Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z siedzibą w KWK Manifest Lipcowy

KWK „Manifest Lipcowy” obecnie Zofiówka

Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z siedzibą w KWK Manifest Lipcowy – jeden z Międzyzakładowych Komitetów Strajkowych (MKS), którego siedzibą była Kopalnia Węgla Kamiennego „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu-Zdroju. MKS przy KWK „Manifest Lipcowy” składał się z 56 lokalnych komitetów strajkujących[1]. Powołany 29 sierpnia 1980 działał do 3 września 1980, kiedy to w wyniku porozumień jastrzębskich przekształcił się w Międzyzakładową Komisję Robotniczą (MKR).

Działalność MKS

KWK Moszczenica
KWK 1 Maja

Komitet został powołany 29 sierpnia 1980 r. w czasie strajków sierpniowych. Przedstawiciele komitetów strajkowych w poszczególnych zakładach pracy na Górnym Śląsku zawiązali Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z siedzibą w KWK „Manifest Lipcowy”[1].

Pomimo powołania MKS władze usiłowały zawierać ze strajkującymi górnikami innych kopalń odrębne porozumienia[2].

Przykładowo w nocy z 29 na 30 sierpnia delegacja KWK „Moszczenica” udała się do KWK „1 Maja” w Wodzisławiu Śląskim, aby przekonać strajkujących tam górników, że negocjacje mają być prowadzone tylko przez MKS przy KWK „Manifest Lipcowy”[2].

Po ukonstytuowaniu się Komitetu Strajkowego przy KWK „1 Maja” zostali wydelegowani przedstawiciele do MKS. Do kopalni przyjechała delegacja partyjno-rządowa z ministrem górnictwa Włodzimierzem Lejczakiem i sekretarzem KW PZPR w Katowicach Wiesławem Kiczanem, która namawiała górników do podpisania odrębnego porozumienia. W wyniku protestów delegacja partyjno-rządowa opuściła kopalnię[2].

3 września 1980 Komitet podpisał porozumienie ze stroną rządową, którą reprezentowali m.in. Aleksander Kopeć, Andrzej Żabiński i Włodzimierz Lejczak. Na mocy porozumienia jastrzębskiego MKS przy KWK „Manifest Lipcowy” przekształcił się w Międzyzakładową Komisję Robotniczą (MKR)[1].

Przewodniczącym MKS został Jarosław Sienkiewicz (najpierw przewodniczył komitetowi strajkowemu w kopalni Borynia, ekonomista), a zastępcami Tadeusz Jedynak (górnik w „Manifeście”) i Stefan Pałka (elektryk w „Manifeście”). Członkami komitetu byli: Jan Jarliński, Piotr Musiał, Andrzej Winczewski, Marian Kosiński, Roman Kempiński, Mieczysław Sawicki, Kazimierz Stolarski, Ryszard Kuź, Wacław Kołodyński, Władysław Kołduński i Grzegorz Stawski[3].

Skład MKS przy KWK „Manifest Lipcowy”

MKS przy KWK „Manifest Lipcowy” składał się z 56 lokalnych komitetów. Wśród nich było 28 kopalń węgla kamiennego.

18 lokalnych komitetów strajkowych wchodzących w skład MKS pochodziło z terenu Jastrzębia-Zdroju, 7 z Wodzisławia Śląskiego, 6 z Rudy Śląskiej, 5 z Rybnika i 4 z Katowic[1].

Skład komitetu w dniu 3 września 1980[3][1]:

  • KWK Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju
  • KWK Borynia w Jastrzębiu-Zdroju
  • KWK Jastrzębie w Jastrzębiu-Zdroju
  • KWK ZMP w Żorach
  • KWK Suszec w Szuszcu
  • KWK Moszczenica w Jastrzębiu-Zdroju
  • KWK XXX Lecia PRL w Jastrzębiu-Zdroju
  • KWK Rymer w Rybniku
  • KWK Anna w Wodzisławiu Śląskim
  • KWK 1 Maja w Wodzisławiu Śląskim
  • KWK Bolesław Śmiały w Łaziskach Górnych
  • KWK Marcel w Wodzisławiu Śląskim
  • KWK Wujek w Katowicach
  • KWK Julian w Piekarach Śląskich
  • KWK Rydułtowy w Wodzisławiu Śląskim
  • KWK Piast w Tychach
  • KWK Kaczyce w Kaczycach
  • KWK Śląsk w Rudzie Śląskiej
  • KWK Janina w Libiążu
  • KWK Staszic w Katowicach
  • KWK Polska w Świętochłowicach
  • KWK Wieczorek w Katowicach
  • KWK Halemba w Rudzie Śląskiej
  • KWK Zabrze – Ruch Bielszowice w Rudzie Śląskiej
  • KWK Katowice w Katowicach
  • PRG Rybnik
  • PRG Jastrzębie
  • Oddział PRG Bytom przy KWK Pokój w Rudzie Śląskiej
  • Oddział PRG Mysłowice przy KWK Janina w Libiążu
  • Oddział PBSz Bytom rejon Rybnik
  • ZPRE PW EL ROW Rybnik
  • ZEG Tychy, Wydział Produkcji Wodzisław Śląski – Pszów
  • Baza Remontowo Budowlana przy KWK Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju
  • Zespół Szkół Zawodowych przy KWK Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju
  • PST PW Jastrzębie
  • ZTKiGK Rybnik
  • ZGM Jastrzębie
  • PCSBW Bzie Zameckie
  • PTSBW Jastrzębie – Bzie
  • WPK Jastrzębie
  • Wodzisławskie Przedsiębiorstwo Robót Inżynieryjnych oddział Bzie Zameckie
  • Zakład Robót Inżynieryjnych Żory
  • MPGK Jastrzębie
  • OPEC Jastrzębie
  • FADOM Bzie Zameckie
  • PEBEROW Żory
  • UPT Wodzisław Śląski 1
  • UPT Jastrzębie Zdrój 5
  • Dom Mody Elegancja
  • ZAMPOL Jastrzębie
  • ZNP Jastrzębie (szkoły podstawowe nr 3, 4, 6, 9, 10, 12, 13, 15)
  • PRHW Rybnik filia Wodzisław Śląski
  • Pollena Salon Piękności nr 5 w Jastrzębiu
  • KWK Brzeszcze w Brzeszczach
  • KWK Pokój w Rudzie Śląskiej
  • KWK Nowy Wirek w Rudzie Śląskiej

Przypisy

  1. ↑ a b c d e M. Boratyn, J. Ciałoń, M. Gałuszka, A. Kuboszek, B. Muszalska, K. Pomykoł: Jastrzębska Solidarność 1980-2010. Jastrzębie Zdrój: Miasto Jastrzębie Zdrój, 2010, s. 274.
  2. ↑ a b c Zdzisław Nalepka: Kalendarium (pol.). [dostęp 2017-09-15].
  3. ↑ a b Leszek Biernacki: Strajki na Śląsku (pol.). [dostęp 2017-09-15].

Bibliografia

  • M. Boratyn, J. Ciałoń, M. Gałuszka, A. Kuboszek, B. Muszalska, K. Pomykoł: Jastrzębska Solidarność 1980-2010, Jastrzębie Zdrój 2010.
  • Agata Haas, Bernard Linek: Górny Śląsk w Polsce Ludowej, Opole 2013.

Media użyte na tej stronie

KWK Moszczenica i elektrociepłownia.jpg
(c) Mariuszjbie at pl.wikipedia, CC BY-SA 2.5
Po lewej widoczny szyb do transportu węgla na powierzchnię - pozostałość po KWK Moszczenica, po prawej elektrociepłownia należąca do Spółki Energetycznej "Jastrzębie".
Wodzisław KWK 1 Maja.JPG
Autor: Omen600606, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pozostałości po KWK 1 Maja w Wodzisławiu