Międzygórze (województwo dolnośląskie)

Artykuł

50°13'51"N 16°46'00"E

- błąd

39 m

WD

50°13'41"N, 16°46'0"E

- błąd

39 m

Odległość

326 m

Międzygórze
wieś
Ilustracja
Kościół Krzyża Świętego w Międzygórzu
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Bystrzyca Kłodzka

Wysokość

480–800 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

512[1]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-514[2]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0851420

Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka
Mapa konturowa gminy Bystrzyca Kłodzka, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Międzygórze”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Międzygórze”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Międzygórze”
Ziemia50°13′51″N 16°46′00″E/50,230833 16,766667
Pensjonat "Krokus"
Sanatorium "Gigant"

Międzygórze (niem. Wölfelsgrund, czes. Vlčí Důl) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka w Sudetach Wschodnich na wysokości 570–670 m n.p.m.; w dolinie u podnóża Śnieżnika. Liczy 512 mieszkańców (III 2011). Dojazd z Bystrzycy Kłodzkiej lub Domaszkowa.

Położenie

Miejscowość położona jest w obrębie Masywu Śnieżnika Sudetach Wschodnich, w głęboko wciętej w zbocze Śnieżnika dolinie potoku Wilczki i Bogoryi, na wysokości około 480–800 m n.p.m.[3]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia i współczesność

Początkiem miejscowości były osiedla założone w XVI wieku przez drwali i węglarzy[4]. Na początku XVII wieku wydobywano tu rudy żelaza[4]. Po wojnie trzydziestoletniej wydobycie upadło, a okoliczna ludność utrzymywała się z leśnictwa i tkactwa[4]. W wieku XIX wieku za sprawą ks. Marianny Orańskiej rozwinęło się w popularną miejscowość klimatyczną z charakterystyczną drewnianą zabudową w stylu szwajcarskim[4]. Dawny niemiecki kurort, został włączony do Polski w roku 1945, obecną nazwę zatwierdzono administracyjnie w dniu 19 maja 1946[5]. Po wysiedlonej po wojnie ludności niemieckiej pozostała duża liczba drewnianych i kamienno-drewnianych budynków w stylu tyrolskim. W okolicy lasy bukowe, wyżej świerkowe oraz liczne skałki[3]. Do największych zalet okolicy należy duża liczba szlaków turystycznych oraz kilka znanych obiektów: wodospad Wilczki, kaplica Matki Boskiej Śnieżnej oraz zapora przeciwpowodziowa[3]. W roku 1965 w Międzygórzu kręcono pierwszy odcinek serialu Czterej pancerni i pies[6]. W 2005 w domach wypoczynkowych przy ulicy Sanatoryjnej kręcono serial Boża podszewka II[7]. Charakterystyczna zabudowa Międzygórza to domy drewniane w stylu tyrolskim z pięknymi rzeźbieniami, krużgankami, balkonikami i balustradami[3]. Do ciekawszych obiektów w tym stylu należą domy wczasowe „Gigant” i „Gigant II”, jak również dawny budynek poczty, który został wyremontowany i miał zostać przekształcany w luksusowy pensjonat[3]. Nawiązuje do nich zabytkowy, drewniany kościółek parafialny z lat 1740–1742[3].

Zabytki

W Międzygórzu i okolicach znajduje się kilka obiektów wpisanych do rejestru zabytków[8].

  • Historyczny układ urbanistyczny z XVIXX wieku
  • Drewniany kościół parafialny św. Józefa Oblubieńca, z barokowym wystrojem wnętrza, zbudowany w latach 1740–1742, rozbudowany w 1920 roku[4]; początkowo pełnił funkcję kaplicy cmentarnej[9]. Przy świątyni Biały Ogród z 2014 roku, złożony z symbolicznych roślin sadzonych na cmentarzach i w obrębie murów kościelnych.
  • Kościół pątniczy pw. Matki Bożej Śnieżnej na Górze Iglicznej.
  • Kaplica górska z 1911 roku, dawny ewangelicki kościół św. Krzyża[4].
  • Budynek sanatorium „Gigant” przy ul. Sanatoryjnej 5, drewniano-murowany okazały budynek z 1882 roku[4].
  • Drewniany pensjonat „Alpejski Dwór” przy ul. Sanatoryjnej 13, z pierwszej ćwierci XX w.
  • Pensjonat „Krokus” przy ul. Wojska Polskiego 21, z początków XX w.

Wypoczynek i rekreacja

Ośrodek turystyczno-wypoczynkowy: około 30 domów wczasowych i pensjonatów, 2 wyciągi narciarskie. Służy jako baza wypadowa dla pieszych wycieczek w Masyw Śnieżnika. Bazę noclegową i dla ruchu turystycznego stanowią m.in. schroniska PTTK „Na Śnieżniku” i „Na Iglicznej”. Na górze Igliczna usytuowany jest kościół pątniczy pod wezwaniem Matki Boskiej Śnieżnej z 1781–1782, gdzie znajduje się figura Matki Boskiej Śnieżnej koronowana przez Jana Pawła II w 1983 roku. W kościele tym znajduje się również ruchoma, drewniana szopka.

W przełomie Wilczki znajduje się wodospad o wysokości 22 m. Przed powodzią w 1997 roku wysokość wodospadu była sztucznie podwyższona przez Niemców do 27 m – posiadał formę kaskady. Był on wówczas pierwszym co do wysokości w Sudetach, na równi z Wodospadem Kamieńczyka w Karkonoszach.

Szlaki turystyczne

Do najciekawszych szlaków turystycznych należą:

Rezerwaty przyrody

Godnym uwagi jest również rezerwat ścisły im. Stefana Żeromskiego obejmujący przełom rzeki Wilczki z wodospadem jego imienia. Wodospad wraz otoczeniem został oświetlony,co stanowi osobliwą atrakcję turystyczną. Na terenie rezerwatu rosną dorodne okazy świerka nasiennego, z których pozyskuje się nasiona dla hodowli sadzonek. Przełom Wilczki wraz z wodospadem stanowi miejsce częstych ćwiczeń jednostek specjalnych policji lub wojska.

Przypisy

  1. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 788 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 198–205. ISBN 83-7005-341-6.
  4. a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 376, 377. ISBN 978-83-89188-95-3.
  5. Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
  6. https://web.archive.org/web/20180227034955/https://stopklatka.pl/wydarzenia/wydarzenie.asp?wi=31241 Czterej pancerni i pies. Przewodnik po serialu i okolicach
  7. Boża podszewka. Część druga w bazie filmpolski.pl
  8. Rejestr zabytków nieruchomych, nry rej.: 680/WŁ z 8.12.1977, 222/698/WŁ z 14.12.1978, 223/1976 z 22.12.1971, 224/1019/WŁ z 14.05.1984, 649/WŁ z 30.12.1976, 1408/WŁ z 8.08.1994, 225/1280/WŁ z 18.11.1989.
  9. Adam Bałabuch, Stanisław Chomiak, Marek Korgul, Wiesław Mróz, Stanisław Szupieńko, Sławomir Wiśniewski, Jan Zyzak: Schematyzm Diecezji Świdnickiej. Świdnica: Świdnicka Kuria Biskupia, 2005. ISBN 83-921533-0-8.
  10. Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 3.08.2015

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Powiat kłodzki location map.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
POL Szlak czarny.svg
Czarny szlak turystyczny.
POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
2016 Wodospad Wilczki w Międzygórzu 01.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wodospad Wilczki w Międzygórzu
SM Międzygórze Kościół św Józefa 2016 (4) ID 592463.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY 3.0
Międzygórze, d. kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. par. pw. św. Józefa, 1740-1742
2016 Międzygórze, ul. Wojska Polskiego 21.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Międzygórze, ul. Wojska Polskiego 21, pensjonat Krokus, pocz. XX w.
2014 Międzygórze, kościół Krzyża Świętego.JPG
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Międzygórze, kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. fil. p.w. Krzyża Świętego, 1910-1911