Mięsień

Mięsień (łac. musculus) – kurczliwy narząd, jeden ze strukturalnych i funkcjonalnych elementów narządu ruchu, stanowiący jego element czynny. Występuje u wyższych bezkręgowców i u kręgowców. Jego kształt i budowa zależy od roli pełnionej w organizmie.

Mięśnie zbudowane są z tkanki mięśniowej. Połączone z elementami szkieletu, w wyniku skurczów mięśniowych kurczą się i rozkurczają, powodując ruchy poszczególnych elementów szkieletu względem siebie. Źródłem energii, z którego korzysta mięsień, jest zmagazynowany w nim glikogen lub glukoza dostarczona przez krew. Działanie mięśni uzależnione jest od oporu stawianego przez szkielet (hydrostatyczny lub twardy).

Liczba mięśni człowieka jest określana na 300–500, nie licząc mięśni przywłosowych. Wg Eislera mięśni szkieletowych jest 329, oprócz 49 mięśni poprzecznie prążkowanych trzew i narządów zmysłów. U mężczyzn mięśnie stanowią około 65-80% masy ciała, a u kobiet około 60-65% niższe wartości świadczą, że w organizmie przeważa tkanka tłuszczowa i woda.

Biceps i triceps – zginacz i prostownik ramienia.

Typy mięśni

Ze względu na budowę i spełniane funkcje w organizmie wyróżniane są trzy główne typy mięśni:

U bezkręgowców (z wyjątkiem gąbek, parzydełkowców i żebropławów) wyróżniane są następujące typy mięśni[1]:

  • mięśnie prążkowane,
  • asynchroniczne mięśnie skrzydeł owadów,
  • mięśnie gładkie spiralne,
  • mięśnie paramiozynowe.
Mięśnie skrzydła ptaka
Mięśnie tylnej nogi konia

U kręgowców można wyróżnić mięśnie szkieletowe:

  • mięśnie długie (np. w kończynach),
  • mięśnie płaskie (np. wyścielające ściany klatki piersiowej i brzucha),
  • mięśnie krótkie (np. wokół kręgosłupa),
  • mięśnie okrężne (np. oczu, ust, odbytu).

Rodzaje mięśni poprzecznie prążkowanych:

  • wrzecionowaty
  • dwubrzuścowy
  • półpierzasty
  • pierzasty
  • płaski
  • ze smugami ścięgnistymi
  • dwugłowy
  • okrężny

Funkcje mięśni

Mięśnie spełniają w organizmie szereg ważnych funkcji umożliwiających:

  1. motorykę ciała, kończyn i narządów wewnętrznych,
  2. przepływ płynów ciała,
  3. regulację ilości płynów w organizmie,
  4. prawidłową postawę ciała (np. mięśnie antygrawitacyjne kręgowców),
  5. termogenezę (wytwarzanie ciepła w organizmie).
  6. regulację stanów zapalnych[2][3]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Janet Moore: Wprowadzenie do zoologii bezkręgowców. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2011. ISBN 978-83-235-0503-7.
  2. ↑ Jeffrey A. Woods i inni, Exercise, Inflammation and Aging, „Aging and Disease”, 3 (1), 2011, s. 130–140, ISSN 2152-5250, PMID: 22500274, PMCID: PMC3320801 [dostęp 2021-03-29].
  3. ↑ Kristen M. Beavers, Tina E. Brinkley, Barbara J. Nicklas, Effect of exercise training on chronic inflammation, „Clinica chimica acta; international journal of clinical chemistry”, 411 (0), 2010, s. 785–793, DOI: 10.1016/j.cca.2010.02.069, ISSN 0009-8981, PMID: 20188719, PMCID: PMC3629815 [dostęp 2021-03-29].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

1911 EB Wing muscles of a Goose.png
Wing muscles of a Goose. Bi, Biceps: Elast. sec., elastic vinculum and Exp.sec., expansor secundariorum; Pt.br and Pt.lg, (From Newton's Dictionary of Birds, by permission of A. & C. Black.) Cleaned version of scanned EB image taken from: http://projects.ericshalov.com/freeimages/image.php?id=251.
MusclesMbreCaudIntChevalChauveau1890CM.jpg
The internal muscles of the hindleg of the horse (Equus caballus).
Biceps (PSF).png
line art drawing