Mezoterapia

Ten artykuł od 2015-08 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Mezoterapia – działający miejscowo niechirurgiczny zabieg medyczny polegający na dostarczeniu bezpośrednio do skóry właściwej substancji leczniczych, regenerujących lub odżywczych. Najczęściej stosowany w dermatologii i medycynie estetycznej do leczenia i profilaktyki.

Inne nazwy: intradermoterapia

Rodzaje

Wyróżnia się kilka różnych rodzajów zabiegów określanych tą nazwą, jednak nie ma zgody czy wszystkie z nich są odmianami mezoterapii, czy osobnymi zabiegami:

• Mezoterapia igłowa – metodą wprowadzania substancji aktywnych są strzykawki o bardzo cienkich igłach, bądź specjalne urządzenia wykonujące niewielkie nakłucia.
• Mezoterapia bezigłowa – służy do nieinwazyjnego wprowadzania preparatów leczniczych i regenerujących metodą elektroporacji. Wykorzystuje się w tym celu urządzenia wytwarzające prąd elektryczny o wysokiej częstotliwości, co czasowo zwiększa przepuszczalność błony komórkowej, otwierając w niej kanały hydrofilowe, co umożliwia przyswojenie preparatów leczniczych.
• Sonoforeza – uznawana niekiedy za odmianę m. bezigłowej - metoda ultradźwiękowego wprowadzania w skórę substancji aktywnych. Choć mechanizm działania jest podobny, jednak czynnikiem zwiększającym przepuszczalność są tu ultradźwięki. Aby uzyskać optymalny efekt stosuje się inne stężenie roztworów, co powoduje, że stosowanie gotowych kapsułek do mezoterapii nie przynosi oczekiwanych rezultatów.
• Jonoforeza – za przenikanie substancji leczniczych w formie jonów w głąb skóry odpowiada zachodząca pod wpływem prądu stałego ruchliwość jonów powstałych w wyniku dysocjacji elektrolitycznej roztworu leczniczego. Od mezoterapii bezigłowej, też wykorzystującej prąd elektryczny, jonoforezę odróżnia inny mechanizm transportu cząstek, co warunkuje też inny skład stosowanych preparatów. Zabiegi te bywają jednak mylone ze względu na pozorne podobieństwo.

Historia

Pierwszy zabieg mezoterapii igłowej przeprowadził w 1952 roku francuski lekarz Michael Pistor u pacjenta z niedosłyszeniem. Wprawdzie poprawa słuchu nie nastąpiła, zaobserwowano jednak redukcję objawów towarzyszących, takich jak szumy uszne oraz dolegliwości bólowe w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Zachęcony wynikami lekarz oraz jego uczniowie rozwijali stosowanie mezoterapii w leczeniu migreny oraz przewlekłych zespołów bólowych żylaków kończyn dolnych. Od lat sześćdziesiątych XX w. zaczęto na małą skalę wykorzystywać tę metodę w przypadkach niektórych dermatoz: łysienia plackowatego, rogowiaka kolczystokomórkowego, świerzbiączki guzowatej, czy łuszczycy zwykłej. Kuracja ta zyskała prawdziwą popularność dopiero w ostatnich latach, co wiąże się przede wszystkim z rozwojem medycyny estetycznej.

Wskazania

W medycynie konwencjonalnej

• urazy sportowe,
• leczenie przeciwbólowe, w tym w stanach nadmiernego napięcia mięśniowego oraz nerwobólów,
• choroby degeneracyjne.

W medycynie estetycznej

• zwiotczenie skóry (skóra sucha odwodniona),
• profilaktyka przeciwzmarszczkowa (drobne zmarszczki),
• rozstępy,
• cellulit,
• nadmierne wypadanie włosów, pierwsze oznaki łysienia.

Przeciwwskazania

• ciąża, okres karmienia piersią,
• menstruacja,
• alergia, uczulenie na składniki zawarte w preparatach, lub środkach przeciwbólowych
• cukrzyca,w szczególności nieunormowana,
• opryszczka i inne wirusowe, grzybicze i bakteryjne infekcje skóry, a także stany zapalne,
• choroby nowotworowe w trakcie leczenia,
• przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych (m.in. kwasu acetylosalicylowego, heparyny, acenokumarolu),
• skłonności do blizn i zwłóknień,
• wiek pacjenta poniżej 6 lat (w szczególnych przypadkach granica ta może zostać obniżona).

Mechanizm działania

W mezoterapii igłowej wstrzykiwanie substancji leczniczych i regenerujących w okolice miejsca poddawanego leczeniu ma dwojakie działanie:

• Po pierwsze – miejscowe podanie preparatów maksymalizuje skuteczność ich działania, jednocześnie redukując obciążenie nerek i wątroby, które ma miejsce przy doustnym podawaniu leków.
• Po drugie – wywołane iniekcjami uszkodzenia skóry, pobudzają ją do samoregeneracji i produkcji potrzebnych w tym celu substancji.

Wykorzystywane preparaty mogą mieć formę gotowych leków do mezoterapii, produkowanych pod kątem likwidacji konkretnego problemu, lub koktajli leczniczych, będących indywidualnie dobraną przez lekarza mieszanką związków leczniczych, regenerujących i odżywczych.

Substancje wykorzystywane w mezoterapii

• Centella asiatica. Wyciąg z wąkroty azjatyckiej. Dzięki dużej zawartości taniny hamuje procesy starzenia. Pobudza syntezę kolagenu w skórze właściwej. W koktajlach leczniczych jest łączony z innymi składnikami: pirogronianem sodowym i krzemionką organiczną.
• Dekspantenol. Kwas organiczny, produkt redukcji witaminy B5. Dekspantenol w organizmie łatwo z powrotem wraca do formy witaminy, która jest składnikiem enzymu, wpływającego na regenerację struktury oraz odżywienie włosa.
• Kofeina. Trimetyloksantyna z grupy roślinnych alkaloidów purynowych. Pobudza spalanie tkanki tłuszczowej wpływając na proces lipolizy. Miejscowe podanie kofeiny zapobiega nadmiernemu pobudzeniu układu nerwowego. Stosowana w terapii cellulitu.
• Krzemionka organiczna. Organiczny związek krzemu (silanol), dobrze rozpuszczalny w wodzie. Substancja zapobiegająca starzeniu się skóry twarzy. Stosowana w mezoterapii cellulitu oraz wypadania włosów. Regeneruje tkankę łączną, stanowi jej strukturalny budulec. Wchodzi w skład elastyny, kolagenu, proteoglikanów i glikoprotein strukturalnych. Wspomaga rozwój fibroblastów (komórek produkujących m.in. kolagen).
• Kwas dezoksyrybonukleinowy. DNA to naturalny polimer zawarty w jądrze każdej żywej komórki. Wykorzystywany w terapii starzenia skóry oraz łysienia.
• Kwas hialuronowy. Przynależy do grupy kwasów mukopolisacharydowych. To naturalny wielocukier wypełniający przestrzeń międzykomórkową skóry. Łańcuchy kwasu hialuronowego są swego rodzaju molekularną gąbką - zatrzymują wodę, wypełniając przestrzenie między włóknami kolagenu. Poprawia nawilżenie skóry i redukuje zmarszczki. Usieciowaną postać kwasu hialuronowego można podać wyłącznie za pomocą mezoterapii igłowej.
• L-karnityna. Aminokwas, odpowiedzialny za właściwe spalanie tłuszczów.
• Minoksydyl. Pobudza syntezę wielocukrów (m.in. kwasu hialuronowego) i przyłączanie cysteiny do mieszków włosowych. co wydłuża fazę wzrostu włosa (anagen). Stosowany w kuracjach przeciwdziałających wypadaniu włosów. Udowodniono jego korzystny wpływ na mieszki włosowe i keratynocyty.
• Oligoelementy. Inaczej pierwiastki śladowe. Stanowią do 0,01% całkowitej masy ciała. Niezbędne niemal we wszystkich procesach fizjologicznych organizmu. Szczególnie ważna jest obecność cynku, regulującego wydzielanie łoju i działającego przeciwzapalnie. Oligoelementy stosuje się w mezoterapii skóry twarzy i włosów, w przypadkach łojotoku.
• Pirogronian sodu. Alfa-ketokwas, który stymuluje aktywność fibroblastów, zwłaszcza wytwarzanie kolagenu. Stosowany w leczeniu starzenia skóry, rozstępów, łysienia. Aktywuje proces spalania tłuszczów.
• Proteochondroityna. Związek z grupy glikozaminoglikanów. Zatrzymuje wodę w przestrzeni międzykomórkowej skóry. Poprawia nawilżenie i napięcie skóry.
• TRIAC. Inaczej tiratricol, lub kwas trójjodotyrooctowy. Reguluje spalanie tłuszczów.
• Wyciąg z karczocha zwyczajnego. Aktywnymi składnikami wyciągu są kwasy polifenolowe, m.in. cynaryna, która wpływa na przetwarzanie cukrów i tłuszczów. W połączeniu z krzemionką organiczną, wyciągiem z nostrzyka żółtego, rutyną, czy tiratricolem stosowany w leczeniu cellulitu.
• Wyciąg z nostrzyka żółtego z rutyną. Zawiera pochodne kumaryny oraz rozpuszczalną w wodzie rutynę. Działanie tych dwóch składników zapobiega powstawaniu obrzęków. Kumaryna zmniejsza przepuszczalność naczyń i chroni przed wolnymi rodnikami, zaś rutyna redukuje stany zapalne, stymuluje syntezę kolagenu w ścianie naczyniowej oraz zmniejsza jej przepuszczalność. Preparat stosuje się w terapii cellulitu dla poprawy mikrokrążenia i odpływu limfy.

Przebieg zabiegu

Mezoterapia igłowa, jako zabieg inwazyjny powinna być wykonywana jedynie przez lekarza i wymaga przestrzegania zasad aseptyki. Na pół godziny przed zabiegiem można zastosować krem znieczulający. Do wstrzykiwań można stosować zwykłe strzykawki o bardzo cienkich igłach, jednak obecnie popularność zdobywają pistolety do mezoterapii, których zaletą jest możliwość dokładnego ustalenia głębokości wstrzyknięcia oraz jednorazowej dawki preparatu oraz specjalne urządzenia do mezoterapii, jak np. mesoline roller, umożliwiający mezoterapię nawet w warunkach domowych. Dzięki nim skraca się też czas zabiegu oraz zmniejsza odczuwany przez pacjenta dyskomfort. Po aplikacji preparatu pacjentowi wykonuje się masaż mający na celu rozprowadzenie substancji aktywnych w skórze oraz ograniczenie skutków ubocznych iniekcji, czyli obrzęków. Na zabieg należy przeznaczyć około 1 godziny.

Sam zabieg, w zależności od rodzaju problemu, wykonuje się:

• Przy odmładzaniu skóry – w okolicach twarzy, szyi, dekoltu, dłoni. Zwykle zaleca się 3 do 5 zabiegów w odstępie 2–5 tygodni. Co kilka miesięcy można wykonać zabieg podtrzymujący. Dzięki zabiegom podtrzymującym, efekt kuracji może utrzymać się do 3 lat.
• Przy leczeniu cellulitu – w okolicach bioder, pośladków i ud. Należy wykonać minimum 4 zabiegi w odstępach 1–2 tygodniowych. Ich efektywność zwiększa aktywność fizyczna, masaże, ograniczenie w diecie potraw wysokokalorycznych, wystrzeganie się alkoholu, kawy i papierosów.
• Przy problemach związanych z łysieniem i wypadaniem włosów – na łysiejącej i owłosionej skórze głowy. Zwykle najlepsze efekty daje wykonywanie zabiegów raz w tygodniu w ciągu pierwszego miesiąca, a następnie co 2–4 tygodnie.

Zobacz też

• dermatologia

Bibliografia

• Mezoterapia igłowa – metoda lecznicza wykorzystywana w dermatologii oraz medycynie estetycznej
• Mezoterapia – pytania i odpowiedzi