Mi-12

Mi-12

Dane podstawowe
Państwo	ZSRR
Producent	Biuro konstrukcyjne Michaiła Mila
Typ	Śmigłowiec
Konstrukcja	śmigłowiec o napędzie turbowałowym, 2 wirniki główne
Załoga	6–10
Historia
Data oblotu	1968
Dane techniczne
Napęd	4 × silnik turbowałowy Sołowiew D-25VF
Moc	4 × 4780 kW (6500 KM)
Wymiary
Średnica wirnika	2 × 35 m
Długość	37 m
Wysokość	12,5 m
Masa
Własna	60 000 kg
Startowa	105 000 kg
Osiągi
Prędkość maks.	260 km/h
Prędkość ekonomiczna	240 km/h
Zasięg	800 km
Dane operacyjne
Użytkownicy
ZSRR

Mi-12 (ros. Ми-12, oznaczenie NATO Homer) – największy na świecie prototypowy śmigłowiec, jaki kiedykolwiek wzniósł się w powietrze. Został zaprojektowany w radzieckim biurze Michaiła Mila. Powstały dwie sztuki tej maszyny. Pierwszą zbudowano w 1965 i oblatano 1968 r. Pierwszy lot trwał jedynie kilkanaście sekund, doszło do „rozhuśtania” się kadłuba w płaszczyźnie pionowej z powodu nakładania drgań własnych od zespołu napędowego na wiotkie wysięgniki i podwieszony pod nimi kadłub. Druga została zaprezentowana na salonie lotniczym w Paryżu w 1971 r.

6 sierpnia 1969 r. śmigłowiec Mi-12 uniósł ładunek o masie całkowitej 44 205 kg na wysokość 2255 m, jest to światowy rekord udźwigu przez śmigłowiec.

Jego układ konstrukcyjny okazał się nieudany. Zawieszenie silników z przekładniami i wirnikami nośnymi na wysięgnikach było powodem wielu problemów. Do tego dochodziła niewystarczająca stateczność podłużna. Michaił Mil przyjął taki układ z dwóch powodów:

• znane były problemy konstrukcyjno-użytkowe śmigłowca Jak-24 zbudowanego w układzie podłużnym i główny konstruktor chciał tych problemów uniknąć;
• w okresie prac nad Mi-12 nie było w ZSRR silników śmigłowcowych, które dysponowałyby mocą ponad 10 000 KM, dlatego maszyna musiała mieć 4 silniki i – wobec dużych problemów z jedną przekładnią dla 4 silników – zastosowano układ dwuwirnikowy właśnie o układzie poprzecznym.

Poza lotami rekordowymi i prezentacyjnymi maszyna ta nie była praktycznie używana. Historia Mi-12 przypomina historię innej konstrukcji lotniczej ZSRR, samolotu Tu-144, który też był projektowany w pośpiechu, bardziej dla celów rekordowo-prestiżowych, gdzie też zastosowano niewłaściwe – dla takiej konstrukcji – technologie i słabej jakości materiały i co było przyczyną licznych awarii i problemów. Obaj konstruktorzy (Michaił Mil i Andriej Tupolew) niepowodzenia w tych konstrukcjach przypłacili swoim zdrowiem.

Bibliografia

• Bill Gunston: Mil V-12 helicopter – development history, photos, technical data (ang.). The Illustrated Encyclopedia of Commercial Aircraft, 1980. [dostęp 2009-10-09].
• Dawid Gaj: Mil i jego śmigłowce. Józef Nowicki (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979. ISBN 83-11-06270-6.