Mgławica Kocie Oko
 Mgławica planetarna Kocie Oko (HST) | |
| Odkrywca | |
|---|---|
| Data odkrycia | 15 lutego 1786 |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
| Typ | |
| Rektascensja | 17h 58m 33,4s |
| Deklinacja | +66° 37′ 59″ |
| Odległość | 3500 ly |
| Jasność pozorna mgławicy | 8,9m |
| Rozmiary kątowe | jądro: 24,7", halo: 5' |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary | jądro: 0,4 ly, |
| Szacowany wiek | 10 000 lat |
| Alternatywne oznaczenia | |
| NGC 6543, PK 96+29.1, 7ZW 759, CS=11.4 | |
Mgławica Kocie Oko (znana również jako NGC 6543) – mgławica planetarna znajdująca się w gwiazdozbiorze Smoka. Została odkryta 15 lutego 1786 roku przez Williama Herschela[1]. Znajduje się w odległości około 3500[2] lat świetlnych od Ziemi.
NGC 6543 jest mgławicą o nierównomiernej jasności powierzchniowej. Jej obserwowana średnica – wraz z halo – wynosi ok. 5', a rzeczywista średnica to około 5 lat świetlnych. Jej całkowita jasność obserwowana to około 8,9m. Gwiazda centralna o jasności 11,1m, z temperaturą powierzchniową 35 000 K, należy do bardzo młodych, gorących gwiazd typu widmowego O. Mgławica rozszerza się z prędkością ok. 16,4 km/s.
Usytuowana prawie idealnie w biegunie ekliptyki. Oznacza to, że jej współrzędne prawie nie podlegają zmianom wynikającym z precesji[2].
Halo
Z obserwacji wynika, że gwiazda centralna pozbywała się swojej masy, wyrzucając ją podczas pojawiających się co 1500 lat eksplozji. W czasie każdego wybuchu wyrzucana była masa przekraczająca łączną masę wszystkich planet Układu Słonecznego.
Mgławica Kocie Oko jest otoczona słabym halo. Jest to materia pochodząca z materiału odrzuconego przez gwiazdę we wcześniejszych okresach aktywności gwiazdy. Wiek samej mgławicy jest szacowany na około 10 000 lat, a wiek zewnętrznej, włóknistej powłoki (halo) ocenia się na 50 000 do 90 000 lat[3].
Galeria
zdjęcie łączące obraz w świetle widzialnym i promieniowaniu rentgenowskim
halo otaczające mgławicę
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Courtney Seligman: NGC 6543. Celestial Atlas. [dostęp 2015-08-05]. (ang.).
- ↑ a b Przemysław Rudź: Atlas gwiazd. Przewodnik po konstelacjach. Warszawa: Wydawnictwo SBM Sp. z o.o., 2015, s. 34–35. ISBN 978-83-7845-873-9.
- ↑ Halo wokół Kociego Oka w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia (9 maja 2010).
Linki zewnętrzne
- Album zdjęć Mgławicy Kosmicznego Teleskopu Chandra (ang.)
- Mgławica Kocie Oko w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia (31 października 1999)
- Hubble Probes the Complex History of a Dying Star – artykuł na temat Mgławicy Kocie Oko
- Opis procesu składania obrazu Mgławicy ze zdjęć wykonanych teleskopem Hubble’a (ang.)
- Mgławica Kocie Oko w serwisie SEDS.org (Revised NGC and IC Catalog) (ang.)
- Mgławica Kocie Oko w bazie SIMBAD (ang.)
Media użyte na tej stronie
NASA Image, Hubble ST, Cat's Eye Nebula
An enormous but extremely faint halo of gaseous material surrounds the Cat's Eye Nebula and is over three light-years across. Within the past years some planetary nebulae been found to have halos like this one, likely formed of material ejected during earlier active episodes in the star's evolution - most likely some 50,000 to 90,000 years ago. This image was taken by Romano Corradi with the Nordic Optical Telescope on La Palma in the Canary Islands. The image is constructed from two narrow-band exposures showing oxygen atoms (1800 seconds, in blue) and nitrogen atoms (1800 seconds, in red).
X-ray/optical composite image of NGC 6543, the Cat's Eye Nebula (X-ray: NASA/UIUC/Y.Chu et al., Optical: NASA/HST).
Optical image: Wide Field Planetary Camera-2, composite image of three images taken at different wavelengths:
- red, hydrogen-alpha, 656.28 nm;
- blue, neutral oxygen, 630 nm;
- green, ionized nitrogen, 658.4 nm.