Międzynarodowy Festiwal Literatury im. Josepha Conrada
Conrad Festival – coroczny festiwal literacki organizowany w Krakowie od 2009 roku. Organizatorami Festiwalu Conrada są Miasto Kraków, Fundacja „Tygodnika Powszechnego” i Krakowskie Biuro Festiwalowe.
Festiwal gości artystów z całego świata związanych nie tylko z literaturą, ale też filmem, teatrem, muzyką i sztukami plastycznymi. Conrad Festiwal pomyślany jest jako wydarzenie na skalę międzynarodową. „Gośćmi festiwalu są twórcy z różnych krajów, piszący w różnych językach, reprezentujący różne kultury i różne światopoglądy. Organizatorom zależy na stworzeniu w Krakowie wielobarwnej mozaiki artystycznej, która będzie mogła zilustrować bogactwo światowej literatury, przybliżając polskiemu czytelnikowi mało znane dotąd obszary myśli i wrażliwości. Ideą przewodnią jest stworzenie imprezy o największym możliwym zasięgu i szeroko rozpoznawalnej na świecie”[1].
Stałym wydarzeniem towarzyszącym Festiwalu Conrada są corocznie organizowane Targi Książki w Krakowie.
Rada Programowa
Dyrektorem Artystycznym Festiwalu Conrada jest prof. Michał Paweł Markowski (Uniwersytet Jagielloński) – krytyk literacki, publicysta, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, szef Katedry Języka i Literatury polskiej na Uniwersytecie Illinois w Chicago; dyrektorem programowym Grzegorz Jankowicz („Tygodnik Powszechny”, Korporacja Ha!art) – krytyk, i tłumacz, współpracownik Centre for Advanced Studies in the Humanities UJ. Funkcję managera Festiwalu pełni Urszula Chwalba (Krakowskie Biuro Festiwalowe) – Kierownik Działu Literackiego Krakowskiego Biura Festiwalowego odpowiadająca za realizację programu Kraków Miasto Literatury UNESCO[2].
Nagroda Conrada
Nagroda została pierwszy raz przyznana w 2015 roku. Może ją otrzymać jedynie debiutant, jej założeniem jest bowiem wspieranie początkujących pisarzy, których pozycja na rynku literackim nie jest jeszcze ugruntowana, a także zachęcanie wydawnictw do publikowania prac takich twórców. Nagroda ma również za zadanie realizację celów strategicznych Krakowa, które w 2013 zostało Miastem Literatury UNESCO. Oprócz miasta organizatorami nagrody są: Instytut Książki, Fundacja Tygodnika Powszechnego, Krakowskie Biuro Festiwalowe.
Nagroda jest wręczana co rok podczas Festiwalu Conrada, laureat otrzymuje statuetkę, nagrodę pieniężna w wysokości 30.000 zł, miesięczny pobyt rezydencjalny w Krakowie (organizowany przez Instytut Książki) oraz promocję na łamach Tygodnika Powszechnego[3].
Przez pierwsze dwie edycje laureat był wybierany jedynie głosami kapituły, jednak od 2017 zwycięzcę wskazuje kapituła i osoby biorące udział w głosowaniu internetowym - waga głosów jury i publiczności jest rozkładana po połowie. Kapituła zachowała prawo do wyboru nominowanych pozycji spośród tytułów zgłaszanych przez wydawnictwa.
Laureaci
2015[4]
nominowani:
- Michał Cichy – Zawsze jest dzisiaj, Wydawnictwo Czarne
- Liliana Hermetz – Alicyjka, Wydawnictwo Nisza
- Robert Pucek – Pająki pana Roberta, Wydawnictwo Czarne
- Michał R. Wiśniewski – Jetlag, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
- Aleksandra Zielińska – Przypadek Alicji, Wydawnictwo W.A.B.
laureatka:
- Liliana Hermetz
2016[5]
nominowani:
- Magdalena Kicińska – Pani Stefa, Wydawnictwo Czarne
- Weronika Murek – Uprawa roślin południowych metodą Miczurina, Wydawnictwo Czarne
- Żanna Słoniowska – Dom z witrażem, Wydawnictwo Znak Literanova
- Marek Adamiec – Sensu sens, Wydawnictwo Helion
- Tomasz Wiśniewski – O pochodzeniu łajdaków, czyli opowieści z metra, Wydawnictwo Lokator
laureatka:
- Żanna Słoniowska
2017[6]
nominowani:
- Katarzyna Boni – Ganbare! Warsztaty umierania, Wydawnictwo Agora
- Anna Cieplak – Ma być czysto, Wydawnictwo Krytyki Politycznej
- Natalia Fiedorczuk – Jak pokochać centra handlowe, Wydawnictwo Wielka Litera
- Maciej Sieńczyk – Wśród przyjaciół, Wydawnictwo Czarne
- Grzegorz Uzdański – Wakacje, Wydawnictwo W.A.B.
laureatka:
- Anna Cieplak
2018
nominowani[7]:
- Grzegorz Bogdał – Floryda, Wydawnictwo Czarne
- Martyna Bunda – Nieczułość, Wydawnictwo Literackie
- Weronika Gogola – Po trochu, Wydawnictwo Książkowe Klimaty
- Adam Robiński – Hajstry. Krajobraz bocznych dróg, Wydawnictwo Czarne
- Paweł Sołtys – Mikrotyki, Wydawnictwo Czarne
laureatka[8]:
- Weronika Gogola
2019
nominowani[9]:
- Olga Hund – Psy ras drobnych, Wydawnictwo Korporacja Ha!Art
- Katarzyna Pochmara-Balcer – Lekcje kwitnienia, Wydawnictwo Nisza
- Joanna Szyndler – Kuba-Miami. Ucieczki i powroty, Wydawnictwo Poznańskie
- Katarzyna Wiśniewska – Tłuczki, Wydawnictwo Nisza
- Łukasz Zawada – Fragmenty dziennika SI, Wydawnictwo Nisza
laureatka[10]:
- Olga Hund
2020[11]
nominowani:
- Dorota Brauntsch – Domy bezdomne, Wydawnictwo Dowody na Istnienie
- Joanna Gierak-Onoszko – 27 śmierci Toby’ego Obeda, Wydawnictwo Dowody na Istnienie
- Barbara Klicka – Zdrój, Wydawnictwo W.A.B.
- Dorota Kotas – Pustostany, Niebieska Studnia
- Urszula Zajączkowska – Patyki, badyle, Wydawnictwo Marginesy
laureatka:
- Dorota Kotas
2021
nominowani[12]:
- Maciej Bobula – Szalejów, Wydawnictwo j
- Igor Jarek – Halny, Wydawnictwo Nisza
- Elżbieta Łapczyńska – Bestiariusz nowohucki, Wydawnictwo Biuro Literackie
- Mira Marcinów – Bezmatek, Wydawnictwo Czarne
- Maciej Topolski – Niż, Wydawnictwo Korporacja Ha!Art
laureatka[13]:
- Elżbieta Łapczyńska
2022
nominowani[14]:
- Monika Drzazgowska – Szalej, Wydawnictwo Literackie
- Krzysztof Pietrala – Story Jones, Wydawnictwo Meth
- Bartosz Sadulski – Rzeszot, Wydawnictwo Książkowe Klimaty
- Paulina Siegień – Miasto bajka. Wiele historii Kaliningradu, Wydawnictwo Czarne
- Jaga Słowińska – Czarnolas, Wydawnictwo Ha!art
laureatka:
- Paulina Siegień
Kapituła Nagrody
2015-2021
prof. Michał Paweł Markowski (przewodniczący), Urszula Chwalba, prof. Inga Iwasiów, dr Grzegorz Jankowicz, prof. Krzysztof Koehler, dr Zofia Król, Michał Nogaś oraz dr Joanna Szulborska-Łukaszewicz (sekretarzyni)
2022
prof. Michał Paweł Markowski (przewodniczący), Urszula Chwalba, Julia Fiedorczuk, dr Grzegorz Jankowicz, Monika Ochędowska, Olga Stanisławska, dr Joanna Szulborska-Łukaszewicz (sekretarzyni) oraz dr hab. Błażej Warkocki
Historia festiwalu
W ciągu całego festiwalowego tygodnia mają miejsce spotkania literackie, wykłady, projekcje filmów, wystawy, warsztaty i spotkania dla dzieci. Od 2015 roku jego zwieńczeniem jest uroczysta gala, w czasie której przyznawana jest Nagroda Conrada za najlepszy debiut literacki[15].
2009
Pierwsza edycja festiwalu trwała od 3 do 7 listopada 2009 roku. Jego gośćmi byli m.in.: Atiq Rahimi, Roberto Calasso, Per Olov Enquist, Pascal Quignard, Jordi Savall, Marek Bieńczyk, Stefan Chwin i Przemysław Czapliński. W trakcie tej edycji głównymi kręgami tematycznymi poruszanymi w trakcie festiwalu były: pasja pisania; historie prywatne i zbiorowe; zmysły i literatura; fakty, fikcje, fabuły; Europa między kulturami; prawodawcy i tłumacze oraz los książki w społeczeństwie ponowoczesnym[16].
2010
Druga edycja odbyła się pod hasłem „Inne światy, inne języki” i trwała od 20 października do 10 listopada 2010 roku. Funkcję dyrektora artystycznego festiwalu pełnił Michał Paweł Markowski. Podczas festiwalu można było spotkać takich artystów, jak: Jurij Andruchowycz, Jean Hatzfeld, Claude Lanzmann, Sven Lindqvist, Herta Müller, Amos Oz, Serhij Żadan oraz wielu pisarzy i artystów z Polski[17].
2011
Trzecia edycja festiwalu odbyła się między 2 a 6 listopada 2011 roku pod hasłem „W poszukiwaniu utraconych światów”. W festiwalu, wbrew zapowiedziom, nie wziął udziału Michel Houellebecq. Do Krakowa przybyli natomiast: Roberto Calasso, Alberto Manguel, Dawid Grossman, Eva Hoffman, Ceruja Szalew, Anders Bodegård, Andrej Chadanowicz, Uładzimir Niaklajeu. Z polskich pisarzy pojawili się Maciej Zaremba Bielawski, Marek Bieńczyk, Justyna Bargielska, Jacek Dehnel, Janusz Głowacki, Manuela Gretkowska i Andrzej Stasiuk. Honorowy patronat nad festiwalem objął prezydent RP Bronisław Komorowski[18].
2012
Czwarta edycja festiwalu miała miejsce od 22 do 28 października 2012 roku i odbyła się pod hasłem: „Pomyśl: literatura!”. W Krakowie tym razem pojawili się m.in.: Zygmunt Bauman, Orhan Pamuk, Jeanette Winterson, Krzysztof Wodiczko, Peter Eszterhazy, Robert D. Kaplan, Dubravka Ugrešić, a także polscy pisarze, tacy jak: Marek Bieńczyk, Eustachy Rylski, Krzysztof Varga, Andrzej Stasiuk, Dorota Masłowska, Wojciech Jagielski, Magdalena Tulli, Michał Witkowski[19].
2013
Piąta edycja festiwalu trwała od 20 do 26 października 2013 roku. Głównym motywem festiwalu była medialność literatury oraz jej doskonałość jako nośnika treści. Gośćmi Conrad Festival byli m.in.: Peter Sloterdijk, W.J.T. Mitchell, Bracia Quay, Cees Noteboom, Kiran Desai, Anne Applebaum, Marci Shore, Claudio Magris[20].
2014
Szósta edycja Conrad Festival odbyła się w dniach 20–26 października 2014 roku pod hasłem „Wspólne światy”. Festiwal gościł pisarzy, filozofów, reżyserów i artystów wizualnych. Osobistości festiwalu: Jaume Cabré, Boris Akunin, Paul Auster, John Banville, Ádám Bodor, Etgar Keret[21].
2015
Siódma edycja Festiwalu odbyła się w dniach 19–25 października 2015 roku pod hasłem: „Pisanie i codzienność”. Pierwszą laureatką Nagrody Conrada dla początkujących pisarzy została Liliana Hermetz za swoją debiutancką powieść Alicyjka. Gośćmi Festiwalu Conrada w 2015 roku byli m.in.: Swiatłana Aleksijewicz, Jonathan Franzen, Hanna Krall, Olga Tokarczuk, Tomas Venclova, Bernadeta Prandzioch, David Foenkinos oraz Kamel Daoud[22].
2016
Ósma edycja festiwalu pod hasłem: „Intensywność” odbyła się w dniach 24–30 października 2016 roku. Laureatką Nagrody Conrada dla młodych pisarzy została Żanna Słoniowska za powieść Dom z witrażem. W trakcie festiwalu Kraków odwiedzili pisarze zagraniczni, m.in.: Eleanor Catton, Michael Cunningham, Richard Flanagan i Michel Faber oraz polscy, m.in.: Przemysław Czapliński, Filip Springer, Andrzej Stasiuk, Ziemowit Szczerek i Szczepan Twardoch, a także artyści: Géza Röhrig, Jan Peszek i Maria Peszek[23].
2017
Dziewiąta edycja Festiwalu Conrada odbyła się pod hasłem „Niepokój” i trwała od 23 do 29 października 2017 roku. Trzecią laureatką Nagrody Conrada została Anna Cieplak za powieść Ma być czysto. Wśród polskich gości tej edycji znaleźli się m.in.: Jacek Dukaj, Izabela Filipiak, Michał Witkowski, Dorota Masłowska, Mariusz Szczygieł i Olga Tokarczuk, wśród zagranicznych natomiast m.in.: Dan Brown, Siri Hustvedt, Agneta Pleijel, Éric-Emmanuel Schmitt, Mahmoud Hosseini Zad, Serge Bloch, Martin Widmark czy Monem Mahjoub[24].
2018
Dziesiąta edycja festiwalu odbyła się w dniach 22–28 października 2018 pod hasłem „Pop”. Laureatką Nagrody Conrada została Weronika Gogola za powieść Po trochu. Gościem honorowym została pisarka Arundhati Roy. Gośćmi zagranicznymi byli także m.in.: Martín Caparrós, Yanick Lahens, Kristina Sabaliauskaitė, Michal Ajvaz, Mladen Dolar, Amanda Michalopoulou, Lena Kitsopoulou, Pavol Rankov, Thomas Reinertsen Berg i Elisabeth Åsbrink. Wśród polskich gości znaleźli się m.in.: Olga Tokarczuk, Marcin Wicha, Ilona Witkowska, Bohdan Zadura, Sylwia Chutnik, Wojciech Jagielski, Olga Drenda, Anna Cieplak czy Jaś Kapela[25].
2019
Jedenastą edycję festiwalu zorganizowano pod hasłem „Rzeczywistości” w dniach 21–27 października 2019[26]. Tym razem Nagrodę Conrada odebrała Olga Hund za Psy ras drobnych[27]. Wśród gości festiwalu znaleźli się m.in.: Chimamanda Ngozi Adichie, Benjamin Balint, Dmitrij Bykow, Radka Denemarková, Bill Gaston, Veronika Janatkova, Rasa Janciauskaite czy polscy autorzy: Magdalena Barbaruk, Marek Bieńczyk, Sylwia Chutnik, Sonia Draga, Jacek Dukaj, Anna Dziewit-Meller, Magdalena Heydel, Inga Iwasiów, Ryszard Krynicki, Leszek Libera, Zyta Rudzka, Michał Rusinek, Kazimiera Szczuka, Mariusz Szczygieł, Olga Tokarczuk oraz Jakub Żulczyk[28].
2020
Dwunasta edycja festiwalu odbyła się pod hasłem „Widzialne i niewidzialne”. Ze względu na pandemię COVID-19 w Polsce, spotkania literackie odbyły się online[29]. Laureatką Nagrody Conrada została Dorota Kotas za powieść Pustostany[30]. Wśród zagranicznych gości festiwalu byli m.in.: Sigrid Nunez, Etgar Keret, Bianca Bellová, Chantal Mouffe, Roy Jacobsen, Kevin Barry, Adeline Dieudonné, Wiktor Jerofiejew, Elif Şafak i Karl-Markus Gauß. Polskimi gośćmi byli m.in.: Zyta Rudzka, Marek Bieńczyk, Mikołaj Łoziński, Magdalena Tulli, Joanna Rudniańska, Małgorzata Rejmer i Agnieszka Pajączkowska[29].
2021
Trzynasta edycja odbyła się pod hasłem „Natura przyszłości” w dniach 18-24 października 2021. Laureatką Nagrody Conrada została Elżbieta Łapczyńska za książkę Bestiariusz nowohucki wydaną przez Biuro Literackie[31]. Wśród gości festiwalu znaleźli się m.in.: Anna Cieplak, Artur Domosławski, Agnieszka Gajewska, Agnieszka Graff, Petra Hůlová, Adam Kaczanowski, Hervé Le Tellier, Aoko Matsuda, Arundhati Roy, Rebecca Solnit, Małgorzata Szejnert, Izabela Wagner[32].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Idea, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Rada programowa, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada, Conrad Festival [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada 2015, Conrad Festival [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada 2016, Conrad Festival [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada 2017, Conrad Festival [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada – nominacje 2018, www.tygodnikpowszechny.pl, 9 października 2018 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Weronika Gogola laureatką Nagrody Conrada!, Conrad Festival, 29 października 2018 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada – nominacje 2019, www.tygodnikpowszechny.pl, 7 października 2019 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Olga Hund laureatką Nagrody Conrada!, Conrad Festival, 28 października 2019 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Dorota Kotas laureatką Nagrody Conrada!, Conrad Festival, 25 października 2020 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Katarzyna Stachura , Nagroda Conrada 2021 - nominacje. 5 najlepszych debiutów 2020, Co Przeczytać, 5 października 2021 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Elżbieta Łapczyńska laureatką Nagrody Conrada!, Conrad Festival, 24 października 2021 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada 2022, Conrad Festival [dostęp 2022-10-03] (pol.).
- ↑ INSTRUKCJA OBSŁUGI FESTIWALU, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2009 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2010 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2011 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2012 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2013 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2014 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festival 2015 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Conrad Festiwal 2016 – Archiwum – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Program festiwalu – Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2017-12-04] (pol.).
- ↑ Literatura może być najważniejsza. Podsumowanie Festiwalu Conrada 2018, Conrad Festival, 30 października 2018 [dostęp 2019-03-13] (pol.).
- ↑ Program festiwalu, Conrad Festival [dostęp 2020-01-30] (pol.).
- ↑ Nagroda Conrada 2019 przyznana!, Conrad Festival, 27 października 2019 [dostęp 2020-01-31] (pol.).
- ↑ Goście Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2020-01-31] (pol.).
- ↑ a b Widzialne i niewidzialne – ogłaszamy program główny 12. Festiwalu Conrada!, Conrad Festival, 17 czerwca 2020 [dostęp 2020-10-26] (pol.).
- ↑ Dorota Kotas laureatką Nagrody Conrada, instytutksiazki.pl, 26 października 2020 [dostęp 2020-10-26] (pol.).
- ↑ Elżbieta Łapczyńska laureatką Nagrody Conrada!, Conrad Festival, 24 października 2021 [dostęp 2021-10-25] (pol.).
- ↑ Goście Conrad Festival, Conrad Festival [dostęp 2021-10-25] (pol.).
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: Jankoniecswiata, Licencja: CC BY-SA 4.0
One of the Conrad Festival's events
Autor: Jakub Szestowicki from Warszawa, Poland, Licencja: CC BY-SA 2.0
Svetlana Alexievich @ Conrad Festival 2015
Autor: Krakowskie Biuro Festiwalowe, Licencja: CC BY-SA 3.0
Logotyp Międzynarodowego Festiwalu Literatury im. Josepha Conrada w Krakowie.