

• Larus hyperboreus hyperboreus – od wyspy Jan Mayen poprzez Svalbard po półwysep Tajmyr. Spotyka się ją na Islandii, Półwyspie Kola, Ziemi Franciszka Józefa, Wyspie Niedźwiedziej, Kołgujewa, Wajgacz i Nowej Ziemi. Zimują w większości na pełnym morzu za kołem podbiegunowym na niezamarzniętych wodach, część przelatuje na południe od Irlandii, Wielkiej Brytanii i południowej Norwegii, lecąc na Morze Północne i Bałtyckie, na zachodnie wybrzeża zachodnioeuropejskie (Danii i północnej Francji) po Morze Śródziemne. Nieregularnie pojawia się na polskim wybrzeżu Bałtyku w okresie od sierpnia do lutego (w okresie jej przelotów i koczowania), jeszcze rzadziej w głębi kraju.
• Larus hyperboreus pallidissimus – od półwyspu Tajmyr po Morze Beringa.
• Larus hyperboreus barrovianus – od Alaski po zachodnią Kanadę.
• Larus hyperboreus leuceretes – od dorzecza Mackenzie przez Archipelag Arktyczny po Grenlandię i Islandię.

Charakterystyka

Mewa blada w locie

Osobnik młodociany

Cechy gatunku

Wyraźny jedynie dymorfizm wiekowy. Dorosłe ptaki białe, od września do marca o bladoszarym grzbiecie i skrzydłach, których końce są białe. Nie ma żadnych czarnych piór na skrzydłach. Dziób mocny, żółty z czerwoną plamką na żuchwie, nogi bladoróżowe. Jej głowa z profilu wydaje się kanciasta. W szacie godowej głowa i szyja pokryte są jasnoszarymi plamami. Żółta obrączka wokół oka odróżnia ją od bardzo podobnej mewy polarnej (Larus glaucoides), u niej jest czerwona. Osobniki młodociane białe z gęstym brązowawym deseniem, z ciemnym grzbietem na którym widnieją kremowe plamy, o nasadzie dzioba i nogach bladoróżowych oraz ciemnym końcu dzioba. Brzuch mają jaśniejszy, a lotki i sterówki ciemne, szarobrązowe. Posiadają jaśniejszą (piaskową) barwę w stosunku do młodych innych gatunków. Szatę ostateczną osiągają w 4. roku życia. W stadium przejściowym mogą być czysto białe o cielistej nasadzie dzioba i nogach oraz ciemnej końcówce dzioba. Jej skrzydła są zaokrąglone, a u siedzącego ptaka wystają one poza ogon tylko nieznacznie, najwyżej o długość dzioba.

Jej wielkość jest pośrednia między mewą srebrzystą a siodłatą. Podobna mewa polarna jest od bladej mniejsza. Mewa blada jest za to bardziej krępa, ma dłuższe nogi, mocniejszy dziób i bardziej płaskie czoło. Na Islandii mewa blada krzyżuje się z mewą srebrzystą, tam jej liczebność stale rośnie.

Wymiary średnie

długość ciała ok. 55–80 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 130–160 cm
masa ciała ok. 1,0–2,7 kg

Głos

Wydaje charakterystyczny dźwięk „kjau” lub „ga ga ga”.

Biotop

Mewy blade w szacie letniej

Gniazduje na skalistych brzegach mórz, klifach, na piaszczystych i kamienistych wysepkach, płaskich wybrzeżach, rzadziej w nadmorskiej tundrze. Często pojawia się w pobliżu ludzkich osiedli. Rzadko spotyka się ją w głębi lądu, głównie zagnane są tam przez burze.

Okres lęgowy

Jajo z kolekcji muzealnej

Gniazdo

Ze względu na gniazdowanie na Dalekiej Północy lęgi wyprowadza dopiero pod koniec maja i w czerwcu. Gniazdo na półce skalnej, rzadziej na płaskim wybrzeżu. Gnieździ się pojedynczo lub w małych koloniach. Lęg stanowi sterta mchów, glonów i porostów oraz innego roślinnego budulca.

Jaja

W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 2–3 zielonkawe lub brunatnawe jaja usiane ciemnymi plamkami.

Wysiadywanie i dorastanie

Jaja wysiadywane są przez okres 26–30 dni przez obydwoje rodziców. Oba dorosłe ptaki wychowują młode. Pisklęta nabywają umiejętności latania w 40–50. dniu życia. Młode ptaki powoli dojrzewają, tak że własne rodziny zakładają po 4–5 latach. Podobnie jak inne mewy, ona również żyje bardzo długo.

Pożywienie

Wszystkożerna, zjada głównie pokarm zwierzęcy jak ryby, mięczaki i szkarłupnie, ale również odpady i jagody. Zdarza się też, że kradnie jaja i pisklęta, nie gardząc padliną.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje mewę bladą za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International z 2015 roku, mieści się w przedziale 400 000 – 1 500 000 osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[2].

W Polsce jest objęta ścisłą ochroną gatunkową^[6].

Zobacz też

• ptaki Polski

Przypisy

Bibliografia

• Karel Stastny: Ptaki wodne. Warszawa: Delta, 1993. ISBN 83-85817-10-7.
• Klaus Richarz: Ptaki - Przewodnik. Warszawa: Muza, 2009. ISBN 978-83-7495-018-3.

Linki zewnętrzne

• Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
• Glaucous Gull. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2020-06-19]. (ang.).
• N. Bouglouan: Glaucous Gull Larus hyperboreus. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2020-06-19]. (ang.).