Mięsień krawiecki

Schematyczne przedstawienie mięśni uda i podudzia prawego. Mięsień krawiecki (opisany jako Sartorius) zaznaczony kolorem czerwonym.

Mięsień krawiecki (łac. musculus sartorius) inaczej mięsień najdłuższy uda – w anatomii człowieka, parzysty mięsień kończyny dolnej, jeden z mięśni grupy przedniej mięśni uda.

Topografia

Jest najdłuższym mięśniem ciała ludzkiego, u dorosłego ma około 50 cm długości. Ma kształt długiej taśmy o przekroju trójkątnym, utrzymywanej i objętej przez powięź szeroką. Przebiega esowato najpierw na przedniej, a następnie przyśrodkowej powierzchni uda. Początkowo biegnie w bruździe utworzonej przez mięsień czworogłowy uda i mięsień biodrowo-lędźwiowy, następnie przez przywodziciele.

Mięsień towarzyszy tętnicy udowej. W swej górnej trzeciej części biegnie od niej bocznie i tworzy ramię boczne trójkąta udowego (łac. trigonum femorale). W środkowej trzeciej części przykrywa tętnicę od przodu, wzmacniając ścianę przednią kanału przywodzicieli. W dolnej trzeciej części mięsień przechodzi na stronę przyśrodkową tętnicy.

Przyczepy i przebieg

Stosunki anatomiczne w lewym trójkącie udowym. Mięsień krawiecki (opisany jako Sartorius) początkowo zlokalizowany bocznie od tętnicy udowej (Femoral artery), biegnąc przyśrodkowo i ku dołowi przykrywa ją od przodu.

Mięsień rozpoczyna się krótkim ścięgnem na kolcu biodrowym przednim górnym. Następnie biegnie ku dołowi i przyśrodkowo, ku tyłowi od nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej i głowy przyśrodkowej mięśnia czworogłowego uda, od tego miejsca biegnie skośnie do przodu i ku dołowi. Kończy się płaskim, rozbieżnym ścięgnem przyczepiającym się do kości piszczelowej poniżej i przyśrodkowo od guzowatości piszczeli oraz do powięzi goleni.

Gęsia stopa ścięgnista

Ścięgno końcowe mięśnia krawieckiego łączy się wachlarzowato ze ścięgnami mięśnia smukłego i połścięgnistego i spaja się z powięzią goleni tworząc ścięgnistą strukturę zwaną gęsią stopą (łac. pes anserinus^[a]). Warstwę powierzchowną stopy tworzy mięsień krawiecki, warstwę głęboką – pozostałe dwa mięśnie.

Kaletki maziowe

Kaletki maziowe związane z mięśniem krawieckim umiejscowione są przy jego przyczepie końcowym. Między ścięgnem mięśnia krawieckiego a ścięgnami mięśni smukłego i półścięgnistego znajduje się pierwsza z nich (łac. bursa subtendinea musculi sartorii^[a]). Druga (łac. bursa anserina), większa, zawsze obecna, a często połączona z poprzednią, położona jest między kością piszczelową i więzadłem piszczelowym pobocznym a ścięgnem mięśnia smukłego i półścięgnistego.

Czynność

Jest jedynym mięśniem uda, który zgina staw biodrowy i staw kolanowy. Zginając staw biodrowy – zgina, odwodzi i obraca na zewnątrz udo. Natomiast po zgięciu stawu kolanowego – obraca do wewnątrz goleń.

Działanie zginające w stawie biodrowym jest najsilniejsze, ale i tak względnie słabe w związku z niewielkim polem przekroju brzuśca mięśnia.

Unaczynienie

Mięsień krawiecki unaczyniony jest gałązkami mięśniowymi tętnicy udowej, tętnicy okalającej udo bocznej oraz tętnicy zstępującej kolana.

Unerwienie

Mięsień krawiecki unerwiony jest przez tożstronny nerw udowy (włókna z nerwów rdzeniowych L₂–L₃).

Odmiany

Mięsień krawiecki może nie występować. Może występować w formie dwubrzuścowej, ze ścięgnem pośrednim lub będąc podzielonym wzdłużnie (na całym przebiegu, wzdłuż górnego lub wzdłuż dolnego odcinka). Odmiany mogą obejmować także miejsca przyczepów.

Zobacz też

• Mięsień najdłuższy

Uwagi

Bibliografia

• Michał Reicher, Wiesław Łasiński: Mięśnie • Mięśnie kończyny dolnej • Mięśnie uda • Grupa przednia mięśni uda • M. krawiecki. W: Michał Reicher: Anatomia człowieka. Współautorzy: Tadeusz Bilikiewicz, Stanisław Hiller, Eugenia Stołyhwo; Przerobili i uzupełnili: E. Sieńkowski, T. Dzierżykray-Rogalski, W. Łasiński, S. Zawistowski, Z. Zegarska; Pod redakcją Wiesława Łasińskiego. Wyd. XI (VII). T. I (Anatomia ogólna. Kości, stawy i więzadła. Mięśnie.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 869–870. ISBN 83-200-2110-3.